Periyodik Tablo Özellikleri ve Atom Yapısı

Bu sayfada periyodik tablo özellikleri ve atom yapısı hakkında önemli bilgiler verilmektedir. Özellikle atom yarıçapı ve iyonlaşma enerjisi kavramları üzerinde durulmuştur.

Atom Yarıçapı

Tanım: Atom yarıçapı, bir atomun çekirdeğinden en dıştaki elektronun bulunduğu katmana kadar olan uzaklıktır.

Atom yarıçapı ile ilgili önemli noktalar:

1. Atom elektron aldığında çapı büyür, elektron verdiğinde çapı küçülür.
2. Atom yarıçapını karşılaştırırken öncelikle katman sayılarına bakılır. Katman sayısı fazla olanın yarıçapı daha büyüktür.

Örnek: Ca (2,8,8,2) ve Na (2,8,1) karşılaştırıldığında, Ca'nın katman sayısı daha fazla olduğu için yarıçapı daha büyüktür.

3. Katman sayıları eşitse, proton sayısı küçük olanın yarıçapı daha büyüktür.

Örnek: P (2,8,5) ve Mg (2,8,2) karşılaştırıldığında, Mg'nin proton sayısı daha az olduğu için çekirdeği elektronları daha az çeker ve yarıçapı daha büyüktür.

Periyodik Sistemde Atom Yarıçapı Eğilimi

Highlight: Periyodik sistemde atom yarıçapı soldan sağa doğru azalır, yukarıdan aşağıya doğru artar.

Bu eğilim, "kardan adam kuralı" olarak da bilinir: Kardan adam yukarıdan aşağı doğru büyür, burnu ters yönde gittikçe küçülür.

İyonlaşma Enerjisi

Tanım: İyonlaşma enerjisi, gaz halindeki nötr bir atomdan bir elektron koparmak için verilmesi gereken enerjidir.

İyonlaşma enerjisi ile ilgili önemli noktalar:

1. Sadece 1. iyonlaşma enerjisi hesaplanabilir.
2. İyonlaşma enerjisi formülü: X(g) + İE₁ → X⁺(g) + e⁻

Vocabulary: İE₁ - 1. iyonlaşma enerjisi

3. 2. iyonlaşma enerjisi formülü: X⁺(g) + İE₂ → X²⁺(g) + e⁻

Highlight: Atom yarıçapı ile iyonlaşma enerjisi arasında ters orantı vardır. Atom yarıçapı küçüldükçe iyonlaşma enerjisi artar.

Bu bilgiler, 9. sınıf kimya periyodik sistem konusunun temelini oluşturmaktadır ve TÜBİTAK periyodik tablo çalışmalarında da sıkça kullanılmaktadır.