İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, Orta Asya'da doğmuş ve gelişmiştir. Bu dönem, Türk edebiyatının temellerini atan önemli bir evredir. Edebiyat ürünleri, göçebe Türk toplumlarının yaşam tarzını, inançlarını ve değerlerini yansıtır.
Highlight: İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, milli ve yerli özellikler taşıyan, ulusal bir edebiyattır.
Dönemin en önemli edebi ürünleri arasında destanlar ve diğer sözlü edebi eserler yer alır. Bu eserler, Türk toplumunun doğayla ilişkisini, günlük yaşamını, dini inançlarını, törelerini ve tarihsel olaylarını yansıtır.
Vocabulary: Sagu (ağıt), Sav (atasözü), Koşuk (şiir türü)
Sözlü edebiyat ürünleri arasında koşuk, sagu, sav ve destanlar öne çıkar. Bu ürünler, nesilden nesile aktarılarak Türk kültürünün devamlılığını sağlamıştır.
Example: Oğuz Kağan Destanı, İslamiyet öncesi Türk edebiyatının önemli örneklerindendir.
Yazılı edebiyat ürünleri de bu dönemde ortaya çıkmaya başlamıştır. Orhun Abideleri ve Uygurlar döneminde yazılan eserler, bu yazılı geleneğin önemli örnekleridir.
İslami Dönem Türk Edebiyatı
İslamiyet'in kabulünden önceki Türk edebiyatı özellikleri, İslami dönemde büyük bir dönüşüm geçirmiştir. 11. yüzyıldan 19. yüzyılın ortalarına kadar süren bu dönem, Türk edebiyatının en uzun ve en zengin evrelerinden biridir.
Definition: İslami Dönem Türk Edebiyatı, İslamiyet'in kabulüyle birlikte Arap ve Fars edebiyatlarının etkisi altında gelişen edebiyat dönemidir.
Bu dönemde, İslam kültür ve medeniyetinin şekillendirdiği toplum yapısı, Türk edebiyatını derinden etkilemiştir. Arap ve Fars edebiyatları, bu dönem Türk edebiyatı için önemli birer örnek teşkil etmiştir.
Quote: "İslamiyet etkisinde gelişen Türk Edebiyatını başlatan ve yazılı ilk ürün Yusuf Has Hacip tarafından yazılan 'Kutadgu Bilig'dir."
İslami dönem Türk edebiyatı, kendi içinde Halk Edebiyatı ve Divan Edebiyatı olmak üzere iki ana kola ayrılır:
-
Halk Edebiyatı:
- Anonim Halk Edebiyatı
- Âşık Tarzı Halk Edebiyatı
- Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı
-
Divan Edebiyatı:
- Osmanlı Türkçesiyle yazılan, saray ve çevresinde gelişen edebi gelenek
