Name: Knowunity
Brand: Knowunity

Türkçe

Ortaokul lise Türkçe dersinde ses olayları konusunda önemli konu özeti verilmiştir

https://content-eu-central-1.knowunity.com/CONTENT/pnfLeKEdxNBUYhfSBSXz.pdf

ses olayları

Konu Anlatımı

zara

Türkiye

Other Languages

Ortaokul

İmam Hatip Ortaokulu

Anadolu Lisesi

Fen Lisesi

İmam Hatip Liseleri

Ses olayları

+
SES
1. Unlu (Hece Düşmesi
OLAYLAR
→ ikinci hecesinde dar ünlü (1,1,0,0) bulunan sözcükler ünlü ile baskıyon bir et aldıklarıda
ikinci hecedeki dar ünlü düser
ağız-1=ağa, boynu, burnu, gölün, kesfi, omzum, alnı
→ Sörcük türetilisten onls dismesi olabilir !
· ayır-1 = ayrı, Geure, oyna
, kokla, uyku, kavşak, besliyor
, hapsetmek, Sabretmed Keşfetmek
→ Sözcükler birleşirken ünlü düşmesi olabilir!
•Kayıp olmak = kaybolmak, Sütlaç
→Hece ölçüsünü ayarlamada ünlü dismesi olabilir!
• ne eyleyim = n'eyleyim, ne olur = n'olur
→ Aşınma olayıyla ünlü düşmesi olabilir!
•ne için = niçin, bu ȧyle=böyle kahve altı-kahvaltı
2. Unlu Türemesi
→Tek heceli sözcüklere "Cik" eti getirilerek olabilir!
bir-cik biricik, az-cik = azıcık, dar-cik = daracık,
→Pekistirme Sözcüklerde görülebilir!
• Sağlam = Sapasağlam, yalnız = yapayalnız, Gevre Gepeçeure, gündüz gübegündüz
3. Ünlü Değişimi
"Ben, Sen "Sözcükleri yönelme durumu et "e" dinca kökte ünlü değişir.
• ben-e = bara, sen-e = Sana
4. Ulama
Söyleyisle ilgili bir ses oboyıdır, yazıda bir değişim yaratmoz. Ünsüz ile biten bir
Sözcükten sonra ünlu ile baslayon Sözcük geldiğinde iki sözcük birbirine bağlanarak
okunur!
•Peynir aldım, top atti, fatib ürek, UG adom, hes an
GIPTA 5.Ünsüz Yumuşaması (Değişimi \
P,G,tik ile biten sözcüklere ünlü ile baslayan bir et getirildiğince b,c,d, g,ġ ye
dönüşür!
dolop-a dolaba, ağaç-1 = ağacı, inat-1 = inadı, kaçak-₁ = kaçağı
→ Yabancı ve tek neceli sözcükler bu kurala uymaz !
•hukuk
-Un =
.
hukukun Sap -1 = Sapi, Süt-ü = Sütü, SUG-U = SUGU
6.Ünlü daralması
Duz-geniş (a-e) ile biten filler "yor "eti getirildiğinde (a, c) dora loroz (1, i, u, Ŭ)
ünlüler danisir!
• iste-yor = istiyor, yaşa-yor = yaşıyor, ye-yor = yiyor
→ Kimi sözcüklerde "y" ses? ile de yapılabilir!
•ye-y-ecek, de-y-ecek diyecek
7. Ünsüz Sertleşmesi (Benzesme)
Sert ünsüzlerle (f, s, t,k,q,s,h,p) bilen sözcüklere (c,dig) ile baslayan bir ek gelirse
Cc,d,g) sesi Sertleserek (G.t, k). ye dönüşür
• Sepet-ci = Sepetai, ağaç -da ağaçta, as-g₁ = askı, gözlük - cü = gözlükcü
8. Ünsüz Düamesi
→"k "ile biten Sözcüklere cit, cet "ekleri getirildiğinde sözcğün sonundaki "k"
Sesi düser
• Ufat-cık = ufacık, küçük-cik = küçükük, büyücek
'k' Sesi ile biten sözcükler filestirilirken sözcüğün sonundaki "k" sesi düser!
algak -al = alçalmak, küçük-ul = kuastmek, ufaz-al sufalmek
→ "ast - ust sözcükleriyle birlesen kimi sözcüklerde "+" sesi düser!
• Üst teğmen = üsteğmen, ast - teğmen = osteğmen
งงงงงงงง
1 1 1 1 1 1 1 1
GIPTA 9.Ünsüz Türemesi
Yabancı dillerden Türkçeye geçmiş kimi sözcüller unls ile baskagen et aldıklarında ünsüz
türer
haz-1-hazzı, hal-i = halli Sir-1=Sırrı
'
Yabancı dillerden Türkçeye geçmiş kimi sözcükler "etmet olmak" yardımcı fiilerileriyle
birlesirten ünsüz türemesi gerçekleşir.
• af elmet = affetmek, hal olmak = hallolmak
→ Pekistirilmis sözcüklerde ünsüz türemesi görülür.
1• kırmızı = kıp kırmızı, beyoz, bembeyaz, mor = mosmar
NOT!
→hissiz madde, cadde, ciddi kelimelerinde "türeme "yoktur.
10.n-b Gatismasi
→Sözcük içinde dutok ünsüzü b'nin kendisinden önce gelen dis ünsüzü "n' yi kendisiyle
Çıkış yeri bakımından aynı olan dudak ünsüzü "mye dönüşmesidir.
·Sünbül = Sumbul, penbe = pembe, canboz =
Comboz dalonbarg = dolombay
→ Özel ad ve birleşik Sözcüklerde bu kural aronmoz!
istanbul, Sonbahar, Safranbolu, binbosi, binboğa
11. Kaynaştırma Ünsüzleri
→Türkçede iki ünlü yan yana gelmez; bu yüzden ünlü ile biten bir sözcükten Sonra
unlü ile baslayan bir ek gelirse araya (y,s,s,) harfleri girer, bu olaya kaynastirma,
bu ünsüzlere de kaynaştırma ünsüzü denir.
•kedi-in-
kedinin, Gonta -1 = çantayı, iki-er = ikiser, baba-1 = babası

Ses olayları

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

4.9+

17 M

#1

950 K+

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum

Ses olayları

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

4.9+

17 M

#1

950 K+

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum