Düşünceyi Geliştirme Yollarını Uygulama
Düşünceyi geliştirme yollarını metinlerde tanımak, iyi bir okuyucu olmanın anahtarıdır. Peki bu teknikleri doğru tespit etmek için nelere dikkat etmelisin?
Tanımlama genellikle "nedir?" sorusuna cevap verir. Örneğin "Destanlar, tarihten önce var olan yaşayışları anlatan öyküleyici yazılardır" cümlesi bir tanımlamadır. Benzetme ise "gibi, sanki, tıpkı" ifadelerini içerir ve bir şeyi başka bir şeye benzeterek anlatır.
Karşılaştırmada "daha, en, ise" gibi ifadeler kullanılır ve iki şey arasındaki benzerlik veya farklılıklar ortaya konur. "Bayrak millî bağımsızlık için ne kadar önemliyse dil de millî kültür için o kadar önemlidir" cümlesi buna güzel bir örnektir.
İpucu: Bir metinde düşünceyi geliştirme yollarını belirlerken, öncelikle yazarın ne yapmaya çalıştığını anlamaya çalış. Fikrini kanıtlamak mı istiyor? Somutlaştırmak mı? Farklılıkları göstermek mi? Bu sorulara cevap vererek hangi yöntemi kullandığını daha kolay bulabilirsin.
Tanık göstermede mutlaka bir uzmanın sözlerine yer verilir. "Bualo 'Ara sıra ekleyin ama çoğunlukla silin' der" cümlesi bu yöntemi kullanır. Bazen aynı metinde birden fazla düşünceyi geliştirme yolu kullanıldığını da unutma! Bunları fark etmek, metni daha derinlemesine anlamanı sağlayacaktır.