Sözcükte Anlam: İleri Düzey Kavramlar ve Edebi Sanatlar
Bu bölümde, sözcükte anlam konusunun daha karmaşık ve ileri düzey kavramları ele alınmaktadır.
Benzetme (teşbih), anlatımı güçlendirmek için ortak özellikleri olan iki kavramdan zayıf olanın güçlü olana benzetilmesidir. "Aslan gibi güçlüyüm" cümlesi benzetme örneğidir.
Kinaye (değinmece), bir sözcüğün hem gerçek hem de mecaz anlamda kullanılmasıdır. "Ne yapsın, ayağı kaydı bir kere." cümlesinde kinaye vardır.
Tanım: Abartma (mübalağa), bir sözcüğün anlatımını güçlendirmek için olandan az veya fazla gösterilmesidir.
Örnek: "Dünyalar kadar ödevim var." cümlesi abartma örneğidir.
Soyut anlam, beş duyu organıyla algılanamayan sözcüklerdir. "Mutluluk", "korku" gibi kelimeler soyut anlamlıdır.
Somut anlam, beş duyu organının bir veya birkaçı ile algılanabilen sözcüklerdir. "Kalem", "silgi" gibi kelimeler somut anlamlıdır.
Nitel anlam, ölçülemeyen, sayılamayan sözcüklerdir. "Derin düşüncelere dalmıştım." cümlesindeki "derin" kelimesi nitel anlamlıdır.
Nicel anlam, ölçülebilen, sayılabilen sözcüklerdir. "Ağacın uzun dallarını testereyle kestim." cümlesindeki "uzun" kelimesi nicel anlamlıdır.
Vurgu: Konuşturma (intak), insan dışındaki varlıklara konuşma özelliğinin aktarılmasıdır.
Örnek: "Bana kuşlar haber verdi, büyük suç işlemişsin." cümlesinde konuşturma vardır.
Somutlama, soyut bir kavramın somut olan bir sözcükle anlatılmasıdır. "Böldü, bölük bölük etti beni" cümlesinde somutlama vardır.
Dokundurma (tariz), bir kişiyi iğneleme, bir konuyla alay etme veya sözün tam tersini kastetmektir. "Çayın nefis olmuş, kabak suyu gibi." cümlesi dokundurma örneğidir.
Bu ileri düzey kavramlar ve edebi sanatlar, sözcükte anlam konusunun derinliğini ve Türkçe'nin zenginliğini göstermektedir. Sözcükte anlam testleri ve sözcükte anlam örnekleri üzerinde çalışmak, bu konuyu daha iyi anlamak için önemlidir.
