Hücresel Yapı: Canlıların Temel Birimi
Hücre, yaşamın temel birimidir. Tüm canlılar hücre veya hücrelerden oluşur ve canlılık özelliklerini bu yapı sayesinde gösterirler. Bazı canlılar tek bir hücreden oluşurken (amip, bakteri gibi), bazıları ise milyonlarca hücrenin organize olmasıyla meydana gelir (bitki ve hayvanlar gibi).
Hücreler yapılarına göre prokaryot ve ökaryot olmak üzere ikiye ayrılır. Prokaryot hücreler daha basit yapılıdır, zarla çevrili çekirdekleri yoktur ve DNA'ları sitoplazmada "nükleoid" adı verilen bölgede bulunur. Sadece bakteriler, siyanobakteriler ve arkeler bu yapıya sahiptir. Ökaryot hücreler ise daha gelişmiş yapıda olup zarla çevrili çekirdeğe ve zarlı organellere sahiptir. Bitkiler, hayvanlar, mantarlar ve protistalar ökaryot hücre yapısındadır.
Tüm hücre tiplerinin ortak özellikleri vardır: hücre (plazma) zarı, sitoplazma, nükleik asitler (DNA ve RNA) ve ribozom her hücrede bulunur. DNA tüm canlı türlerinde aynı nükleotitleri içerir, bu da canlıların ortak bir atadan geldiğini gösterir.
Biliyor muydun? Vücudundaki her hücre, aynı genetik bilgiyi taşımasına rağmen farklı işlevler gösterebiliyor. Bu, genlerin farklı hücrelerde farklı şekillerde aktif veya pasif olmasından kaynaklanıyor.
Prokaryot ve ökaryot hücreler arasında belirgin farklar vardır. Prokaryotlar daha küçük ve basit yapılıdır, tek bir dairesel kromozoma sahiptir ve hızlı bölünme yeteneğine sahiptir. Ökaryotlar ise daha büyük ve kompleks yapıda olup, çok sayıda doğrusal kromozom içerir ve mitoz veya mayoz bölünme geçirirler.