Orta Asya Türklerinde Devlet Yönetimi ve Toplum Yapısı
Eski Türklerde Devlet Yönetimi ve toplum yapısı, derin köklere sahip gelenekler ve coğrafi koşullar tarafından şekillendirilmiştir. Bu sayfa, Orta Asya Türklerinin yönetim anlayışı, ekonomik faaliyetleri ve sosyal yapısı hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
Gücün Meşruiyet Kaynağı
Türklerde Devlet Teşkilatının temelinde kut anlayışı yatmaktadır. Kağan olabilmek için Gök Tengri tarafından kut verilmiş bir aileye mensup olmak gerekirdi.
Highlight: Kut anlayışında devlet, hanedanın ortak malıdır ve hanedana mensup herkesin devlet yönetiminde hakkı vardır.
Bu durum, taht kavgalarına sebep olmaktaydı, çünkü birden fazla hanedan üyesi yönetim hakkı iddia edebiliyordu.
Maddi ve Temel Kaynaklar
İlk Türk Devletlerinde ekonomik Yapı, konargöçer yaşam tarzına dayanmaktaydı.
Vocabulary: Konargöçer: Mevsimsel olarak yer değiştiren, yarı göçebe yaşam tarzı.
Türkler, yaz aylarında "yaylak", kış aylarında ise "kışlak" adını verdikleri bölgelere göç ederlerdi. Bu yaşam tarzı, Orta Asya'nın karasal iklimine bir adaptasyondu.
Example: Orta Asya'da kışlar çok soğuk, yazlar ise sıcak ve kurak geçmektedir.
İlk Türk devletlerinin ekonomik faaliyetleri arasında en önemlisi hayvancılıktı. Bu, konargöçer yaşam tarzının temel sebebiydi.
Güç Paylaşımı ve Yönetim
Türklerde sosyal Yapının bir parçası olarak, Hunlardan itibaren devlet yönetiminde ikili teşkilat sistemi uygulanmıştır.
Definition: İkili teşkilat: Devletin doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılarak yönetilmesi sistemi.
Bu sistemde:
- Doğuda kağan otururdu.
- Batıda ise kağanın kardeşi yönetici olurdu.
- Batıdaki yönetici "Yabgu" unvanını taşır ve doğudaki kağana bağlı kalırdı.
Töre
Türklerde Töre, ilk Türk devletlerinde hukukun temelini oluşturan yazısız hukuk kurallarıydı.
Definition: Töre: Sosyal düzeni sağlayan örf, adet ve geleneklerden ortaya çıkmış yazısız hukuk kuralları.
Töre Nedir kısaca açıklamak gerekirse, toplumsal yaşamı düzenleyen, nesilden nesile aktarılan ve toplum tarafından kabul görmüş kurallardır.
Highlight: Töre, İlk Türk-İslam devletlerinde devlet teşkilatının önemli bir parçasıydı ve sosyal düzenin korunmasında kritik rol oynuyordu.
