10. Sınıf 2. dönem tarih sınavı çalışma kağıdı

Alternatif metin:

bağlı olmayan milis kuvvetlere göre daha yüksektir. Askerliğin meslek olarak benimsendiği, sürekli eğitim yapılarak her an savaşa hazır olunan orduda eğitim ve muharebe kabiliyeti daha yüksek olur. 2-Devşirme sistemi ve Yeniçeri Ocağının Osmanlı Devleti'ne ne gibi katkıları olmuştur? Devletin çeşitli kademelerindeki ihtiyaç, Devşirme sistemiyle giderilmiştir. Bu sistemle toplanan ve eğitilen gayrimüslim çocuklar, kabiliyetlerine göre devletin çeşitli kademelerinde görevlendirilerek devletin asker ihtiyacı giderilmiştir. Devşirme usulüyle toplanan gayrimüslim çocuklardan oluşturulan Yeniçeri Ocağı gibi düzenli bir ordu sayesinde Osmanlılar katıldıkları birçok savaşta başarı elde etmişlerdir. Ayrıca Yeniçeri Ocağı sayesinde devletin merkezi otoritesi güçlenmiştir. 3-Yetkin bir konumda olsanız Türkiye Cumhuriyeti ordusunu geliştirmek için neler yaparsınız? Günümüz koşullan gereği teçhizat ve donanım açısından or- duyu daha ileri seviyeye ulaştırmak için mücadele ederim. Gelişmiş askeri teknolojileri araştıracak, irdeleyecek ve bun- lardan elde ettiği sonuçlardan hareketle ülkemiz teknolojisine katkı sağlayacak kabiliyetli bir ekip kurardim. Kurduğum bu Ar-Ge ekibini çok ileri düzeyde bilişim ve teknoloji bilgisine sahip kişilerden oluştururdum. Savunma sanayiinde faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların sayısını artırırdım. 1453-1520 Yılları Kronoloji 1453-İstanbulun Fethi 1454-Sırbistan'ın Alınması 1459-Amasra'nın Alınması 1460-Mora'nın Alınması 1461-Sinop ve Trabzon'un Alınması 1462-Eflak'ın Alınması 1463-Bosna ve Hersek'in Alınması 1463-1479 Venedik ile Mücadele 1473-Otlukbeli Muharebesi 1474-Karamanoğlu Beyliği'ne son verilmesi 1475-Kırım'ın Fethi 1476-Boğdan'ın Alınması 1479-Arnavutluk'un Alınması 1480-italya Seferi 1481-1495 Cem Sultan Olayı 1492-İspanya'daki Müslümanların ve Yahudilerin kurtarılması 1514-Çaldıran Muharebesi 1516-Mercidabık Muharebesi 1517-Ridaniye Muharebesi SORU-Mutasavvuf ve alimlerin anadolunun islamlaşmasına etkileri nelerdir? bölgelerine baskısı çok sayıda Türkmen topluluğunun Anadolu'ya göç etme- sine neden olmuştur. Bu göç dalgalarıyla Anadolu'ya çok sayıda ȧlim ve mu- tasavvıf da gelmiştir. Bu tasavvuf liderleri ve bunlara bağlı dervişler, yerleştik- leri köy ve kasabalarda tekke veya zaviyeler kurmuşlardır. Bu şahsiyetler, bir taraftan bölgeyi bayındır håle getirirken diğer bir taraftan da Islam inancının Anadolu'nun en ücra köşesine kadar yayılmasını sağlamışlardır. Anadolu'nun İslamlaşmasında etkili olan âlim ve tasavvuf önderleri ile bunların öğretileri şunlardır: SORU- Osmanlı devlet idaresinin ilmiye, kalemiye ve seyfiye sınıflarının birlikteliğine dayalı yapısını açıklayınız. Seyfiye, ilmiye ve kalemiye birimlerinden oluşan Osmanlı bürokrasisinde dikkat çekici durumlardan biri de bütün bürokratların padişah ve onun yet- kilendirdiği görevli tarafından atanmış olmasıdır. Bu nedenle hangi makam- da olurlarsa olsunlar, bu devlet görevlileri görevlerini yaparken devletin yüce menfaatlerini göz önünde bulundurmak ve uyum içerisinde çalışmak zorun- daydılar. Aksi halde sahip oldukları makam ve yetkiler yine padişah tarafın- dan ellerinden alınırdı. sınıfı kapsadığıdır. Askeri sınıf üç ana bölümden oluşmaktadır: Seyfiye (kılıç ehli), ilmiye (ilim ehli) ve kalemiye (kalem ehli). Yönetici sınıfın ilk kısmı seyfiye bir başka deyişle kılıç sahipleridir. Ümera denilen bu sınıf Enderun ve diğer eğitim kurumlarında yetişen kişilerden oluşmaktadır. Sadrazam, vezirler, beylerbeyi, sancakbeyi, subaşı, kapıkulu askerleri ve timarlı sipahiler bu sınıfa dâhildi. Osmanlı Devleti, fetih ve gaza temeli üzerine kurulduğu için uzun süre seyfiye, ilmiyeyle beraber yönetici sınıfın en etkili kanadını oluşturmuştur. 4.3. OSMANLI'DA KÜLTÜREL FAALİYETLERİN SOSYAL HAYATA ETKİSİ Osmanlı şehirleri dinî, sosyal, ekonomik, kültürel, idari ve hukuki kurumların top- lu hâlde bulunduğu örgütlenmiş büyük yerleşim yerleridir. Kuruluşundan itibaren Osmanlılar, iskân ve istimâlet politikalarıyla yerleşik hayatı önemseyen faaliyet- lerde bulunmuşlardır. Osmanlı Devleti, yeni fethettiği şehirlerde gayrimüslim ma- halleleri dışında Türk mahalleleri kurmuştur. Fethettikleri bölgelerdeki insanlar arasında ayrım gözetmeden yol, köprü, han, cami, medrese, hamam ve imaret- hane gibi yapılarla buraları imar etmiştir. Osmanlılar, fethedilen şehirlerde çarşı, pazar, bedesten gibi ticari mekânları geliştirerek ticareti canlandırmışlardır. AKŞEMSEDDİN İslam Alimi: Akşemseddin, döneminde önemli bir İslam alimi olarak tanınmıştır. Özellikle dini bilimlerde derin bilgi sahibi olan biridir. Hekimlik Yönü: Akşemseddin, sadece dini alim değil, aynı zamanda tıp alanında da bilgi sahibi biriydi. Osmanlı'nın önemli hekimlerinden biriydi ve padişahların hekimliğini yapmıştır. Siyasi Etkisi: Osmanlı Devleti'nde siyasi bir figür olarak da önemli rol oynamıştır. II. Mehmed'in ve Fatih Sultan Mehmed'in danışmanı olarak etkili bir konumda bulunmuştur. Eğitimci: Akşemseddin, öğrenciler yetiştirmiş ve onlara İslam ilimlerini öğretmiştir. Bu sayede dönemin ileri gelen alimlerinden biri olarak kabul edilmiştir. Manevi Liderlik: Akşemseddin, manevi otoritesi ve etkisiyle döneminde önemli bir lider figürüydü. Halk arasında sevilen ve sayılan bir kişilikti. Osmanlı Medreseleri: Akşemseddin, Osmanlı Devleti'nde medrese sistemine katkı sağlamış ve bu kurumların gelişmesinde rol oynamıştır. Akşemseddin, Osmanlı tarihinde önemli bir yere sahip olan çok yönlü bir şahsiyettir. Hem dini alimliğiyle hem de siyasi etkisiyle Osmanlı İmparatorluğu'nun gelişimine katkı sağlamıştır. Uluğ Bey Uluğ Bey (Görsel 4.13), 1394 yılında Sultaniye kentinde doğmuştur. Timur'un oğlu Şahruh'un büyük oğludur. Timur İmparatorluğu'nun dördüncü sultanıdır. Uluğ Bey hükümdarlığından ziyade bilim insanı oluşuyla tanınmıştır. Küçük yaşlardan itibaren matematik ve astronomi gibi pozitif bilimlere ilgi duymuştur. O, kendini savaştan ziyade bilime adamış bir hükümdardı. Sarayına zamanın bilginlerini toplamış ve onları korumuştur. Inceleme için Çin'e kadar heyetler göndermiştir. Uluğ Bey, Semerkant'ta bir medrese bir de rasathane yaptır- mıştır. Yaptığı çalışmalarla astronomi biliminin gelişmesine katkı sağlamıştır. Bu rasathane, Orta Çağ'daki astronomi bilgisini en yüksek düzeye ulaştırmış- tır. Semerkant'ta inşa ettirdiği medresenin kapısına "İlim öğrenmek kadın er- kek bütün Müslümanlara farzdır." hadisini yazdırmıştır. Ali Kuşçu, Kadizade-i Rumi gibi ilim adamlarının Uluğ Bey başkanlığında pozitif bilimler alanında yürüttüğü çalışmalarla Semerkant, bir bilim ve kültür merkezi olmuştur. All Kuşçu Babası, Uluğ Bey'in doğancıbaşısı olduğu için "kuşçu" lakabıyla anılmıştır. Ali Kuşçu (Görsel 4.14), Uluğ Bey'den matematik ve astronomi dersleri almıştır. Uluğ Bey, Kadizade'nin ölümünden sonra rasathanesinin başına Ali Kuşçu yu getirmiştir. Ali Kuşçu, Uluğ Bey'in öldürülmesinden sonra Azerbaycan'a gidip Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın yanında çalışmalarına devam etmiş- tir. Uzun Hasan tarafından Fatih Sultan Mehmet'e elçi olarak gönderilmiştir. Fatih Sultan Mehmet, Ali Kuşçu'nun ilmi dehasını keşfetmiş ve günde 200 akçe maaş ile Ayasofya Medresesine tayin etmek istemiştir. Ali Kuşçu, elçilik görevini tamamladıktan sonra İstanbul'a dönmüş ve Ayasofya Medresesinde müderrisliğe başlamıştır. Ali Kuşçu'nun Türkistan'dan İstanbul'a gelmesiyle Osmanlı bilim dünyasında matematik ve astronomi alanlarında parlak bir dönem başlamıştır. Ali Kuşçu, İstanbul'un enlem ve boylamını tespit etmiş, 1473'te Fatih Camisi'ne bir güneş saati yapmıştır. Fatih Medresesinin düzenlenmesine de yardımcı olan Ali Kuşçu, Osmanlı'da matematik ve astro- nomi bilimlerinin gelişmesinde büyük katkısı olan Türk dünyasının yetiştirdiği önemli bilim insanlarından biridir. Ali Kuşçu, aritmetik ve astronomi alanla- rındaki eserlerini İstanbul'da yazmış aynı zamanda da Molla Lütfi ve Mirim Çelebi gibi önemli matematikçiler yetiştirmiştir. Sayfa 128 İstanbul'un Fethi İstanbul fethinin nedenleri; Balkanlar ve Anadolu'nun ortasında kalması, Bizans'ın Balkan ilerleyişinde önemli bir engel olarak bulunması, Bizans'ın Anadolu Beyliklerini ve Balkan Devletlerini Osmanlıya karşı kışkırtması, Hz. Muhammed'in övgüsüne ulaşılmak istemesi, Şimdiye kadar İstanbul'un hiç fethedilememesi, İstanbul'un ticaret yollarında bulunmasıdır. DETAY BİLGİ: İstanbul'un daha önce I. Beyazıt 4 kez, Musa Çelebi 1 kez, II. Murat 1 kez kuşatmış fakat alınamamıştır. Fetih için II. Mehmet'in Yaptığı Hazırlıklar Anadolu Hisarı'nın karşına Rumeli Hisarı'nı yaptırarak Karadeniz'den gelebilecek yardımlar önlenmeye çalışmıştır. İstanbul surlarının yıkılabilmesi için Muslihiddin, Saruca Sekban ve Macar asıllı Urban'a Şahi toplarını döktürmüştür. Denizlerden gelebilecek saldırıları engellemek ve kuşatmasını denizden de desteklemek için 400 gemilik donanma oluşturmuştur. Tekerlekli kuleler yaptırılmıştır. Mora ve Arnavutluk üzerine kuvvet göndererek gelecek yardımlar engellenmiştir. Silivri ve Vize kaleleri alınmıştır. Venedik ve Macarlarla anlaşılmıştır. Karamanoğulları ile barış yapılmıştır. Sırp despotu ve Bosna kralının Osmanlı tarafında yer alması sağlanmıştır. Ok ve mermi atışlarına dayanıklı olan Rumların "şehirler alan" ismini verdikleri tekerlekler üzerinde yürüyen kuşatma kuleleri yapılmıştır. İstanbul'un yardım yolları kesilmiştir. Karadan Haliç'e inecek plan yapılmıştır. Bizans'ın Savunma Hazırlıkları Avrupalı devletlerden ve Haçlı Birliğinden yardım istemişlerdir. Haliç'e zincir çekmişlerdir. Surları onarmışlardır. • • Fethin dünya tarihi bakımından sonuçları; Ortaçağ bitmiş, yeniçağ başlamıştır. Rönesans hareketinin doğuşuna etki edilmiştir. Ortodokslar Osmanlı himayesine girmiştir. • İstanbul'un Fethi'yle Doğu Roma İmparatorluğu ortadan kaldırılmıştır. Toplar ile surların yıkılması feodal düzeni de yıkmıştır. • Ticaret yollarının Osmanlı Devleti'ne geçmesi coğrafi keşifleri hızlandırmıştır. . . • Fethin Türk tarihi bakımından sonuçları; Osmanlılar iki kıtada üstünlük sağlamışlardır. Osmanlı Devleti'nin Anadolu ve Avrupa toprakları birleşmiştir. Kuzey ve Doğu Avrupa'dan gelen ticaret yolları ile Karadeniz ve Akdeniz arasındaki su yollarının denetimi Osmanlıların eline geçmiştir. Boğazlar'ın savunması kolaylaşmıştır. • Balkanlarda ilerleyiş hızlanmıştır. • Başkent İstanbul'a taşınmıştır. • İslam dünyasında sevinçle karşılanan fetih "Feth-i Mübin" olarak isimlendirilmiştir. • Fetih sayesinde Fatih unvanını alan Sultan II. Mehmet, mutlak bir iktidar kazanmıştır. • Osmanlılar İslam dünyası liderliğini ele geçirmişlerdir. • Hz. Muhammed'in övgüsüne ulaşılmıştır. Fatih kendisini Roma İmparatorluğu'nun tek varisi sayarak "Kayser-i Rum" (Roma Kayseri) unvanını da kullanmıştır. • Fatih, "Sultan-ı Berru Bahr" (Karaların ve denizlerin hükümdarı) unvanını almıştır.