Takvim Sistemleri ve Türk Tarihi

Tarih Bilimine Giriş Ders Notlarında takvim bilgisi önemli yer tutar. Türklerin kullandığı başlıca takvimler:

1. On İki Hayvanlı Türk Takvimi

• İslamiyetten önceki Türk devletlerinde kullanıldı
• Güneş yılı esaslı (365 gün)
• Her yıl bir hayvan adıyla anılır

2. Hicri Takvim

• Hz. Ömer zamanında düzenlendi
• Ay yılı esaslı (354 gün)
• Başlangıç olarak 622 Hicret kabul edilir

Örnek: Rumi takvimde 1293 olarak geçen bir tarih, Miladi takvimde 1877-1878 yıllarına denk gelir.

Tarih Çağları ve Takvim Sistemleri

Tarih Bilimine Giriş konusunda en önemli konulardan biri takvim sistemleridir. Miladi takvim, Hz. İsa'nın doğumunu başlangıç (0/1) kabul eden ve günümüzde yaygın olarak kullanılan takvim sistemidir. İlk olarak Mısırlılar tarafından bulunan bu sistem, güneş yılı esaslıdır ve 1 yıl 365 gün 6 saat olarak hesaplanır. Roma'da Jülyen Takvimi olarak kullanılmış, daha sonra Papa Gregorius döneminde Gregoryen Takvimi'ne dönüşmüştür.

Tanım: Tarih biliminde çağların ve dönemlerin ayrılması, tarihi olayların daha kolay incelenmesi, araştırılması ve öğrenilmesi amacıyla yapılmıştır.

Tarih Bilimine Giriş TYT müfredatında önemli yer tutan Taş ve Maden Devri, insanlık tarihinin temel dönemlerini oluşturur. Taş Devri kendi içinde Paleolitik (Eski Taş), Mezolitik (Orta Taş) ve Neolitik (Yeni Taş) olmak üzere üç döneme ayrılır. Paleolitik Çağ, insanlık tarihinin en uzun evresidir ve avcılık-toplayıcılık ile göçebe yaşam tarzı hakimdir.

Önemli: Mezolitik Çağ'da kesici aletler yapılmaya başlanmış ve ilk kez ölüler gömülmüştür. Bu dönemde ateşin kullanımı ve hayvanların evcilleştirilmesi gibi önemli gelişmeler yaşanmıştır.

Tarihi Devirler ve Çağlar

Tarih biliminin özellikleri açısından Maden Devri önemli bir dönüm noktasıdır. Bu dönem Bakır, Tunç ve Demir çağları olarak üçe ayrılır. Bakır, doğada en kolay bulunan ve işlenen maden olduğu için ilk kullanılan maden olmuştur. Bu dönemde altın ve gümüşten süs eşyaları yapılmış, ilk yelkenli gemiler inşa edilmiştir.

Örnek: Tunç Devri'nde bakır ve kalayın birleştirilmesiyle elde edilen tunç madeni, araç-gereç yapımında kullanılmıştır. Demir Devri'nde ise kent devletleri kurulmuş ve demir madeninin sağlamlığı sayesinde daha dayanıklı aletler üretilmiştir.

Tarihe yardımcı bilim Dalları perspektifinden bakıldığında, yazının icadıyla başlayan İlk Çağ, Kavimler Göçü ile başlayan Orta Çağ, İstanbul'un fethiyle başlayan Yeni Çağ ve Fransız İhtilali ile başlayan Yakın Çağ, tarihin ana dönemlerini oluşturur. Bu dönemlendirme, Tarih Bilimine Giriş Ders Notlarında önemli bir yer tutar.

Vurgu: Tarihi çağların başlangıç ve bitiş noktaları, insanlık tarihini derinden etkileyen önemli olaylarla belirlenmiştir.