Tarih 11. Sınıf 1. Dönem 2. Yazılı

Alternatif metin:

ile italya'ya giden bilim Sonucları? * Özgür düşüncenin temeli atıldı. * Skolastik düşünce terk edildi. * insanları 1 kağıt matbaa, italyaya bilim, yunon eserler; hagle · Mesen sinf Bilimde pozitivizm ortoya cilktı. Selen + * Eski Yunan eserlerinin incelenmesi Avrupa biruoc konuda gelişim yaşadı. * * Katolik Kilisesine güven azaldı. + Coğrafi keşifler Sırasında Sonot ve edebiyatla ilgilenen "Mesen Sınıfı"nın nın ortaya alkışı * Humanizm insoncilik, inson merkezcilik * Haak seferleri müslümanların çalışmaları Batı'ya kaçırıldı. Eğitim ve öğretime verilen değer arttı. + Piönesens, Avrupa dışına yayılamadı. eğitim öğretine önem Sholastik düşünce ↓ Rönesans Bilim insanları tiliseye given Hükümdar = Prens Siyoset biliminin kurucusu Machiavelli Siyaset biliminin kurucularındandır. " * * özgür düşünce tereli bilimde pozitivizm "Hükümdar (Prens)" eserinde hükümdara engel olacak hiçbir güçün bulunmadığını savunmuştur. İtalya'nın birliği için mücadele vermiştir. Utopia eşitlik Thomas Moore = "Utopia" eseri. * Sınıf içermeyen bir dünya duşturmak istemiştir. Toplu Segresi Jean Jacques Rousseau = "Toplum Sözleşmesi" eseri + Yurttaşlık bilincini ortok düşünceyi ve devleti oluşturan unsurlar, eserinde toplamıştır. , " Reform Nedir? 16.yy'da Avrupa'da Katolik Kilisesine karşı çıkan dini hareketlerdir. * Marthin Luther öncülüğünde Almonya'da başlamıştır. $ * + Marthin Luther, Katolik kilisesine karşı görüşlerini 95 maddelik bildirgeyle kilisenin duvorina asmıştır. Bu durum Papa 10. Leonun hoşuna gitmemiz ve Marthin Luther afaraz edilmiştir. " Marthin Luther taraftarlar, kendilerine yapılan haksızliğe protesto ederek Protestanlik in doğmasına. sebep olmuşlardır. Nedenleri ? * Rönesans in etkisi ” Matboonin kullanılması * * popolika hristy brullov. Rinnsnesi Lopit corbag Popalikta cöküşün hızlanması Hristiyanlıkta bozulmaların yaşanması + Marthin Lutherin tarafter, olan Protestanlar ile kilise arasında 25 yıl süren Savaşlar oldu. " Bu savaşlar sonucu Augsburg Ant. yapıldı. 1555 Antlaşmaya göre Protestanlara inanc serbestliği tanındı. Protestan x Katolik Fransa x Roma - Germen imp. Almanya'da başlayan Reform hareketleri diğer Avrupa ülkelerine de hızla yayıldı. Sekülerleşme atolik kilisesi toplumun üzerindeki dini, politik ve ekonomik üstünlüğünü kaybedince "Sekülerleşme" kavramı ortaya çıktı. → Bu akım ile insan aklının dini bağlardon arinmosi. gerektiği ve dinin vicdan meselesi olduğu savunuldu. → Sonucunda Laiklik benzeri şekilde kikse ve + Sonuçları? Meshep birligi baudu. Kolenam, ang kanan, pro slik kiliseye güven Avrupanin mezhep birligi bozuldu. proleson ülkelerde tilsen nole splendi. Sekilenizm arty Gibt. klol howmiyeti artt. Protestanlik, Kalveniam ve Anglikanizm gibi. yeni mezhepler ortaya çıktı. (+ Presbiteryenlik) * Katolik Kilisesine duyulan güven azaldı. Protestanlığın kabul edildiği ülkelerde kilisenin mallorina el koyuldu. * Kilise ve din adamlarının toplum üzerindeki dini ve siyosi baskısı kalktı. * Okullar kilisenin elinden alınarak laik eğitim anlayışı yaygınlaştırıldı. T Krallar ve Prensler din işlerinin mutlak hakimi oldular. devlet hukuku ayrildi. Avrupa'da Sosyal ve Ekonomik Gelişmeler * Yeni Gag Avrupa'sında Urallar ve prensler kilisenin engellerinden kurtuldu. * Bu durum Avrupa'nın siyasi simgesi olan derebeylik (Feodalite) sisteminin zayıflamasına ve merkezi krallıkların güçlenmesine neden oldu. + Biruok kral yönetimi altındaki halkları ulus olarak nitelendirmeye ve otoritesini de ulusun varligina. dayandırmaya başladı. * 30 yıl savaşlar₁ = Marthin Luther öncülüğünde başlayan Protestan ve Katolik halk arasındaki mezhep savaşlar. 1555'de Augsburg Ant. ile son bulmuştur. x Her iki tarafta Augsburg Ant. 'sına uymamış ve 30 yıl savaşları başlamıştır. * Katolik birligi Avusturya, Roma Germen ve ispanya'nın desteğini alırken; Protestanlar ise Hollanda, ingiltere Fransa'nın desteğini almıştır. ve HiF * 30 yıl savaşları 1618-1648 yılları arasında olmuş ve Avrupa tarihinin en uzun, en yıkıcı Savaşları arasında yerini almıştır. + Başlangiata Sadece Katolik ve Protestonlar arasında olup sonrasında büyük güçler dahil olmuştur. + Görünüşte dini nitelikli olan bu savaş aslında Siyasi Cukorlar Sağlayan bir savaştır. * Savaşın kazanon. Protestanlar olmuştur. * Savos birnevi Fransa- Kutsal Roma Germen Gatışması haline gelmişti.. 4 Savaş ilk başlarda katoliklerin lehineydi. Danimarka protestanter rain yardım etse de pek değişiklik olmamıştı fakat İngiltere ve Fransa'nin desteği ile Savaşın Seyri değişti. * . Roma-Germen imp. Ferdinand; isveç'e giriştiği Mücadeleyi koybetmesiyle Savaş Protestanların lehine ilerledi. , Fransa'nın ispanyaya savaş acimosi Portekiz'in İspanya'ya isyan edip bağımsızlık almasıyla Savos kozanıldı ve Westphalia Boris Ant. imzalandı. * Westphalia Barışı= Milli ve Dini inanalora saygı ➤ Katolik prensler, Protestan prenslere denk sayılacak. Ant. Sonucunda imparatorluk ve prensliklerin yerini Ulusal Devletler aldı. Bunun karşısında birçok krallık zamanla yetkilerini arttırarak ulus devletlerine mutlakiyetai karakter kazandırdı. Haçlı ittifak anlayışı yerine ulus devlet anlayışına yönelik ittifaklar ve savaşlar ortaya çıktı. * Katolik Kilisesi'nin etkisini kaybetmesiyle sekülerleşme ivme kazandı. → Aydınlanma Gağı * Kalveniam mezhebi resmen tanındı. Protestanlığın Fransa hali Franse ve Roma- Germen imp. Siyosi gücünü kaybederten Fransa Aurupa siyasetine yön vermeye başladı. + Katolik kilisesi uluslararası otoritesini koybetti. Dini otoritenin yerini ; modern devlet olarak nitelendirilen her bin kendi toprakları üzerinde egemen, belirli kurallara göre hareket eden, birbirine eşit, çok sayıda devletin oluşturduğu uluslararası bir sistem ald.. Neticede uluslararos, ilişkilerde Mütekabiliyet esasi ile modern devletler hukuku ön plana çıktı. * Modern devletin ayırt edici özellikler arasında sayılan yasa yapma, vergi toplama, askere alma, savaş açma, ittifak kurma gibi yetki ve ayrıcalıklor Westphalia ile güvence altına alındı. + Hollando, Portekiz ve İsviçre bağımsızlığını ilan etti. Yeni devlester Kisaca Westphalia'nın Sonuator, = 1.) Kalvenizm mezhebi tanındı. MODERN LEVLETLER HVE kalvenizm, Fronse, you devletler, cluster govence 2-) Kotolik Kilisesi ve Romo-Germen imp. güç kaybederken Fransa siyasi lider oldu. 3-) Dini otoritenin yerini ; Mütekobiliyet esasına uyan ulus devletlerin uluslararos, sistemler: aldı. 4-) Yeni devletles ortaya çıktı + Portekiz, isviare ve Hollanda bağımsızlık ilan etti. isviare Folland Poreles 5.) Westphalia ile Ulus-devletlerin ilişkilerinin temelini oluşturan vergi toplomo, ittifak turna gibi yetkiler güvence altına alınd. Coğrafi keşifler ve Katolik kilisesinin yöneticiler üsilindeki engelinin kalkmasıyla Avrupalılar keşfettikleri kıtalarda ve ülkelerde Sömürgeler kurdular. Ham maddeler Avrupa'ya ucuza getirildi ve ticari anlamda gelişen Burjuva sınıf, soyluların toprakların satın alarak üst düzey memur konumuna geldiler. Ekonomik Sıkıntı yaşayan padişahlara borç vererek itibar kozandılar. Avrupa siyoselinde önemli rol oynayıp Fransız ihtilalini başlattılar. Coğrafi keşifler sonucunda ingiltere, Fransa, ispanya alanında geliştiles. Sömürgelerden elde edilen ham ve değerli maddeleri kendi ülkelerine getirdiler. ve Portekiz denizcilik * Merkantilizm = 604 - Торгоч ― Maden Coğrafi keşifler sonrası Avrupa'da "Mercantilizm" adı verilen ekonomik sistem ortaya ckt... $ Önceden ülkelerin uluslarası zenginlik ölçütü fethedilen topraklar iken artık maden ve ham madde olmuştu. * Gúa ve zenginlik değerli Madenlerle öküldüğünden pek çok Avropa devlet is ve ds ticarete yöneldi.. + Özellikle • yeni keşfedilen Amerika kıtasında bol miktarda mevcut olan altın ve getirmeye başlad. İspanya. gümüşü, ispanyollar ve Portekizliler Avrupa'ya ve Portekiz gibi ülkeler sömürgeciliğe dayalı Mercantilist sistem sayesinde zenginleşti. " Merkantilist Sistem sonucu Avrupa'da üretim ve ihracatın artırılması. kein pek çok atölye kuruldu. * Bu sistemin etkisiyle köyden şenire görüş büyük oranda arttı. D * Sömürge ülkelerden getirilen kölelerle birlikle büyük nüfus armışlar. yaşandı. Gelişmelerin Avrupa'ya Etkisi Rönesans Avrupa'da bilim, kültür, sandt, edebiyat ve mimari alanda önemli değişiklikler meydana getirildi. Özellikle italya'da degişime neden oldu. Reform: Dindeki değişim ve dinin toplum üzerindeki baskısının kaldırılması, laik toplumların oluşmasında etkili oldu. * Secülerleşme ortaya Gikt.. + Uluslararası etki yarath. Merkantilizm: Zenginlik ökürünün toprak yerine değerli madenler olduğu ekonomik Sistemdir. * Coğrafi keşiflere başladı. Avrupa'da Bilimsel Gelişmeler * Katolik Kilisesi, Orta Gağda Dünya'nın eurenin merkezi olduğunu benimsemiş, bu konu hakkındaki farklı tüm görüşleri reddetmişti. Ancak Coğrafi Keşifler, Rönesans ve Reform ile birlikle alternatif fikirler çoğalmaya başladı. 부 Bu doğrultuda çalışan bilim insanları kilise öğretilerinin güvenilir olmadigin, kanıtlamaya çalıştılar. Rasyonalizm Bilginin doğuştan gelen akıl ve düşünme yetisiyle elde edebileceğini savunup kiliseye karşı çıkcon görüş. Avrupa'da bilimsel devrimlerin başlamasına öncülük etti. Giner drooms daar. Ge relenn hareket Nicolaus Copernicus "Gök Körelerin Hareket" eserinde Dünya'nın Güneş etrafında döndüğünden bahsetti. * Astronomiye büyük katkıda bulundu. " " F * Aúnyo ve diğer gezegenler Güneş etrafinda dönüyor" - Copernicus Dünya Sabit - Katolik Kilise Galileo Teleskop gelistirdi. Telesly, sing jual Gezegenler: ve yıldızları inceleyip Dünya'nın yuvarlak olduğunu ve gezegenlerin Güneş etrafında döndüğünü Savundu. Engizisyonda yangiland., ömür boyu ev hapsi aldı. Isaac Newton: Dünya ile nesneler arasında cekim kuvveti olduğunu fark etti. Kütle Gekim Kanunu Teleskop geliştirdi. $ yaelumi * Güneşin çekim kuvveti sayesinde gezegenlerin Güneş etrafında döndüğünü belirtti. Kepler Modern Astronominin öncüsü. Gezegenlerin hareketlerini inceledi. Modern Astronomi Geren Honda Toricelli Açık Hava Basıncını buldu. Цаиле повор. Pascal Basna üzerine coalişti. P. * Pascal Üçgeni ile jagenler ve acılar hakkında teoriler geliştirdi. Bazı Buluşlar Tohum etme makinesi, Buhor makinesi, cival, termometre, işık sapması, (+)(-) akım, Samanyolu galaksisi, Hidragen, Buhar makinesi, buhork gemi, pil ✓ Bilim deurimi ile Skolastik Düşünce geaierliliğini kaybetti. 17. yy Akıl Gağı 18. yy Aydınlanma Gagi 0 2 • Avrupa Karşısında Osmani, Coğrafi keşifler ile veşfedilen Amerika sömürgeci ülkelerin merkezi haline gelmişti. ingiltere, Fransa, isponya ve Portekiz gibi ülkeler Afrika ve Amerikadan elde ettikleri ham maddelerle güçlendi ve birbirleri arasında bir ticari akış başladı. * Osmanlı'da Mercantilizm sonucu ekonomi Sarsıldı. Avrupalıların değerli madenlerinin Osm. ticaretine girmesiyle Osmida. hızlıca fiyatlar + artmış, akaenin değeri azalmıştır. Akcenin yapımında kullanılan gümüşü azaltılarak akcienin mali değeri düşürüldü. Piyasada pahalılık ve enflasyon başladı. * Bu duruma karşılık başta kapıkulu askerler, olmak üzere Memurların maaşlon aynı miktarda akue ile ödenmeye başlandı. Böylece memurlar eskiden aldıkları maaşın daha az değerinde maaş aldılar. Akuenin değer kaybına uğramasıyla maaşların, bu pora birmiyle alan Lopikulu askerleri ayaklandı. Arton enflasyon.ite halk geçim sıkıntısı yaşadı, yerel ticaret çöktü, iş yerleri kapand. Tüm bu sorunlar karşısında deviete memnuniyetsizlik arth. * Kapitülasyonlar Coğrafi keşifler karşısında Akdeniz limanları önemini kaybederken Atlas Okyanusundaki limonlar önem kazandı. Bu durum karşısında + Osm., Akdeniz limonlann, canlandırmak icin bazı Avrupa ülkelerine belirli imtiyazlar tanıdı. ilk olarak II. Selim 1569'da Fransızlara gerçek manada kapitülasyon verdi. Bu kapitulasyonlar III. Murat ve II. Mehmet döneminde de devam etti. . III. Murat 1580 de Ingilizlere de kopitülasyon verdi. Aynı dönemde bu ayrıcalıklar Hollanda'ya da verildi. " 1740 yılında Fransa'nn kopitslasyonları Sınırsız hale getirildi. Bu durum ile Fransa'nın Siyasi ve ekonomik yönden Osm. üzerinde etkisi arth. Sonuçları + Fransız gemileri Osm. limanlanna Serbestae girebildi. Avrupa maller, Osm. pazarına hakim oldu. Osm. Concalar. Avrupa'ya karşı Sanayi hamleleri yapamayınca el emeğine dayal işler iflas etti. Yerli üretici zor durumda kaldı, işsizlik 4. + Osminin siyasi gücünün azalmasıyla Avrupal, devletler ticari ayrıcalıklarını artırdılar. Gümrük vergilerini yerli tüccarlardan dana az ödediler. Ayrıca kendi ticar: Mahkemelerini kurma hakkını elde ettiler. + Avrupal, tüccar; yerli tüccordan daha avantajlı konuma geldi. Askeri Devrim # Mercantilist anlayış sonucunda ortaya alkan ekonomik zenginlik asteri yapısını geliştirdi. Ateşli silaniara dayanan yeni ordu Sistemler: ortaya çıktı. Osm. ordusu : bu niveliğini kaybetmeye başladı. * 17. yy'a kadar Avrupa'ya askeri alanda üstünlük kuran Eskiden yeniçeri Ocağı devletin en güvenilir düzenli ordusu iken daha fazla asker gerektiği için deuşime usülünden * çıkılıp yersiz ve yeteneksiz kişiler ocağa alınımaya başlanmıştı.. لا Bu durumun ilk etkisi 1595 yılı Hacova Meydan Muh. 'de görüldü. Sonrasında II. Osman 1620 Hotin sefer: özerine yeniçerilerin düzensizliğini görüp ocağı kaldırmak isteyince Yedikule Zindanlarında yeniçeriler tarafından öldürüldü. × Osm. Geşitli arayışlara girdi; 1. Siloni, yeniçerilerin sayısı artırıldı. 4 Deuşirme sistemi bozulup orduya alımlarda ligakatsizlik başlayınca Osm. merkez ordusu bozuldu. ها Hatta Fernat Aga denilen yenicier. Mesleğini bıraktı. 2. Silanu yeniceriler de yetmeyince Sekban, sarica ve levent" denilen ath, Silohu eşkıyalar orduya alind. ↳ Bu insanlar Savaş dışında başıboş eşkıyalık yaptıklar * 16. + ·yy Timar Sisteminin Bozulması: iuin Osm'ya problem cukandilar. sonlarına kadar devletin en önemli güzünü timar sistemi sayesinde istihdam edilen timark sipahiler oluşturuyordu. Timor sahipleri kendilerine tohsis edilen dirliğin geliri karşılığında belirli sayıda asker besler ve doğrudan bu askerlerle Sefere katılırlar... " * Cebelü denilen bu askerlerin masrafların. timor Sohibi karşılardı. Dirlik: Osm'de asker ve memurlara geuim ve hizmet karşılığında belli bir toprağın vergi kaynaklarının tahsis edilmesidir. 4 Kanuni döneminde 170k civarındaki +mark Sipahi sayısı 17. yy sonlarında 7000'e düştü. 1. Merkezi Otorite bozulunca timarların timark Sipahi dışında kişilere verilmesi 2. Dirliklerin rüşvet ve iltimas (adam kayırma) karşılığında dağıtılması Timar Sisteminin 3. Nüfusun hızla artmosi. ve ekonominin bozulması. 4. Enflasyon artışı Ive paranın değer kaybermesi. 5. Silan kullaran ordular karşısında kılıçıla Savason tmark. Sipahilerin yetersizlig Bozulmasında Etkili Olan Faktörler 6. 17. yy'da Avusturyo ve Safeviler gibi ülkelerle yapılan Savaşların Uzun sürmesi İltizam Sistemi * Devletin baralarını ödeyebilmek için sıcak paraya ihtiyacı vardı. Timar bunun için yeterli değildi: Mukataa Açık arttırma ile yıllığına verilen toprak Múltezim Mukataa'ya sahip olup o bölgedeki vergilendirme isinden Sorumlu kişi. İltizam: ihale yani acık arttırmayle toprak satımına verilen isim. Timar sisteminde devlet hazinesine dolaylı kâr gelirken; iltizam Sisteminde devletin eline sıcak para geçiyordu. Bu uygulama ile Mültezimlerin topladığı vergiler doğrudan hazineye gidiyordu ve mültezim de paramın bir kısmını kendisine ayırıyordu. Bu sistemde devletten bağımsız şekilde bireysel yönetilen bir bölge olduğu için mültezim kafasına göre vergiyi artırıyordu. Mültecimler vergileri artırınca köylüler geaim Sıkıntısından Şehre gör ettiler. Bu sayede üretim azald.. * Bu sistemde verilen bölge 1 yilligina mültezime ait oluyordu. * Miras uygulamos, hem timer hem de iltizam Sisteminde YOKTUR. > Toprak Ağaliġi Sistemi. Malikane Sistemi + 18.yy'dan itibaren iltizam Sistemine son venildi. İltizamdan en belingin farkı belirli bir süre karşılığı değil ömür boyu olmak üzere bölgenin önemli devlet adamlarna Satılmasıydı. * Bu kişiler edindikleri büyük mukataalan parçalara bölerek birkaç mültezime kiraladı. Bunun sonucunda bölgenin kontrolü ile. devlet arasına belirsiz kişiler girmeye başlad. > Diğer yandan malikane Sistemi de bölgenin vergi geliri miras haline geldi ve bu sayede taşradaki mültezimler güclü konuma geldiler. * Iltizama sahip olan bazı kişiler ayan ve esraflard.. Vergi Problemi * " Osm. 16.yy'dan itibaren arton. Savaş giderlerini karşılanak için vergilerde düzenleme yaptı. " 16.yy'da "Deprem, Sel, Savas. Olağanüstü Hol" gibi durumlarda alınmak için belirlenen "Avariz" Vergisi Sürekli hale geldi. * Ordunun sefer masraflarını karşılamak için alınan "imdad-. seferiyye" vergisi sürekli hale getirildi. * Alınan vergilerin artırılmasıyla halk ekonomik zarara uğradı. Anadoluda ayaklanmalar arkti. İşsizlik, göç gibi sorunlar artti. Osmanlı'nın Ekonomisini Düzeltme Gabalar. 1.) Avara Vergisi sürekli hale getirildi. 2-) imdad. Seferiyye vergisi sürekli hale getirildi. 3-) iltizam Sistemi başladı. 4- iltizamdan Malikane Sistemine gecildi.