Fizikteki Temel ve Türetilmiş Büyüklükler
Fizik derslerinde karşılaşacağınız en temel kavramlardan biri büyüklüklerdir. Bu büyüklükler, ölçülebilen her şeyi ifade eder ve bunlardan yedisi temel büyüklük olarak kabul edilir: kütle (kg), ışık şiddeti (cd), sıcaklık (K), akım şiddeti (A), madde miktarı (mol), uzunluk (m) ve zaman (sn).
Bu temel büyüklüklerin her birinin kendine özel ölçme aletleri vardır. Örneğin, kütleyi eşit kollu terazi ile, zamanı kronometre ile, sıcaklığı ise termometre ile ölçeriz. Bu temel büyüklükleri kullanarak oluşturulan diğer büyüklüklere türetilmiş büyüklükler denir - ısı, ivme, kuvvet, enerji gibi.
Büyüklükleri ifade ederken dikkat etmemiz gereken bir diğer nokta ise onların skaler veya vektörel olmasıdır. Skaler büyüklükler sadece sayı ve birimden oluşurken (10 kg, 20°C), vektörel büyüklükler sayı, birim ve yön içerir batıyo¨nu¨nde10m/shızla.
Dikkat: Tüm temel büyüklükler skalerdir, ancak türetilmiş büyüklüklerin bazıları (hız, kuvvet, momentum) vektörel olabilir. Newton birimi temel büyüklüklerle ifade edildiğinde 1N = 1kg·m/s² şeklinde yazılır.