Mısır'da Hüküm Süren Türk-İslam Devletleri
Mısır'da kurulan Türk devletleri sıralaması, Abbasi Devleti'nin hakimiyetinin azalmasıyla başlayan ve yaklaşık 1000 yıl süren bir dönemi kapsar. Bu süreçte Mısır'da hüküm süren Türk-İslam devletleri, bölgenin siyasi ve kültürel yapısını derinden etkilemiştir.
Highlight: Mısır'da kurulan ilk Türk devleti Tolunoğulları'dır (868-905).
Tolunoğulları Devleti, Tolunoğlu Ahmed tarafından Mısır'da kurulmuştur. Başkenti Kahire olan bu devlet, Suriye, Filistin, Lübnan ve Bingazi'yi hakimiyeti altına almıştır. Abbasiler bu devlete "Maristan" adını vermiştir. Tolunoğulları, 500 yataklı şifahaneler kurarak sağlık alanında önemli gelişmeler kaydetmiştir.
Vocabulary: Maristan - Hastane anlamına gelen Arapça kökenli bir kelime.
İhşidiler (Akşitler) (935-969), Mısır'da kurulan ikinci Türk devletidir. Kurucusu Abbasi Valisi Ebu Bekir Muhammed'dir. "Beyaz Güneş" unvanı verilen bu devlet, Hicaz bölgesine de hakim olmuştur. Fatimiler tarafından yıkılmıştır.
Example: İhşidiler, Mısır ve Suriye bölgesine sahip olan ilk Türk devleti olmuştur.
Eyyubiler (1174-1250), Musul atabeyinin Fatimilere son vermesiyle kurulmuştur. Selahaddin Eyyubi'nin babası Necmeddin Eyyub'un adını taşıyan bu devlet, 1187'de Hıttin Savaşı'nda Kudüs'ü almıştır. Suriye, Irak ve Güneydoğu Anadolu'yu fetheden Eyyubiler, Memlükler tarafından yıkılmıştır.
Definition: Atabey - Selçuklu ve Eyyubi devletlerinde şehzadelerin eğitiminden sorumlu olan yüksek rütbeli devlet görevlisi.
Memlükler (1250-1517), Aybeg tarafından kurulmuştur. En önemli özellikleri, Moğolları durduran tek Asya devleti olmalarıdır. 1260 Ayn Calut, 1277 Elbistan, Humus, 1303 Mercidabık ve Ridaniye savaşlarıyla öne çıkmışlardır.
Quote: "Memlükler, Moğol ilerleyişini durduran tek İslam devleti olmuştur."
Bu Türk-İslam devletleri, Mısır'ın siyasi, ekonomik ve kültürel yapısını şekillendirmiş, bölgenin İslamlaşmasında ve Türkleşmesinde önemli rol oynamışlardır. Mısır'da kurulan Türk devletleri özeti, bu devletlerin bölgedeki etkisini ve önemini açıkça ortaya koymaktadır.
