Kaldıraçlar: Günlük Hayatta Kullanılan Basit Makineler
Kaldıraçlar, bir destek noktası etrafında hareket eden katı cisimlerdir. Bu basit makineler, günlük hayatta sıkça kullanılır ve farklı tipleri vardır.
Tanım: Kaldıraç, bir destek noktası etrafında dönen ve kuvveti iletmek veya değiştirmek için kullanılan basit bir makinedir.
Kaldıraçların dengesi şu formülle ifade edilir:
F x d₁ = G x d₂
Burada:
- F: Uygulanan kuvvet
- G: Kaldırılan yük
- d₁ ve d₂: Destek noktasına olan uzaklıklar
Kaldıraçların özellikleri:
- d₂ < d₁ ise, F < G olur ve kuvvetten kazanç sağlanır (örnek: el arabası)
- d₁ < d₂ ise, F > G olur ve kuvvetten kayıp olur (örnek: cımbız, kürek)
- d₁ = d₂ ise, F = G olur ve kuvvetten ne kazanç ne de kayıp olur (örnek: sabit makara)
Örnekler: Tahterevalli, makas, eşit kollu terazi gibi araçlar kaldıraçlara örnektir.
Sabit ve Hareketli Makaralar
Makaralar, kuvvetten kazanç sağlamak veya kuvvetin yönünü değiştirmek için kullanılır.
-
Sabit Makara:
- Merkezinden geçen sabit bir eksen etrafında döner.
- Kuvvetten kazanç sağlamaz, ancak kuvvetin yönünü değiştirir.
-
Hareketli Makara:
- Yük ile birlikte hareket eder.
- Kuvvetten iki kat kazanç sağlar, ancak yoldan iki kat kayıp olur.
Formül: Hareketli makarada, F = G/2 (makara ağırlığı önemsiz ise)
Bu formül, hareketli makaranın kuvvet kazancını gösterir.
