Küçük Kaynarca Antlaşması ve Etkileri
Küçük Kaynarca Antlaşması, 1774 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanmış olup, Osmanlı tarihinde bir dönüm noktası teşkil etmektedir. Bu antlaşma, Osmanlı'nın Rusya karşısındaki askeri başarısızlıkları ve Rus işgalinin artması sonucunda, Prusya'nın arabuluculuğuyla imzalanmıştır.
Highlight: Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin gerileme döneminin en önemli dönüm noktalarından biridir.
Antlaşmanın başlıca maddeleri şunlardır:
-
Kırım'ın bağımsızlığı: Kırım halkı dini açıdan halifeye bağlı kalacak, ancak siyasi olarak bağımsız olacaktı. Bu madde, Rusya'nın Kırım'ı ele geçirme ve Akdeniz'e inme planlarını kolaylaştırmıştır.
-
Rusya'nın Ortodoksları himayesi: Rusya, Osmanlı topraklarında yaşayan Ortodoksları himayesi altına almış ve İstanbul'da sürekli elçi bulundurma hakkı elde etmiştir. Bu maddeler, Rusya'nın Osmanlı'nın iç işlerine karışmasına zemin hazırlamıştır.
-
Rusya'nın ticaret ve donanma hakları: Rusya, Osmanlı denizlerinde ticaret yapabilecek ve Karadeniz'de donanma bulundurabilecekti. Bu madde, Osmanlı topraklarının güvenliğini tehlikeye atmış ve Rusya'nın Akdeniz'e inmesine olanak sağlamıştır.
-
Savaş tazminatı: Osmanlı Devleti, Rusya'ya savaş tazminatı ödemeyi kabul etmiştir. Bu, Osmanlı tarihinde ilk kez ödenen savaş tazminatı olmuştur.
Example: Savaş tazminatının ödenmesi için Osmanlı Devleti, iç borçlanma esasına dayalı Esham Sistemi'ni uygulamaya başlamıştır.
Vocabulary: Esham Sistemi: Halktan borç alınarak sonrasında faizi ile geri ödenmesi esasına dayanan bir finansman yöntemidir.
Küçük Kaynarca Antlaşması'nın Osmanlı açısından önemi, devletin Karadeniz'deki hakimiyetinin sona ermesi, Rusya'nın Osmanlı iç işlerine karışma fırsatı bulması ve ekonomik açıdan ağır yükler altına girmesi olarak özetlenebilir.