Belirtme Sıfatları
Belirtme sıfatları varlıkları işaret, sayı, belirsizlik veya soru yoluyla belirten sıfatlardır. Dört alt türü vardır.
İşaret sıfatı "hangi?" sorusunu cevaplar. "Bu, şu, o, öteki" gibi sözcüklerle varlıkları işaret ederek belirtiriz. "Bu kitap" derken kitabı işaret ediyoruz.
Sayı sıfatı dört gruba ayrılır: Asıl sayı ("üç elma"), sıra sayı ("beşinci sınıf"), üleştirme ("ikişer kişi") ve kesir sayı ("çeyrek ekmek"). Üleştirme sayı sıfatları mutlaka yazıyla yazılır!
Dikkat: "Bir" sözcüğü bazen sayı, bazen belgisiz sıfat olabilir. Yerine başka sayı getirebiliyorsan sayı sıfatıdır.
Belgisiz ve Soru Sıfatları
Belgisiz sıfatlar varlıkları net olmayan şekilde belirtir. "Bir, birkaç, bazı, bütün, her, hiçbir" gibi sözcüklerle belirsizlik ifade ederiz.
Soru sıfatları ise varlıkları soru yoluyla belirtir. "Hangi kitap? Kaç sayfa? Neredeki ev?" gibi sorularda kullanılır. Bu sıfatların yerine başka sıfat getirebiliriz.
Her iki türde de sıfat-zamir ayrımına dikkat etmek gerekir. Sıfat ismin önünde durur, zamir ismin yerini tutar.
Sıfatlarda Anlam Değişiklikleri
Sıfatlara özel ekler getirerek anlamlarını değiştirebiliriz. Küçültme için "-cek, -ce, -cik" ekleri kullanılır: "büyücek, küçücük".
Pekiştirme için sıfatları tekrarlayabiliriz ya da özel ünsüzler ekleyebiliriz. "Güzel mi güzel, masmavi, bembeyaz" örnekleri gibi anlam güçlendirilir.
Bu yöntemler yazılarımızı daha etkili ve anlamlı hale getirir.