Sosyoloji Nedir ve Nasıl Doğdu?
Sosyoloji, toplumu, toplumsal grupları ve kurumları bilimsel yöntemlerle inceleyen bir bilim dalı. Latince "socius" (toplum) ve Yunanca "logos" (bilgi) kelimelerinden türetilmiş.
Bu bilim dalının kurucusu Auguste Comte, sistematik hale getireni ise Emile Durkheim. Sosyolojinin doğuşu 1789 Fransız Devrimi ve Sanayi Devrimi gibi büyük toplumsal değişimlerin sonucunda gerçekleşti.
Sosyolojinin beş temel amacı var: Toplumu nesnel olarak anlamak, değişimleri yorumlamak, toplumlar arası karşılaştırma yapmak, gelecekle ilgili tahminlerde bulunmak ve insanların kendi toplumlarını değiştirme kapasitelerini artırmak.
💡 Dikkat: Sosyoloji sadece teorik bir ders değil - günlük hayatımızdaki sosyal olayları anlamamızı sağlayan pratik bir araç!
Temel Kavramlar ve Diğer Bilimlerle İlişkisi
Toplumsal olay ve toplumsal olgu kavramları sosyolojinin temelini oluşturuyor. Toplumsal olay somut ve belirli bir zamanda gerçekleşirken, toplumsal olgu daha genel ve soyut yapıları ifade eder.
Sosyoloji psikolojiden farklı olarak bireyi toplumsal bağlamda inceler. Antropoloji insan türünü, coğrafya ise mekânsal faktörleri ele alırken sosyoloji toplumsal ilişkilere odaklanır.
Toplumsal gruplar iki temel şekilde sınıflandırılır: Cooley'nin birincil-ikincil grup ayrımı ve Tönnies'in cemaat-cemiyet ayrımı. Birincil gruplar aile gibi samimi ilişkiler barındırırken, ikincil gruplar daha resmi ve organize yapılar.