İnkılap Tarihi

Alternatif metin:

bölgelere gönderildi. M. Kemal, Muş ve Bitlis'i geri aldı. Tuğgeneral unvanını kazandı. Cepheyi bitiren Brest Litovsk ant ile toprak kazanıldı. →>> Kanal Mısır'ı geri almak ve ingiltere'nin sömürgeciligini engellemek amacıyla açılmıştır. Sıcaklık vb. nedenlerle basarılı olunamamıştır. Suriye -Filistin cephesi, Savunma devamıdır. masi Canakkale Deniz ve kana savaşlarıdır. 18 Mart Kahramı olarak Cevat Gobanlı tarihe geçmiştir. Ayrıca İstanbul'u kurtaran birinci kişi olarak bilinir. M. Kemal, Anafartalar komutanı olduğunda "Ben size taaruz değil ölmey emrediyorum." dedi. Ganakkale Savaşı ile beraber 2 yıl 1. Dünya Savaşı uzadı. Rusya'da ekonomik krit derinleşti. M. Kemal, 1. Dünya Savaşı nda ilk savaşına katıldı. Bu savaş ile Bulgaristan ittifak 'a katıldı. Almon- ya ve Osmanlı arasında kara bütünlüğü oldu. Irak Halil Kut, binlerce askeri esir aldığı Kutil Amere Savaşı nda Kutül Amere Kahramanı unvanını aldı. Türk sebatı 2 yerde İngiltere'yi kırdı. Kutül Amere ve Ganakkale. yaptigi Savas. Fahreddin pasa taraf degistirmemis Hicaz Yemen → Arapların ve ingiltere 'nin gizli ant. (Göl aslanı) Medine müdafi ve Göl Ortasında Pleune Kahramanı unvanlarını almış. Suriye Yardım Galiaya, Romanya ve Makedonya 1. Dünya Savaşı Sonuçları olarak: Bazı milletlerde regim değişikliği oldu. Milletler Cemiyeti kuruldu. Gizli Antlaşmalar → Londra Halyanlar taraf değiştirdi. İzmir ve çevresì italya 'ya vaat edildi fakat Rumlar aldı. Skyes Picot→ Ingiltere ve Fransa 'nın Osmanlı 'nın Orta Doğu'daki topraklarını paylaştığı ant. Rusya bu antlaşmaları yaymıştır. Mondros Ateşkes Ant. Osmanlı hükümeti, Ahmet İzzet Paşa 'nın elindeydi. Rauf Orbay ant.yl imzaladı. 7. madde itilaf dev. güvenlik tehdit eden herhangi bir yeri işgal edebilecek 24. madde → Vilayeti Sitle'de (Bitlis, Erzurum, Van, Sivas, Elazığ ve Diyarbakır) karışıklık çıkarsa işgal. ↓ Mondros Ateşkes ant Sonrası ilk işgal, İngiltere - Musul; Anadolu'da ise ilk Hatay. Doğu Anadolu'yu ilk Ingilizler sonra da Fransızlar işgal etmiştir. Paris Baris Konferansi İlk kursun, Kara Mehmet Cavus Yenen devletler katılmıştır. İngiltere'nin Yunanları desteklemesi, İzmir ve Gevresinin Yunanlara verilmesi üzerine italya konferansı terk etti. Albay Süleyman Izmir'in işgali Doğuya general Harbord Hasan Tahsin, ilk kursunu atmıştır. Mitingler sonucu Aminal Bristol geldi ve rapor tutuldu. Türklerin coğunluk olduğu belirtildi. Gazetelerde yayınladı. Albay Silleyman Fetih Bey sehit edildi. Yararlı Cemiyetler MHC eSehir ismi varsa yararlı Kilikyalılar → Gukurova'da bir Ermeni dev. kurmasını engellemektir. Not: Fevzi Çakmak cemiyetleri " yer yer yanan ates böceklerine benzetmiştir. Sivas Kongresi'nde tüm yararlı cemiyetler birleştirilerek Anadolu ve Rumeli MHC kuruldu. Zararlı Cemiyetler (Azınlıklar) Mavi Mira: Megali idea (Rumlar) yi gerçekleştirmek Hindak-Tasnak: Vilayeti Sitle'de Ermenistan'ı kurmak. Zararlı Cemiyetler (Türkler) Sulh Selameti Padisah ve saltanat etrafında toplanırlar Ceali Islam Padisah ve saltanatı güçlendirmeye çalısmak Askeri Nigetban: Savastan kaçan askerler tarafından kurulmuştur. Kurtulus Savası Hazırlık Dönemi M. Kemal, 9. Ordu müfettişi olarak Samsun'a atandı. 1) Havza Genelgesi Milli duygular uyansın amaçlı yapıldı. Masum halka zarar verilmeyecet. 2) Amasya Genelgesi Milli mücadelenin amacı, yöntemive programi belli olmuştur. Önemli maddelerden biri: Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtarır (ulusal egemenlik). 3) Erzurum Kongresi Amasya ve Erzurum Kongresi arasında Erzurum'da askerlikten istifa etmiştir. Toplanis amacı bölgesel, kararlar açısından ulusal. M. Kemal başkanlığını yapmıştır. Kongre Sonunda 9 kişilik yasama, yürütme ve yargı yetkilerine sahip olan TBMM 'ye kadar açık olacak Temsil Heyeti kuruldu. ilk defa milli sınırlar, manda ve himaye ve diş yardım talebinden bahsedildi. İlk defa Osmanlı dışı devletten söz edildi. 4) Sivas Kongresi Sivas 'in işgal edileceği söylentisileri, Muhittin Paşa ve Ali Galip'in yaptıkları nedeniyle Ulusal Kongre olmasına rağmen az kişi gelmiştir - - Tüm cemiyetler Anadolu Rum MHC adı altında birleştirildi. -İradeyimilliye adında gazete çıkarılacak -Batı cephesine Ali Fuat Cebesoy atanmıştır (yürütme). -Manda ve Himaye bir daha kesin olarak reddedildi. Bu kongre sonrası Damat ferit'in görevden alınması Temsil Heyeti'nin 1st Hükümeti'ne karşı ilk siyasi zaferidir. 5)Amasya Görüşmeleri Ali Rıza Pasa Temsil Heyeti 'nden M. Kemal; İstanbul Hükümeti'nden Salih Paşa katılmıştır. Bu resmi olarak 1st. Hükümeti'nin Temsil Heyeti 'ni tanıdığı anlamına gelir. Kapalı Mebusan Meclis'i İstanbul'da açılacak. İtilaf devletleri, kendi aleyhlerine karar veremeyeceklerini bildikleri için karışmadı. M. Kemal, İstanbul'a gelemediği için Ankara'ya giderek Mebusan Meclisi seçimlerini bekledi fakat istediği gibi olmayınca bazı milletvekilleri ile Misak-ı Milli kararlarını hazırladı. Erzurum'dan milletvekili İlk maddesi, milli sınırlar içinde vatan bir bütündür ve bölünemez. Kapitülasyonlardan kurtulacağız dendi. Hilaf devletlerinin aleyhine kararlar alınması sonucu hükümet değiştive Meclisi Mebusan i bastılar. M. Kemal'e ist baskınını haber veren kişi, Manastırlı Hamdi Bey'dir. Yararlı Gazeteler → iradiyeyimilliye, İleri, Açıksöz, Minber (Ali fetin Okyar ve M. Kemal), f Güleryüz Zararlı Gazeteler→ Peyami Sabah, Selamet, Ümit, Aydede, Zafer, Tünkçe İstanbul, 1. TBMM Dönemi (1920-23) Albayrak, Alemdar M. Kemal, Meclisi Müessiyan ismini önerdi fakat padişahın karşı çıkacağını düşünerek OHAL Sart- larında açılan meclis ifadesini kullandılar. Seçilen meclis üyelerinin birçoğu kendi işlerini bırakama- dıklam için gelememişlerdir. Meclisin açılış konuşmasını en yaşlı üye Serif Bey yapmıştır. Ihtilalci, inkılapai, kurucu, savaşaı, dağanüstü, güçler birliği, meclis hükümetijulusal ve demokratik devlettir. 24 Nisan Önergeleri Meclis Hükümet sistemi, cumhuriyet ilanına kadar devam etti. Meclis hükümetinde TBMM'nin başkan devletin de başkanıdır. İlk TBMM başkanı M. Kemal, Genelkurmay başkan, İsmet İnönü, Sağlık bakanı Adnan Adivar, MEB Doktor Riza Nur olmustur. En büyük bütçe milli savunmaya ayrılmıştır. Ilk akarılan kanun Resmi Agnam Vergisi'dir. Men-i israfat → jaki | TBMM'ye karsı alkartılan ayaklanmalar Istanbul Hük. Tarafından Doğrudan Çıkarılan T Ahmet Atonur (Kuvayimuhammediye) Kuvayı inzibatiye (Hilafet Ordusu) yasak 1st. Hük ile tilaf dev. Ortaklaşa çıkarılan Koagiri, Bozkır, Gapur Musa (Afyon) 11. inönü Eskiden Kuvayımilliye Olup Sonradan Gerkez Ethem 1. inönu Demirci Mehmet Efe Azınlık Ayaklanmaları (Rum- Ermeni) >en uzun süren İsyanlara Isyanlara Karşı Alınan Önlemler Rifat Börekçi 'nin fetvası, firariler Kanunu ve Hiyanet-i vataniye kanunu (asker), İstiklal mahkemelerin kurulması (son dava izmir suikasti), irsad (öğüt) heyeti kuruldu. Bu isyanlar yüzünden milli mücadelenin kazanılması zorlandı. 2) Sevr Baris Ant. Vandettin'in antlaşmayı imzalamayınca Yunanlılar, Min Hattı'nı geçerek birçok ili aldı. Vahdettin, Sal- tanat Surası'nı kurdu ve bu sura barış ant için bir heyet kurdu. Mondoros'ta kim nereyi işgal ettiyse orası ona verildi. İstanbul ve iç Anadolu Osmanli ya kaldı. Boğazlar için komisyon, kapitülasyonlar dmuştur. Sevr, uygulanamamıştır. Kurtuluş Savaşı Muharebeler Dönemi Doğu Cephesi Karst. Gümrüy 'ye kadar gelinmiştir ve Kazım Karabekir'e Sark Fatihi unvanı verilmiştir. Gümrü Baris Ant ilk defa Türkiye Devleti ifadesi kullanılmıştır. TBMM'yi ilk tanıyan devlet Ermenistan'dır. TBMM'nin ilk askeri ve siyasi başarısıdır. Güney Cephesi İstiklal yolu →İnebolu, Kasta- monu, Gankırı, Ankara M. Kemal, Milli Mücadele 'nin son kongresi olan Pozant Kongresi 'nde dağıtım yapmıştır. Maras →Çakmakçı Sait ve Sütçü İmam Antep → Sehit Kamil, Şahin Bey, Özdemir Bey, Karayılon (Molla Mehmet) Urfa 12'ler grubu. Maraş ve Urfa TBMM açılmadan kurtarılmıştır. Bu illere unvan verilmiştir. Sırasıyla Antep Gazi, Maraş → Kahraman, Urfa > Sanlı (GKS) İstiklal madalyası verilen yerler Sırasıyla İnebolu (istiklal yolu başlangıcı), Maras, Antep, Urfa. Bat Cephesi Gediz Taaruzu yenilgisi ile Sivas Kongresi ile alanan Ali fuat Cebesoy görevden alındı yerine ismet inönü geldi. Kuvayımilliye'den düzenli orduya geçildi 1. İnönü Savaşı Savas Yunanlılara karşı kazanıldı. 1921 Anayasayı çıkartıldı. 3 yıl sürmüştür. Laik anayasa değildir. Bu anayasada yapılan ilk 11 déğişiklik; devletin regimi cumhuriyettir maddesinin eklenmesidir. TBMM'yi tanıyan ilk müslüman ülke Afganistan'dır. Sovyet Rusya ile yapılan Moskova Ant. ile iki yeni devletin kurulduğu anlaşıldı. Dis politikalarda ortak hareket edildi. Misakı Milli St- nırları içinde ilk tavizi vererek Batum Gürcistan'a bırakıldı. Istiklal Marşı için Maarif Vekaleti (MEB) yarışma düzenler. M. Akif Ersoy 'un Siiri ilk defa dergi olarak Sebilürresad, gazete olarak Hakimiyeti Milli'de yayınlanır. İlk defa 82 anayasasında yer almıştır. Londra Konferansı → Osmanlı adına Tevfik Paşa, TBMM adına Bekir Sami Bey Halya'nın davetleriyle katılmıştır. Yapılan ant sonucu M. Kemal, Bekir Sami Bey'i görevinden alıp Yusuf Kemal Tengirsenkli getirdi (Yeni dis işleri bakanı) 11. Indhu Savas, M. Kemal ismet inönü 'ye tebrik telgrafi yolladı. Savaşın sonuçları olarak: italya Anadolu'yu bırakmaya başladı. Malta'da esirler serbest bırakıldı. Kütahya-Eskisehir Muharebeleri Savas devam ederken Maarif Kongresi ( eğitim) toplanmıştır. Yenilgiyi gören M. Kemal, başkomutan lik isteyerek yasama ve yürütme kanarlarını eline almıştır. Tekalif-i Milliye Emicleri'ni yayınlayarak milli yükümlülükleri söyledi. Olup da vermeyenleri İstiklal mahkemelerinde yargılanma ve veren kişi- lere de savaş sonrası geri verileceğini belirtti. Verilen yardımlar Sakarya ve Büyük Taaruz'da kul- lanıldı. Sakarya Meydan Muharebeleri (Subaylar Savaşı) emrini verdi. Savaş sonucu M. Kemal'e M. Kemal, "Hattı milda fa yoktur, sathi müdafa vardır. Gazi unuani ve Mareşallik nütbesi verildi. Anoddu'dan ilk italya sonra da Fransa çekildi. Ukrayna ile dostluk ant imzalandı. França ile Ankara ant imzalandı ve güneydeki savas bitti, Ing. tek kaldı. Kars ant. ile de doğu sınırı kesinleşti. Duatepe' de gerçeklesti. Misaki Milli'de 2. taviz. Büyük Taaruz (Başkomutanlık meydan muh) Dumlupınar Meydan Muh. olarak da bilinir. Dumlupınar'dan sonra M. Kemal, "Ordular ilk hedefiniz Akdeniz, ileri! " emrini verdi. Ganakkale Bubranı olayında ilk kez ingilizlerle karşılaşıldı. Mudanya Ateskes Ant. İsmet İnönü ant. yapmıştır. Doğu Trakya ve ist. alındı. Osmanlı hukuken yok sayıldı. Refet Bele Doğu Trakya'yı Yunanlılardan aldı. Lozan Baris Ant. Lozan öncesi yaşananlar → Yusuf Kemal Tengrisek istifa ederek yerini ismet İnönü'ye bırakır. Saltanat kaldırılarak Osmanlı'ya son verildi. İsmet İnönü, Hasan Jaka ve Riza Nur bizden katıldı. Lozan görüşmeleri kesildiği anda Izmir Iktisat Kongresi toplandı. Başkanı Kazım Karabekir'dir 2. TBMM kuruldu. Kapitülasyonlar kabul edilmedi, doğu sınırları aynı kaldı, nüfus mübadelesi ile Batı Trakya'da 0- turan Türklerle İst'te oturan Rumlar dışında herkes yer değiştirdi. Karaağaç ve Bosnaköy Savaş tazminatı olarak verildi. Azınlıkların hepsi Türk vatandaşı oldu. Türkiye-Irak sınırı sorunu Lozan uzamasın diye sonraya bırakılmıştır. Boğazlar komisyonuna Türk eklendi. Patrikhane ist 'te kaldı. Dış borçlar ödenecek dendi. Lozan hala geçerlidir (süre belirtilmemiş). Lozanı 2. TBMM onayla- mıştır. Sevr'in yerine geçer.. Gözlemci devleti ABD'dir..