Adezyon, Kohezyon ve Yüzey Gerilimi

Bu sayfada 9.sınıf fizik madde ve özkütle ders notları kapsamında adezyon, kohezyon, yüzey gerilimi, viskozluk, gazlar ve plazmalar konuları ele alınmıştır.

Adezyon, farklı cins maddeler arasındaki çekim kuvvetidir. Kohezyon ise aynı maddenin tanecikleri arasındaki çekim kuvvetidir. Yüzey gerilimi, durgun sıvı yüzeyindeki moleküllerin kohezyon kuvveti etkisiyle sıvının içine doğru gerilmesidir.

Viskozluk, bir sıvının akmaya karşı gösterdiği dirençtir. Kılcallık olayı da bu bölümde açıklanmıştır. Gazların belirli hacimleri yoktur ve bulundukları kabın hacmini alırlar.

Plazmalar, maddelerin yüksek miktarda enerji alması sonucunda oluşan iyonlar, elektronlar ve nötronların karışımı halindedir. Elektrik akımını iletirler ve dış ortama karşı nötrdürler.

Örnek: Mum alevi, neon ve floresan lambalar yapay plazmalardır.

Tanım: Yüzey gerilimi, sıvı yüzeyindeki moleküllerin içeri doğru çekilmesiyle oluşan gerilme kuvvetidir.

Vurgu: Plazmalar, maddenin dördüncü hali olarak kabul edilir ve evrenin büyük kısmını oluşturur.

Kütle, Ağırlık ve Hacim

Bu bölümde madde ve özellikleri 9. sınıf fizik konusunun temel kavramları olan kütle, ağırlık ve hacim ele alınmıştır.

Kütle, değişmeyen madde miktarının ölçüsüdür ve birimi kilogramdır. Eşit kollu terazi ile ölçülür. Ağırlık ise kütlenin yer çekimi kuvvetine maruz kalmasıyla oluşur ve G = m.g formülü ile hesaplanır. Bir cismin kütlesi Ay'da veya uzayda değişmezken, ağırlığı değişebilir.

Hacim, bir cismin uzayda kapladığı yerdir ve birimi cm³'tür. Dereceli kap kullanılarak ölçülür. Geometrik cisimlerin hacimleri formüllerle hesaplanabilir.

Örnek: 100 kg kütleli bir cismin Dünya'daki ağırlığı yaklaşık 1000 N'dir.

Tanım: Hacim, bir maddenin uzayda kapladığı üç boyutlu alandır.

Vurgu: Kütle her yerde aynı kalırken, ağırlık bulunulan yere göre değişir.