Fiilde Anlam
Fiil, bir hareket, oluş ya da durum ifade eden ve mastar ekleri alabilen kelimelerdir. Mastar ekleri -mek/-mak şeklindedir (örnek: yazmak, okumak).
Fiiller anlam özelliklerine göre üç gruba ayrılır: iş fiili, oluş fiili ve durum fiili. Her birinin kendine özgü kuralları ve özellikleri vardır.
İş fiili, bir kimsenin yaptığı eylemi ifade eden fiillerdir. Bu fiillerin önüne "biri" kelimesi getirilerek test edilebilir. "Neyi, kimi" sorularına cevap verebilen fiillerdir.
Örnek: "Annem bize kitap okudu." cümlesinde "okudu" bir iş fiilidir. "Annem neyi okudu?" sorusunun cevabı "kitap"tır.
💡 Pratik İpucu: İş fiillerini bulmak için cümleye "neyi, kimi" soruları sorabilirsin!
Oluş fiili, kişinin iradesi dışında gerçekleşen fiillerdir. Zaman içerisinde kendiliğinden olan durumları ifade eder.
Örnekler:
- İnsanın yaşlanması
- Demirin pas tutması
- Elmanın küflenmesi
- Çiçeğin solması
- İnsanın ölmesi
Durum fiili, nesne almayan yani "neyi, kimi" sorularına cevap vermeyen fiillerdir. Bir durumu ya da hali ifade eder.
Örnek: "Gülmek" fiili bir durum fiilidir. "Oğlu güldü" cümlesinde "güldü" fiili durum bildiriyor.