kimya

Alternatif metin:

kullandığı malzemelerdir.(hekim) İBNİ SİNA: Yalnız rengin değişmesiyle maddenin özünün değişmeyeceğini savunmuştur.(altın suyu) ANTİK DÖNEM EMPODOKLES: Madde yapısını dört element oluşturur demiştir.(ATEŞ, HAVA, SU, TOPRAK) ARİSTO: Sıcak-Islak-HAVA. Soğuk-Islak-SU. Kuru-Soğuk-TOPRAK. Kuru- Sıcak-ATEŞ DEMOCRITUS: Atomlar ve boş uzaydan başka var olan hiç birşey yoktur, geriye kalan her şey bir görüştür.Maddenin en küçük parçasına bölünemeyen anlamına gelen atomos(atom) adını vermiş ve atom fikrini ilk ortaya atan simyacıdır. MODERN ZAMANLARDA KİMYA JOCHAN BECHER: Filojiston kuramını ortaya atmıştır. FİLOJİSTON: Ateş elementinin cisimlerdeki yanma sırasında salındığını iddia eden günümüzde geçerliliğini yitirmiş bir teoridir. MODERN KİMYANIN ÖNCÜLERİ ROBET BOYLE: Kendinden daha basit maddelere ayrılmayan saf maddeyi element olarak tanımlamıştır.İlk kez karışımlar ve bileşikler arasında ayrım yapmıştır.Kuşkucu kimyager adlı eseri vardır.Gaz hacmi ve basıncı arasındaki ilişkiyi açıklamıştır.(Boyle Yasası) PRIESTLEY VE SCHEELE: Filojiston kuramını yıkmıştır. LAVOİSİER: Teraziyi keşfetmiştir. Kütlenin korunumu yasasını bulmuştur. Modern kimyanın babası. BERZELIUS: Elementleri ilk defa Latince isim olarak sembolize etmiştir. PROUST: Sabit oranlar kanunu. DALTON: Katlı oranlar yasası. Hava Sıcak Islak Ateş Kuru Soğuk Su Toprak KİMYANIN DİSİPLİNLERİ VE ENDÜSTRİLERİ ANALİTİK KİMYA: Kimyasal maddelerin birleşimlerinin tür(nitel) ve miktarlarının(nitel) saptamasını yapar. Boya, ilaç, gida, tip, arkeoloji, adli kimya, çevre endüstrisi... FİZİKOKİMYA: Sistemlerindeki enerji, iş dönüşümlerini sıcaklık, basınç, derişim gibi fiziksel özelliklerin değişimlerini inceleyen disiplin. Kimyasal tepkimelerde molekül hızı/enerjisi BİYOKİMYA: Canlı organizmaların kimyasal yapısını, kimyasal yapıda meydana gelen değişiklikleri inceleyen kimya disiplinidir. Protein, nükleik asit, kan ve idrar tahlili, ilaçların vücuttaki etkileri POLİMER KİMYASI: Çok sayıda monomerin art arda bağlanması sonucunda oluşan polimerlerin yapısını inceleyen kimyanın alt disiplini. Protein, kauçuk, karbonhidrat, PVC, naylon, plastik, teflon... ORGANİK KİMYA: Yapsında karbon(C) bulunduran maddelerin özelliklerini inceleyen disiplin. Petrol, plastik, patlayıcı eldesi, ilaç, boya... ANORGANİK KİMYA: Organik olmayan bileşiklerin özelliklerini inceler. Metal, ametal, baz, asit, tuz... ENDÜSTRİYEL KİMYA: Sanayide kullanılan ham maddelerin üretim süreçleri ve verimiyle ilgilenir. İLAÇ: Hastalıkların teşhis ve tedavisinde kullanılır.(farmakoloji inceler.) PETROKİMYA: Petrol ve türevleri çeşitli yöntemlerle yeni ürünlere dönüşüm sürecini inceler. GÜBRE: Tarımda ürün verimini ve kalitesini arttırmak amacıyla üretilen kimyasallara denir. BOYA: Tekstil, inşaat, gida, ahşap, çeşitli yerlerde kullanılır.uygun şekilde hazırlanıp ve bulunduğu ortamdan uzaklaştırılmasında kimya bilimden yaralanılır. ARITIM: Hava, su, toprak kirliliklerinden temizlenmesine denir. TEKSTİL: Boyar maddenin cinsi, boyaların dayanıklı olmasıyla kimya ilgilenir. KİMYAGER:Maddenin yapısı ve etkileşimleri ile ilgili laboratuvar çalışmaları yapar. KİMYA MÜHENDİSİ: Kimya, matematik, fizik, biyoloji, bilimlerini içerir.(Kimyasal üretim, tesislerin kurulması) METALURJİ MÜHENDİSİ: Metal içeren maden filizlerinden cehverlerin elde edilip alaşım oluşturup kullanılması Periyot 1A ELEMENT Aynı proton sayısına sahip tek tür atomlar topluluğudur.(Aynı cins atomlardan oluşan saf maddelerdir.) ÖZELLİKLERİ -Saf maddelerdir. - Tek cins atomlardır. -Homojenlerdir.(hal değişim sıcaklığı hariç) -Sembolle gösterilirler. - Fiziksel ve kimyasal yöntemlerle ayrışmazlar -Erime ve kaynama noktası, yoğunluk, çözünürlük gibi ayırt edici özellükleri vardır. -Metal, ametal, soygaz olarak sınıflandırılırlar. Tek atomlu He Ne Na İki atomlu 02 C12 N2 Çok atomlu 03 P4 S8 MONOATOMİK DİATOMİK POLIATOMİK MOLEKÜLER ELEMENT: birden fazla aynı tür atomun bir araya gelmesiyle oluşan element. Elementler yazım kolaylığı ve tüm Dünyada ortak bir dil oluşması için sembollerle ifade edilir. Sembol gösteriminde ilk harf büyük kalanlar küçük yazılır. Bunu ilk yapan BERZELYUS'TUR. Co (ELEMENT) CO (BİLEŞİK) Hidroger H Silisyum Si 14 Lityum G 3 Heljum He 2 Bevilyum Be 4. Fas per P 5 Bakes Cu Ginko 20 S 16- Brom Br. Llor 41 17 Bor B 5 Arger A 1 kar bes C 6 Potesjum Kig . Azot Oksijen о N 7 kalsiyum Ca 20- Goma Kalay Tyet Baryum Ag Sh I Ва Platin P+ 8 Flor f 9 krem Crv Altn Au Nean Ne 10 Merger Mov Civa Hg Sodyum Na Magnezyum Mg 12 " Demic fe kursun P5 kebat Co Klipson Aliminyum Al 13" Nikel Ni Unerysm J Ksenon xe. 2A 4B SB 7B BB BB 88 18 2B 3.A 4A SA 6A 7A 2 2 B 13 3 Na Ma Al 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 4 K Ca Sc VCI Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr 30 31 32 33 34 37 44 5 Rb Y 39 40 41 42 43 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te Xe 55 56 78 79 80 81 82 83 84 86 6 Cs Ba Hf Ta W Re Os 87 88 7 Fr Ra Rf Db Sa Bh Hs Mt Ds 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 Rg Cn Uut FI Uup Lv Uus Uuo Lantanidler Aktinidler 57 63 64 58 59 64 65 60 61 02 La Ce Pr Nd Pm Sm Eu 89 90 94 91 92 93 Th Pa Np Pu 65 71 Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu 96 95 97 98 99 100 101 102 103 Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Alkali Metaller Toprak Alkali Metaller Halojenler Soygazlar Metaller Yarı metaller Geçiş metalleri Ametaller BİLEŞİK Birden fazla farklı atomun kimyasal özelliklerini kaybederek belirli oranlarda bir araya gelmesiyle oluşan saf maddelerdir. ÖZELLİKLERİ -Saf (arı) maddelerdir. -Farklı cins atomlardan oluşur. -Homojendirler. (hal değişim sucaklığı hariç) -Formülle gösterilirler. - Kimyasal yöntemle ayrışırlar. -Erime ve kaynama noktası, yoğunluk, çözünürlük gibi ayırt edici özellikleri vardır. -Bileşenlerinin özelliklerini göstermezler. BILESIK H₂O SU HCI tuznho H2 Sou зам yassi HNO3 kezzap NH3 amonyak Nall yerek + Natt sd kastik Colt potes kestik KNO3 gheraile CH3COOH Asetik asit Csirke asidi) son göz tea CaCO3 kireç taze Сасоз Walt CO 3 gerek * Soden * (a (OH) 2 Sönmüz kireç Feson libris texe (vitrel) Cao Sơnmenia kinh N92 CD3 Gemsar so dest inser Sağlığı için Gevre için Berech maddeler Civa (Hg) DNA da hasara neden olmakla birlikte, sinir ve böbrek Per-karyan Terina zerer veil. Cerin ve gelizimini engeller, Mater atıklar i haveya suyer besin zinciri ile canh mocduna giver, & zehirleme صداها Kursun (Pb) Hemoglobin ve sinir sisteminde bozulmala neden olur. Ker besinum youselan beyinde haverlera reden olun Endistrigel atıklarla çevreye sahron Bitkilerde klarefil sentezini olumsuz etkile. I fezlari solom Barber dioksit (CDs): Merkest sinir sistemini dumsuz etkiler. 7-10 gehtiğinde bilina keybes veya otion meydana gelir. Kaesel samader somml konesel isinme Azet droksit (NO2); üst solurum yellerin.da tahriz ve yermage genetik M-tesyerk & nedar dun fosil jakaler server erterna salınır asit yağmur chatur & Asit yağm 1 Rokant trioksit (son); Bransite zatoneye mide ve ağızden yermalera neden olun Zehirleyicidir. fest jakıtlarla salınır asit yağmurbing necrown no Isolunum D nederdun Karban mono okrit? Kanda oksijen yetersizliğine sebep olup kalp beyin gibi ergenlerde Sinir sisteminde bozulmalara neden ohr. Azuri solummer, soty begulma belum sehrilermesi Joksigeringer soba Inson sasliği ve Geure. için Jorer Maddeler. um Sodyum (Na) 3 Su dengesini korur. Sinir fonksiyonların kenneleder. Howelede besin geçisim sasher. Vocut sivilesinin nötrlik d-zeyinin kounmoinde gören ähr. Toprak e Suyun iyen dengesini sağler yetersizliği > kusmar kas guais-aligne agribe, bilima bleniklis, elekinele denge 29 Potasyum (k): Vscut sivilerının iyer dengesini ve ve kardaki glike bozho dozerler Toprasin iyer dengesini bitkilerde osmatik basına diverter. Yertersizliği kasserbetter yorgunluk, tedirginlik, iştahsızlık, kalp yetmezliği Demir (Fe) 8 kana kırmızı renk veren. hemoglobinin teelporaasider. DNA sertesinde rel oynar. Bitkiler için önemli. Yetersizligi kansızlık, yargal, halsizlik Pertangis kalp we kaciger zerer ganar. Kalsiyum (Ca) & Venik lerin temel bilezenidir. iskelet ve dialesin kanamasını sağlayıp, Simic!e kaulerın işlevine yardıma dur. Toprakta, hayver iskeletinde, mercarbida bulur. pihtilaames eksikliği vicut gelizimi yavaales, razrtion, 12 kenz Magnezyum (Mg) 3. Adrenalin salgılermaxada ve benin pihtilazmarina rel addr. Stres anter Dia ve kemik sağlığında aventi relayner, klrefil yapında ve Eksikliğinde kas kasılmes, oh Pozehir yapımında, firin yapımın de vitamin, mineral ve oksigenin Su (#20) vücut sıcaklığının dsterlenmesinde Jscurte tanmasında ve böbreklerin Galamasında relahn, Jongszonon ist derges konr. Bitkiler fetesenter yapo fork ya da az içilirse werden elekter digest bozhr GÜVENLİK UYARI İŞARETLERİ O PATLAYICI MADDE Kıvılcım, ısınma, alev vb. etkilerle patlar.Ateş ve kıvılcımdan uzak tutulmalı (nitro gliserin YANICI MADDE Tutuşma sıcaklığı düşük, neden olduğu yangınlar zor söndürülür.Ateş, kıvılcım ve ısıdan uzak tutulmalı.(alkol içeren sıvılılar, aseton) YAKICI MADDE(OKSİTLEYİCİ) Kağıt, ahşap gibi yakıcı malzemelerle temas ettirilmemelidir.Havasız ortamda bile yanabilir. (oksijen, klor, hidrojen peroksit) -- AŞINDIRICI(KROZİF) MADDE Göz, cilt, doku, metal, cam vb. temas halinde aşındırıcı ve yakıcı etkiye sahip maddelerdir.Gözlük, eldiven, koruyucu.(Sodyum hidreksit) ZEHİRLİ (TOKSİK) MADDE Ağız, deri ve solunum yolu zehirlenmelere yol açabilecek maddelerin vücut ile temaslarından sakınılmalıdır.Kanser riski vardır.(Hidrejen sülfür, etil amin) TAHRİŞ EDİCİ Ciltte, gözde ve solunum yollarında tahrişe neden olur.Buharı solunmamalı temas edilmemelidir.Temas edilen bölgeyi bol suyla yıkanmalı.Gözlük, eldiven vb. koruyucu ekipman kullanılmalıdır KANSOROJEN Alerji, astım belirtilerine veya solu- num zorluğuna yol açabilir. (asbest, radon, bazı pestisitler, arsenik ve tütün dumanı) ÇEVREYE ZARARLI (EKOTOKSİK) MADDE İnsan ve çevre sağlığına zararlı etkileri uzun sürer.Lavaboya dökülmemelidir. Tüm kimyasallar bu Sınıfta. Erlenmayer Kimya Laboratuvarlarında Kullanılan Temel Malzemeler Koni şeklinde cam malzeme. Çözelti hazırlama saklama krislendirme işleminde kullanılır. Dereceli Silindir (Mezür) Pipet Termometre Saf sıvı ve çözeltilerin hacminin ölçülmesi veya aktırılmasında kullanılan dereceli cam malzeme. Az miktarda sıvıların çok hasas ölçülerinde bir kaptan diğer kaba aktarımda kullanılır. Sıcaklık ölçmede kullanılır Cam Balon Çözelti hazırlama, karıştırma, saklama, kaynatma bazı kimyasal reaksiyonların gerçekleştirilmesi gereken işlemlerde kullanılır Balon Joje Boyun kısmında ölçü çizgileri bulunan bu alet ile belli derişimlere sahip çözeltiler saklanabilir.(titrasyon olayı) Büret Dereceli boru şeklinde cam malzeme titrasyon işleminde kullanılır Ayırma Hunisi Beherglas Zeytin yağı - su, mazot- su gibi birbirine karışmayan yoğunlukları ayıran araç Yüksek sıcaklığa dayanıklı.Çözelti hazırlama, karıştırma, ısınma ve kristelendirmede kullanılır Kroze Porselen veya metalden yapılır. Maddeleri çözme toz ve kül haline getirme amacıyla kullanılır.(yüksek sıcaklığa dayanır) Baget Cam çubuk karışım hazırırlarken karıştırmak için kullanılır. Saat Cami İç bükey biçimli cam malzemedir.Az miktardaki katıların kurutma ve Isıtma işlemlerinde kullanılır. Sacayağı Huni Üç ayaklı bu gereç üzerinde malzemelerısıtılır. Geniş ağızlı kaptan dar ağızlı kaba aktarılır. Spatul Havan Plastil, metal ve porselen olabilir. Toz veya küçük parçalar halinedeki maddeleri almak için kullanılır. Katı maddeleri toz haline getirir.