10. Sınıf Tarih Anadolu Irak ve Suriye'de Türk varlığı

Alternatif metin:

savaşlarından zaferle ayrılmışlardır. UYARI: Dandanakan Savaşı, Gazneli Devleti'nin gerileyerek zayıflamasına ve küçülmesine neden olurken Selçukluların da devletleşerek büyümesini sağlamıştır. Malazgirt Meydan Muharebesi'nden hemen önce Selçuklu hanedan üyesi Arslan Yabgu'ya bağlı oldukları için Yabgulular olarak adlandırılan Türkmenler, 1063-1068 yılları arasında Halep, Kudüs ve Şam çevrelerine inerek burada faaliyetlerde bulunmuştur. Sultan Alparslan'ın oğlu olan Tacüddevle Tutuş, 1079'de Şam'a tam anlamıyla hâkim olmuş ve Suriye ve Filistin Selçuklu Melikliği'ni kurarak bölgenin Türkleşme sürecini bir devlet çatısı altında kurumsal hâle getirmiştir. Suriye ve Filistin Selçuklu Melikliği'nin dağılmasından sonra bölgeye bir başka Türk beyliği olan Tuğtekinliler hâkim olmuş ve Eyyubiler kurulana kadar buradaki Türk varlığını temsil etmişlerdir. Irak'ın genel anlamda Türkleşmeye başladığı dönem, Tuğrul Bey'in 1058'deki ilk Bağdat ziyareti sırasında Dicle'nin batı yakasında kurdurduğu Medinet-i Tuğrul adlı Türk mahallesinin oluşmasıyla ortaya çıkmıştır. Bağdat, Ane, Hit, Vasıt, Musul gibi Irak topraklarında artan Selçuklu hâkimiyeti, Musul'un Selçuklu hâkimiyetine girmesiyle kalıcı bir hâle dönüşmüştür. Selçuklu soyundan gelen Kutalmışoğulları, Melikşah'ın tahta çıkmasından sonra Anadolu'ya geçerek Fırat boylarında ve Urfa havalisinde faaliyette bulunmuştur. Bizans'ın Anadolu'da etkinliğinin azaldığı XI. yüzyılın sonlarına doğru Süleyman Şah, Anadolu'ya akınlar yaparak önce Konya'yı bir süre sonra da İznik'i fethetmiş ve Türkiye Selçuklu Devleti'ni kurmuştur. Büyük Selçuklu Devleti Dönemi'nde Oğuzların öncülüğünde Anadolu'ya yerleşen Türkler, burayı yurt edinmişlerdir. Oğuzların bu öncü çabaları Anadolu'nun Türkiye Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti devletleri için de vazgeçilmez bir yurt olmasını sağlamıştır. KAVRAM BİLGİSİ Oğuzlar: IX. yüzyıl Aral Gölü ve Mâverâünnehir bölgelerinde toplu olarak yaşayan ve daha sonra batıya doğru göç ederek bugünkü Türkmen, Azerbaycan, Gagavuz ve Türkiye Türklerinin aslını oluşturan büyük Türk boyu. OĞUZLAR BOZOKLAR ÜÇOKLAR Dodurga Döğer Yaparlı Alkaevli Bayat Karaevli Avşar Beydili Alayuntlu Eymür Karkin Salur Büğdüz İğdir Kınık Bayındır Çavuldur Çepni Yazır Kayı Kızık Yüreğir Yıva Peçenek