Allah İnancı ve İnsan

Allah inancı, tüm inanç esaslarının başında gelir ve Kur'an-ı Kerim'de meyve veren bir ağaca benzetilmiştir. İbrahim suresi 24-25. ayetlerde şöyle buyrulur: "Allah'ın nasıl bir misal getirdiğini görmedin mi? Güzel sözü (iman), kökü sabit, dalları gökte olan güzel bir ağaca benzetti. O ağaç, Rabbinin izniyle her zaman meyvesini verir."

Allah inancı hayatımızda gerçek meyvelerini verdiğinde, davranışlarımızı ve düşüncelerimizi olumlu yönde etkiler. İnanan kişi yalnızca Allah'a karşı görevlerini yerine getirmekle kalmaz, topluma ve insanlığa faydalı olmaya da çalışır. Bu inanç sayesinde insan, Allah'ın emrettiği şeyleri yapmaya ve yasakladıklarından kaçınmaya özen gösterir.

İman, ahlaki değerlere de kaynaklık eder ve insanı erdemli kılar. Al-i İmran suresi 134. ayette "Onlar ki bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar; öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever" buyrularak bu erdemler vurgulanmıştır.

Dikkat: Allah inancı, "Ben kimim? Bu dünyada niçin varım? Yaratılış amacım nedir?" gibi varoluşsal sorulara cevap bulmanı sağlar. İnanan kişi engeller ve zorluklar karşısında ümidini yitirmez, bunların bir imtihan olduğunu bilir.

Allah inancı insana birçok fayda sağlar: Ruhi huzur ve doygunluk verir, sorumluluk duygusu kazandırır, zorluklar karşısında ümit aşılar, davranışlarda ölçülü ve adaletli olmayı sağlar, başkalarının haklarına saygılı olmayı öğretir ve evrene bakış açımızı değiştirir.

Allah'ın Varlığı ve Birliği

Kuran-ı Kerim bizlere Allah'ın varlığını ve birliğini akıl ve gözlemle bulmamız için yol gösterir. İnsanlar basit çıkarımlarla bile Allah'ın varlığı fikrine ulaşabilirler. Tıpkı bir elbisenin bir terziye, bir sıranın bir marangoza ihtiyaç duyması gibi, evren de bir yaratıcıya ihtiyaç duyar. Bu yaratıcı da Yüce Allah'tır.

Allah'ın Varlığı ve Birliğine Deliller

İslam bilginleri Allah'ın varlığı ve birliği hakkında çeşitli deliller ortaya koymuşlardır. Bu delillerden en önemlileri şunlardır:

Gaye ve Nizam Delili, evrende gördüğümüz düzen ve amaçtan yola çıkarak Allah'ın varlığını ispatlama çabasıdır. Kainatta var olan her şey, hücreden insana, atomdan galaksilere kadar mükemmel bir düzen içindedir. Bu harika düzenin ve varlıkların amaçlı hareketlerinin kendiliğinden ortaya çıkması imkansızdır. Öyleyse bunları tasarlayan bir yaratıcı olmalıdır - o da Yüce Allah'tır.

Mükemmel Varlık Delili ise insanın zihninde mükemmel varlık düşüncesinin var olmasından hareket eder. Farabi ve İbn Sina gibi İslam filozofları tarafından da benimsenen bu delile göre, zihnimizde var olan mükemmel varlık düşüncesi bize kendisi mükemmel olan Allah'tan gelmiştir.

Unutma: Evrendeki muhteşem düzen ve uyum, tesadüfen oluşamayacak kadar karmaşık ve mükemmeldir. Bu, her şeyi bilen ve her şeye gücü yeten bir yaratıcının varlığının kanıtıdır.

Allah'ın İsim ve Sıfatları

Allah'ın sıfatları iki ana grupta toplanır: Zatî sıfatlar ve Subuti sıfatlar.

Zatî sıfatlar Allah'ın zatına ait özelliklerdir:

• Vücud: Allah vardır.
• Kıdem: Allah'ın öncesi, başlangıcı yoktur.
• Beka: Allah'ın varlığının sonu yoktur.
• Vahdaniyet: Allah birdir.
• Muhalefetün lil havadis: Allah yaratılanlara benzemez.
• Kıyam binefsihi: Allah var olmak için hiçbir şeye muhtaç değildir.

Subuti sıfatlar ise Allah'ın fiilleriyle ilgilidir:

• Hayat: Allah diri ve canlıdır.
• İlim: Allah her şeyi bilir.
• Semi: Allah her şeyi işitir.
• Basar: Allah her şeyi görür.
• İrade: Allah ne dilerse olur.
• Kudret: Allah'ın gücü her şeye yeter.
• Kelam: Allah kelimelere ihtiyaç duymadan konuşur.
• Tekvin: Allah bütün varlıkları yoktan var edendir.

Esmâ-i hüsnâ ise "en güzel isimler" anlamında Yüce Allah'ın isimleridir. Bunlardan bazıları: Rahmân (merhametli), Rahîm (şefkatli), Selâm (selamete çıkaran), Mümin (güven veren), Rezzak (rızık veren), Hâlık (yaratan), Afüv (affedici) ve Tevvab (tövbeleri kabul eden) şeklindedir.

Kur'an-ı Kerim'de İnsan ve Özellikleri

Allah, insanı en güzel biçimde yaratmıştır. Tin suresi 4. ayette belirtildiği gibi, Allah insana akıl nimeti vermiş, düşünmeyi, konuşmayı ve yazmayı öğretmiştir. Kur'an'a göre insanın yaratılış amacı Allah'ı tanımak, O'na kulluk etmek ve dünyada iyi ameller yapmaktır.

İlahi irade insana çok önemli bir rol vermiş ve onu yeryüzünde halife kılmıştır. Bakara suresinin 30. ayetinde "Hani Rabbin meleklere, 'Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım' demişti..." buyrulmuştur. Bu, insan için büyük bir onurdur ve ilahi irade doğrultusunda dünyayı güzelleştirme sorumluluğu verir.

İnsan, Allah'ın yeryüzündeki halifesi olarak büyük bir sorumluluk üstlenmiştir. Kur'an-ı Kerim, insanın yüklendiği bu sorumluluğu "emanet" kavramıyla ifade eder. Kur'an'da "Biz emaneti, göklere, yere ve dağlara teklif ettik de onlar bunu yüklenmekten çekindiler, (sorumluluğundan) korktular. Onu insan yüklendi..." buyrulur.

Önemli: Kur'an'a göre insanın yücelmesi veya alçalması kendi elindedir. Özgür iradesiyle yaptığı tercihler onun kaderini belirler.

Kur'an-ı Kerim'e göre insan, özellikleri bakımından iki yönlüdür:

Olumlu özellikleri: Asil ve üstün olarak yaratılmıştır, inanma yeteneği vardır, irade sahibidir, bilgi edinebilir, sorumluluk taşır, yapıcı ve üreticidir, idealleri vardır ve ahlaki bir varlıktır.

Olumsuz eğilimleri: Sabırsız, aceleci, nankör, maddiyata düşkün, cimri, kibirli, unutkan, bilgisizce tartışan ve ümitsizliğe düşme eğilimi taşıyabilir.

İnsanın Allah ile İrtibatı

Dua, Allah'ın yüceliği karşısında insanın kendi acizliğini fark edip O'na yönelmesidir. Dua ederken şu noktalara dikkat etmelidir:

• Besmele çekerek başlanmalı
• Dua yalnızca Allah'a yapılır
• Ses yükseltilmemeli
• Her zaman ve her yerde dua edilebilir
• Hayırlı şeyler istenmeli, günah ve haram istenilmemeli
• Başkasının kötülüğü istenmemeli
• İçten ve samimi olunmalı
• Her zaman dua edilmeli, sadece sıkıntılı zamanlarda değil
• Duanın kabul edileceğine inanılmalı
• Sonunda "Âmin!" denilmelidir

İbadet

İbadet, Müslümanın Allah'a duyduğu saygı ve sevginin sonucu olarak O'nun rızasına uygun davranmasıdır. Allah'ın hoşnutluğunu kazanmak için yapılan her şey ibadet sayılır. Kavram olarak ibadet, Allah'ın insanlara emrettiği ve insanların Allah'a karşı yapmakla yükümlü oldukları tüm davranışları kapsar.

İbadette dikkat edilmesi gereken hususlar:

• İbadet yalnızca Allah'a ve O'nun rızası için yapılır
• Gösteriş için yapılan ibadetlerin Allah katında değeri yoktur
• İbadetlerde süreklilik esastır
• Allah'ın her an bizi gözettiğini bilerek günahlardan kaçınmalıyız
• İbadet, imanın bir göstergesidir
• İnanan kişi Allah'a hamd ederek, şükrederek ibadet eder
• İbadette samimiyet şarttır
• İbadet insanı Allah'a yakınlaştırır

Bilmelisin ki: İbadet sadece namaz, oruç gibi belirli ritüellerden ibaret değildir. Allah'ın rızasını kazanmak amacıyla yapılan her güzel davranış da ibadettir.

Kur'an-ı Kerim Okumak

Kur'an-ı Kerim, inanç, ibadet ve davranışlarımızda esas alacağımız temel hayat rehberimizdir. Kur'an'ı okumak, öğrenmek ve hükümlerine uymak her Müslümanın görevidir. Kur'an sadece okunmak için değil, aynı zamanda anlaşılıp uygulanmak için gönderilmiştir.

Kur'an okurken:

• Abdestli olmak ve acele etmemek gerekir
• Tüm dikkatimizi Kur'an'a vermeli, sükunet içinde okumalıyız
• Kur'an'ı yüzünden veya ezbere okumak, dinlemek, içeriğini öğrenmek ve hükümleriyle amel etmek ibadettir
• Kur'an okurken ayetler üzerine düşünüp öğüt almaya çalışmalıyız

Tövbe ve İstiğfar

Tövbe, insanın işlediği hata ve günahlardan pişman olup Allah'ın rahmetine sığınmasıdır. İstiğfar ise ibadetlerini az görüp Allah'tan af dilemesi, günahlardan kaçınmaya çalışmasıdır.

Tövbe ve istiğfarda dikkat edilmesi gerekenler:

• Allah son derece merhametlidir ve affetmeyi sever
• Samimiyetle tövbe ve istiğfar eden kulların affedileceğine inanmak gerekir
• Tövbede önemli olan; günah işlemeyi Allah'a karşı saygısızlık bilip, pişmanlık duymak ve bir daha günah işlememektir

• Kul hakkı varsa, bu zararı karşılayıp hak sahibinden helallik dilemek gerekir
• Günahların Allah ile olan yakınlığımızı azalttığını unutmamalıyız
• Bilmeden işlediğimiz günahlar için de af dilemeli, Allah ile olan bağımızı güçlü tutmalıyız

Kur'an'dan Mesajlar: Rûm Suresi 18-27. Ayetler

Rum suresi 18-27. ayetlerde Allah'ın varlığına ve kudretine işaret eden delillerden bahsedilir. Bu ayetlerde şu önemli mesajlar vardır:

Yeryüzündeki her varlık Allah'ı tesbih etmektedir. Allah cansızdan canlıya, canlıdan cansıza hayat vermektedir. Bu durum, ölümden sonra dirilişin de mümkün olduğunu gösterir.

İlham Al: "Kendileri ile huzur bulasınız diye sizin için türünüzden eşler yaratması ve aranızda bir sevgi ve merhamet var etmesi de O'nun delillerindendir. Şüphesiz bunda düşünen bir toplum için ibretler vardır."

Evrende Allah'ın varlığına ve sınırsız kudretine işaret eden pek çok delil vardır:

• Göklerin ve yerin yaratılması
• İnsanların dillerinin ve renklerinin farklı olması
• Gece ve gündüzün oluşması, insanların uyuması
• Şimşeğin çakması ve yağmurun yağması
• Göğün ve yerin Allah'ın buyruğu ile durması

Kainatta bulunan tüm varlıklar Allah'a boyun eğmekte, O'nun iradesine uygun hareket etmektedir. İnsana düşen de Allah'ın buyruklarına uygun yaşamaktır.

Allah için yoktan var etmek de yeniden diriltmek de kolaydır. Ölümden sonraki hayatın varlığını kabul etmeyenler, bunun Allah için hiç de zor olmadığını bilmelidir.