Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri, Malazgirt Savaşı sonrasında Selçuklu komutanlarının fethettikleri yerleri yönetmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu beylikler Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır. Saltuklular, Mengücekliler, Danişmentliler, Artuklular ve Çaka Beyliği gibi önemli beylikler, mimari eserler bırakmış ve Haçlılara karşı mücadele etmiştir.
- Saltuklular: Erzurum merkezli, Gürcülerle ve Haçlılarla savaştı
- Mengücekliler: Erzincan ve çevresinde hüküm sürdü, önemli mimari eserler bıraktı
- Danişmentliler: Sivas merkezli, Haçlılara karşı başarılı mücadeleler verdi
- Artuklular: Güneydoğu Anadolu'da kuruldu, bilimsel gelişmelere katkı sağladı
- Çaka Beyliği: İzmir merkezli, kısa ömürlü ama etkili bir deniz gücü oluşturdu