Name: Knowunity
Brand: Knowunity

Türkçe

https://content-eu-central-1.knowunity.com/CONTENT/01954dba-93d6-7fa8-862a-f4bc83fc3e92.pdf

01954dba-93d6-7fa8-862a-f4bc83fc3e92

Konu Anlatımı

sofia

Türkiye

Ortaokul

Sosyal Bilgiler

2025 5.sınıf sosyal bilgiler mezepotamya

--- OCR Start ---
MEZOPOTAMYA VE ANADOLU MEDENİYETLERİ
ΜΕΖΟΡΟΤΑMYA
www.sosyalciniz.net
Tarihte, Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki
bölgeye Mezopotamya (iki ırmak arası) denir.
(Bugünkü Irak, Suriye ve Türkiye toprakları
arasında kalan bölge)
Mezopotamya'da Sümerler, Babiller,
Asurlar gibi medeniyetler kurulmuştur.
SÜMERLER
Mezopotamya medeniyetinin kurucusu ve
dünyanın bilinen ilk medeniyetidir.
Şehir devletleri halinde yaşamışlardır. Ur,
Uruk, Eridu, Lagaş gibi şehir devletleri
kurmuşlardır.
Şehir devletlerini yöneten kişilere Patesi
adını vermişlerdir.
Dinleri çok tanrılıdır.
En önemli ekonomik faaliyet tarımdır.
Şehirlerini Ziggurat adını verdikleri
tapınakların çevresinde kurmuşlardır.
Zigguratlar çeşitli amaçlar için kullanılan
çok katlı yapılardır:
Alt katlar depo ve kiler, ara katlar
kütüphane, arşiv, ibadethane, okul
(eğitim) ve yönetici odaları, üst katlar ise
gözlemevi (rasathane) olarak kullanılmıştır.
(Zigguratların gözlemevi olarak kullanılması
ile astronomi gelişmiş ve böylece ay
takvimi icat edilmiştir.)
Sümerler yazıyı icat eden (çivi yazısı) ve
kullanan ilk uygarlıktır.
Yazının icat edimesi ile tarihi çağları
başlamıştır.
Yazıyı kil tabletler üzerine yazmışlardır.
Yazının icadı ile bilgi birikimi ve aktarımı
kolaylaşmıştır.
Yaratılış ve Gılgamış Destanları
Sümerlere ait önemli destanlardır.
Dört işlemi kullanmışlar, sayıları bulmuşlar
ve çemberi 360 dereceye bölmüşlerdir.
(Matematik ve geometri)
Tarihte bilinen ilk yazılı kanunlar Sümerler
tarafından yapılmıştır. (Urgakina Kanunları)
Sümerlerin önemli bir buluşu da
tekerlektir. (Ulaşım ve ticaretin gelişmesini
sağlamıştır.)
Zeki DOĞAN - Sosyal Bilgiler Öğretmeni
BABİLLER
Başkentleri Babil'dir.
SOSYAL BİLGİLER 5
Merkeziyetçi bir krallıkla yönetilmişlerdir.
En ünlü krallan Hammurabi'dir.
Kral Hammurabi tarafından hazırlanan
Hammurabi Kanunları tarihteki ilk
anayasa olarak bilinir.
Hammurabi Kanunları kısas esasına
dayandığı için çok serttir.
Mimari alanda gelişmişlerdir.
Marduk Zigguratı, İştar Kapısı, Babilin
Asma Bahçeleri ve Babil Kulesi Babillere
ait en önemli eserlerdir. Ancak bu eserlerin
çoğu (topraktan yapıldıkları için) günümüze
kadar gelememişlerdir.
ASURLULAR
• Başkentleri Ninova'dır.
• Bugünkü Irak topraklarında kurulmuşlardır.
Ticaretle uğraşmışlar ve büyük bir ticaret
imparatorluğu kurmuşlardır.
Ticaret için geldikleri Anadolu'ya yazıyı
getirmişler ve Anadolu'nun tarihçağlanna
girmesini sağlamışlardır.
• Karum adı verilen ticaret merkezleri
kurmuşlardır.
• Kayseri Kültepe'de Asurlulara ait kil
tabletler bulunmuştur.
Asurlular; ilk kütüphaneyi (Asurbanipal
Kütüphanesi) kurmuşlar ve arşivcilik
faaliyetlerini başlatmışlardır.
• Sanata önem veren Asurlular, saray ve
tapınak duvarlarını av ve savaş tasvirleri ile
süslemişlerdir.
• Haberleşmeyi sağlamak için posta teşkilatı
oluşturmuşlar ve su ihtiyaçlarını karşılamak
için barajlar yapmışlardır.
Karum: Asurlular zamanında Anadolu'da
kurulan küçük pazar yerlerine verilen ad.
Astronomi: Gök cisimlerini inceleyen bilim
dalı.
sosyalciniz.net
--- OCR End --- --- OCR Start ---
MEZOPOTAMYA VE ANADOLU MEDENİYETLERİ
SOSYAL BİLGİLER 5
www.sosyalciniz.net ANADOLU MEDENİYETLERİ
İYONLAR
HİTİTLER
Anadolu'da kurulan ilk uygarlıktır.
• Bugünkü Orta Anadolu'da Kızılırmak
çevresinde kurulmuşlardır.
• Merkezi krallıkla yönetilmişlerdir.
• Başkentleri Hattuşaş (Boğazköy-Çorum)'tır.
• Pankuş adı verilen soylulardan oluşan bir
meclisleri vardır. (toplumda sınıf ayrımı
oluğunu gösterir)
• Tavananna adı verilen kraliçe yönetimde
etkilidir. (kadına değer verildiğini gösterir)
• Dinleri çok tanrılıdır. O nedenle Hitit ülkesi
"Bin Tanrı İli" olarak adlandırılmıştır.
• Tanrıya hesap vermek için yazdıkları Kral
Yıllıkları ile ilk kez tarafsız ve objektif tarih
yazıcılığını başlatmışlardır.
• Hititler, Sümerlerden öğrendikleri çivi
yazısını ve Mısırlılardan öğrendikleri
hiyeroglif yazısını kullanmışlardır. (Kültürel
etkileşim)
• Mısırlılarla imzaladıkları Kadeş Antlaşması
tarihteki ilk yazılı antlaşmadır. (M.Ö.
1280)
• Aslanlı Kapı, Kral Kapı, Yazılıkaya Açık
Hava Tapınağı ve İvriz Kabartmaları
Hititlere aittir.
LİDYALILAR
• Ege bölgesinde Menderes ve Gediz nehri
çevresinde kurulmuşlardır.
• Başkentleri Sard'dır.
• Toprakları tarım ve hayvancılığa elverişlidir.
• Ticaretle uğraşmışlar, ticareti geliştirmek
için Sard'dan başlayıp Mezopotamya'ya
kadar uzanan Kral Yolu'nu yapmışlardır.
• Parayı icat etmişlerdir.
• Paranın icat edilmesi ile takas (değiş-tokuş)
usulüne sona ermiştir.
• Lidyalılar, sınırları içinde ticaret yapan
tüccarların mallarını korumak için devlet
güvencesi vermiştir. Böylece tarihte ilk kez
sigortacılığı başlatmışlardır.
• Zengin maden yataklarını işleyerek
zenginleşmişlerdir. (madencilik)
• Dinleri çok tanrılıdır.
Zeki DOĞAN - Sosyal Bilgiler Öğretmeni
• Ege denizi kıyısındaki şehirlerde (Efes,
Milet, Foça, Bodrum, İzmir)
kurulmuşlardır.
• Polis adı verilen şehir devletleri halinde
yşamışlardır. Siyasi birlik yoktur.
• Denizcilikle uğraşmışlar, deniz ticaretinde
ilerlemişler, Akdeniz ve Karadeniz
kıyılarında koloniler kurmuşlardır.
• Özgür düşünce ortamına sahip oldukları
için bilim ve felsefede gelişmişlerdir.
• Tarihte Herodot, matematikte Pisagor,
felsefede Tales, edebiyatta
Homeros, tıpta Hipokrat o dönemde
yetişmiş ünlü bilim adamlarıdır.
• Artemis Tapınağı, Celsus (Selsus)
Kütüphanesi ve Efes Antik Kenti
İyonlardan günümüze kalan önemli
eserlerdir.
• İyonlar, Fenike alfabesini öğrenmişler ve
bu alfabenin Batı'ya aktarılmasını
sağlamışlardır.
• İlyada ve Odessa Destanları İyonlara ait
öneml eserlerdir.
FRİGLER
• Sakarya nehri çevresinde (Ankara-Eskişehir)
kurulmuşlardır. Başkentleri Gordion dur.
• En önemli geçim kaynakları tarım ve
hayvancılıktır. Bu nedenle tarım ve
hayvancılığa çok önem vermişlerdir. Kibele
adında bereket tanrıları, Fibula adı verilen
çengelli iğneleri, Tümülüs adlı yığma mezarları,
Tapates adlı kilimleri ile ünlüdürler.
URARTULAR
• Doğu Anadolu'da kurulmuşlardır. Başkentleri
Tuşpa (Van)'dır.
• Tarımı geliştirmek için su kanalları ve barajlar
yapmışlardır. Şamran Kanalı Urartulardan
kalmadır.
• Taş işçiliğinde gelişmişler çok sağlam kaleler
yapmışlardır. Van Kalesi bunlardan biridir.
• Ölümden sonraki hayata inandıkları için
ölülerini oda biçiminde yaptıkları mezarlara
gömmüşler ve içine eşyalar koymuşlardır. Bu
durum Urartular'da ahiret inancının olduğunu
gösterir.
sosyalciniz.net
--- OCR End ---

2025 5.sınıf sosyal bilgiler mezepotamya

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

4.9+

20 M

#1

950 K+

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum

2025 5.sınıf sosyal bilgiler mezepotamya

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

4.9+

20 M

#1

950 K+

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum