Dersler

Diğer

9. Sınıf Biyoloji: Canlıların Temel Bileşenleri PDF ve Ders Notları

Name: Knowunity
Brand: Knowunity

Bienya

@benya5491_gxm0q8xfxo

14 Takipçiler

Takip Et

Konu Uzmanı

23.07.2024

Cok
Atom Molekul Hücre Hücreli, Doku Organ Sistem
Canlıların Temel Bileşenleri
inorganik
1. 5477601
• 2. Mineral
3. Elektrolit (Asit-6017-tu

Görüntüle

Canlıların Temel Bileşenleri ve Yapı Taşları

Canlıların Temel Bileşenleri organizmaların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri için gerekli olan temel yapı taşlarından oluşur. Bu bileşenler inorganik ve organik olmak üzere iki ana gruba ayrılır. İnorganik bileşenler arasında su, mineraller ve elektrolitler bulunurken, organik bileşenler karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler, enzimler, nükleik asitler ve ATP'dir.

Tanım: İnorganik bileşenler canlı vücudunda sentezlenemez ve dışarıdan alınması gerekir. Organik bileşenler ise hücreler tarafından sentezlenebilen moleküllerdir.

Enerji eldesi açısından vücudumuzda kullanım sırası karbonhidrat > yağ > protein şeklindedir. Vücudun enerji SİSTEMLERİ içinde yağlar karbonhidratlara göre daha fazla enerji vermelerine rağmen ikinci sırada kullanılır çünkü yapılarında daha fazla hidrojen bulundururlar ve parçalanmaları için daha fazla oksijen gerekir.

Önemli: Protein sentezi sırasında vücut proteinleri enerji kaynağı olarak kullanmaya başladığında, öncelikle üreme organlarının protein hücrelerinden vazgeçer. Bu durum uzun süreli açlıkta görülür.

Görüntüle

Su ve Minerallerin Canlı Yaşamındaki Önemi

Su, canlının yapısında en çok bulunan moleküldür ve tamamen monomer yapıdadır. Dehidrasyon sonucu açığa çıkar ve hidroliz tepkimelerinde kullanılır. Fotosentez ve kemosentez reaksiyonlarında besinin yapısına katılacak hidrojenlerin kaynağıdır.

Örnek: Enzimlerin çalışması için ortamda en az %15-18 oranında su bulunmalıdır. Su, adezyon ve kohezyon kuvvetleri yaratarak madde taşınmasında etkilidir.

Mineraller ise monomer yapıda olup, suda çözünerek ozmotik basınç yaratırlar. Enzim yapısına kofaktör olarak katılarak bileşik enzimleri aktifleştirirler. Hücre içi ve dışı ortamların iyon dengesini sağlarlar. Özellikle sinir hücrelerinde impuls iletiminde (Na-K) ve kas kasılmalarında (Ca) önemli rol oynarlar.

Vokabüler: Kofaktör: Enzimin protein olmayan ve enzimin çalışması için gerekli olan kısmıdır.

Görüntüle

Karbonhidratların Yapısı ve Özellikleri

Karbonhidrat molekülleri C, H, O atomlarından oluşur ve bazılarında (kitin gibi) N atomu da bulunur. Genel formülleri (CH2O)n'dir. Monosakkaritler karbonhidratların yapı taşıdır ve suda çözünürler. İçerdikleri karbon atomu sayısına göre trioz (C3H6O3), pentoz (C5H10O5) ve heksoz (C6H12O6) olmak üzere üçe ayrılırlar.

Tanım: Heksozlar (glikoz, fruktoz, galaktoz) kapalı formülleri aynı açık formülleri farklı olan monosakkaritlerdir ve birbirlerinin izomeridir.

Disakkaritler iki monosakkaritin dehidrasyon ile birleşmesi sonucu oluşur. Maltoz (arpa şekeri), sükroz (çay şekeri) ve laktoz (süt şekeri) başlıca disakkaritlerdir. Canlıların Temel Bileşenleri organik bileşikler arasında önemli bir yere sahip olan polisakkaritler ise çok sayıda monosakkaritin birleşmesiyle oluşur.

Önemli: Polisakkaritlere çeşitlilik kazandıran etmen, yapılarındaki glikozların bağlanma şekillerinin farklı olmasıdır.

Görüntüle

Karbonhidratların Metabolizmadaki Rolü

Karbonhidrat yağ Protein en çok enerji veren sıralamada, karbonhidratlar öncelikli enerji kaynağıdır. Aerobik enerji sisteminde glikoz, pirüvik asit üzerinden ATP üretimine katılır. Hücresel solunumda önemli rol oynayan pentoz şekerleri (riboz ve deoksiriboz) ATP, NAD, FAD ve nükleik asitlerin yapısında bulunur.

Örnek: Glikoz, fruktoz ve galaktozun hücre zarından geçiş hızları farklıdır: Galaktoz > Glikoz > Fruktoz

Disakkaritler ve polisakkaritler doğrudan hücresel solunum reaksiyonlarında kullanılamazlar, önce hidroliz edilmeleri gerekir. Bu moleküller suda çözünmez ve ozmotik basınç yaratmazlar. Üretimleri sırasında her glikozit bağı için bir mol su açığa çıkar.

Önemli: İnsanda laktoz hem hücre dışı hem de hücre içi sindirime uğrarken, maltoz ve sükroz sadece hücre dışı sindirime uğrar.

Görüntüle

Karbonhidratlar ve Proteinler: Canlıların Temel Yapı Taşları

Canlıların Temel Bileşenleri içinde önemli bir yere sahip olan karbonhidratlar, canlı organizmaların temel enerji kaynağıdır. Nişasta, bitkisel kökenli bir polisakkarit olup, bitkilerde ve tek hücreli alglerde üretilir. Yedek enerji deposu olarak görev yapar ve insan hücresinde üretilemez. İnsan vücudunda hücre dışı sindirime uğrayarak enerji eldesinde kullanılır.

Tanım: Nişasta, bitkilerin temel enerji depolama molekülüdür ve iyot çözeltisi ile mavi-mor renk verir. Lökoplast organelinde üretilir ve depolanır.

Selüloz da bitkisel kökenli bir polisakkarittir ve yapısal görev üstlenir. Hücre çeperinin temel bileşenidir. İnsan hücresinde üretilemez ve sindirime uğramaz. Ancak bazı kuşlar, termitler ve geviş getiren otçulların sindirim kanalında yaşayan bakteriler sayesinde selüloz sindirilebilir. Protein sentezi sürecinde olduğu gibi, glikozlar düzenli bir şekilde bağlanarak selülozu oluşturur.

Glikojen ise hayvanlarda, mantarlarda ve bakterilerde üretilen yedek enerji deposudur. İnsan vücudunda özellikle karaciğer ve kas hücrelerinde depolanır. Karaciğerde depolanan glikojen kan şekerini düzenlemek için kullanılırken, kastaki glikojen doğrudan kas hücrelerinin enerji ihtiyacını karşılar. Vücudun enerji sistemleri içinde önemli rol oynar.

Görüntüle

Protein Sentezi ve Metabolik Süreçler

Protein Sentezi canlıların en temel biyokimyasal süreçlerinden biridir. Proteinler, CHON atomlarından oluşur ve bazı proteinlerde P ve S atomları da bulunabilir. Yapı taşları aminoasitlerdir ve protein sentezinde 20 çeşit aminoasit kullanılır.

Önemli: Fotosentez yapan canlılar tüm aminoasitleri üretebilirken, insanlar 8 esansiyel aminoasiti besinlerden almak zorundadır.

Metabolik süreçlerde iki önemli reaksiyon tipi vardır: Hidroliz ve Dehidrasyon. Hidroliz, Protein sentezi aşamalarında olduğu gibi, polimerlerin su kullanılarak monomerlerine parçalanmasıdır. Bu süreçte monomer miktarı artar, polimer sayısı azalır ve ATP tüketilmez. Dehidrasyon ise monomerlerin birleşerek polimer oluşturduğu bir süreçtir.

Aminoasitler, yapılarında bulunan radikal grup sayesinde çeşitlilik kazanır. COOH grubu asidik, NH2 grubu bazik özellik kazandırır. Bu nedenle aminoasitler amfoter moleküllerdir, yani hem asidik hem bazik özellik gösterebilirler. Bu özellik, Protein sentezinde görev alan enzimlerin çalışması için önemlidir.

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

İndir

Google Play

İndir

App Store

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

4.9+

Ortalama Uygulama Puanı

15 M

Öğrenci Knowunity kullanıyor

#1

Eğitim uygulamaları tablosunda 12 ülkede

950 K+

Öğrenci ders notlarını yükledi

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

iOS Kullanıcısı

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Stefan S, iOS Kullanıcısı

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

S., iOS Kullanıcısı

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum

Dersler

Diğer

9. Sınıf Biyoloji: Canlıların Temel Bileşenleri PDF ve Ders Notları

Bienya

@benya5491_gxm0q8xfxo

14 Takipçiler

Takip Et

Canlıların Temel Bileşenleri ve biyolojik sistemlerin işleyişi, yaşamın temelini oluşturan önemli bir konudur.

Karbonhidratlar, proteinler ve yağlar canlıların yapı taşlarını oluşturan temel organik bileşiklerdir. Monosakkaritler en basit şeker formudur ve diğer karbonhidratların yapı taşıdır. Vücudun enerji sistemleri açısından bakıldığında, gram başına en yüksek enerjiyi yağlar sağlar, bunu proteinler ve karbonhidratlar takip eder. Aerobik enerji sistemi, uzun süreli aktivitelerde tercih edilen ve oksijen kullanılarak gerçekleşen enerji üretim sistemidir.

Protein Sentezi hücrelerin en temel işlevlerinden biridir. Bu süreç, DNA'dan RNA'ya genetik bilginin aktarılması (transkripsiyon) ve RNA'dan protein oluşumu (translasyon) olmak üzere iki ana aşamadan oluşur. Protein sentezi sırasında gerçekleşen olaylar oldukça karmaşık bir mekanizma içerir ve RNA polimeraz, aminoasil-tRNA sentetaz gibi çeşitli enzimler bu süreçte görev alır. Protein sentezinin her aşaması sıkı bir şekilde kontrol edilir ve hücrenin ihtiyaçlarına göre düzenlenir. Bu süreç, canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri için gerekli olan proteinlerin üretilmesini sağlar. Protein sentezi aşamaları ribozomlar üzerinde gerçekleşir ve mRNA üzerindeki genetik kod, protein dizisine çevrilir. Bu süreç, hücrenin büyümesi, onarımı ve normal işlevlerinin sürdürülmesi için hayati önem taşır.

23.07.2024

9/10

Diğer

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Canlıların Temel Bileşenleri ve Yapı Taşları

Tanım: İnorganik bileşenler canlı vücudunda sentezlenemez ve dışarıdan alınması gerekir. Organik bileşenler ise hücreler tarafından sentezlenebilen moleküllerdir.

Önemli: Protein sentezi sırasında vücut proteinleri enerji kaynağı olarak kullanmaya başladığında, öncelikle üreme organlarının protein hücrelerinden vazgeçer. Bu durum uzun süreli açlıkta görülür.

Ücretsiz kaydol!

Binlerce not ile daha hızlı ve daha iyi öğren

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Su ve Minerallerin Canlı Yaşamındaki Önemi

Örnek: Enzimlerin çalışması için ortamda en az %15-18 oranında su bulunmalıdır. Su, adezyon ve kohezyon kuvvetleri yaratarak madde taşınmasında etkilidir.

Vokabüler: Kofaktör: Enzimin protein olmayan ve enzimin çalışması için gerekli olan kısmıdır.

Ücretsiz kaydol!

Binlerce not ile daha hızlı ve daha iyi öğren

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Karbonhidratların Yapısı ve Özellikleri

Tanım: Heksozlar (glikoz, fruktoz, galaktoz) kapalı formülleri aynı açık formülleri farklı olan monosakkaritlerdir ve birbirlerinin izomeridir.

Önemli: Polisakkaritlere çeşitlilik kazandıran etmen, yapılarındaki glikozların bağlanma şekillerinin farklı olmasıdır.

Ücretsiz kaydol!

Binlerce not ile daha hızlı ve daha iyi öğren

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Karbonhidratların Metabolizmadaki Rolü

Örnek: Glikoz, fruktoz ve galaktozun hücre zarından geçiş hızları farklıdır: Galaktoz > Glikoz > Fruktoz

Önemli: İnsanda laktoz hem hücre dışı hem de hücre içi sindirime uğrarken, maltoz ve sükroz sadece hücre dışı sindirime uğrar.

Ücretsiz kaydol!

Binlerce not ile daha hızlı ve daha iyi öğren

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Karbonhidratlar ve Proteinler: Canlıların Temel Yapı Taşları

Tanım: Nişasta, bitkilerin temel enerji depolama molekülüdür ve iyot çözeltisi ile mavi-mor renk verir. Lökoplast organelinde üretilir ve depolanır.

Ücretsiz kaydol!

Binlerce not ile daha hızlı ve daha iyi öğren

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Protein Sentezi ve Metabolik Süreçler

Önemli: Fotosentez yapan canlılar tüm aminoasitleri üretebilirken, insanlar 8 esansiyel aminoasiti besinlerden almak zorundadır.

Ücretsiz kaydol!

Binlerce not ile daha hızlı ve daha iyi öğren

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

İndir

Google Play

İndir

App Store

4.9+

Ortalama Uygulama Puanı

15 M

Öğrenci Knowunity kullanıyor

#1

Eğitim uygulamaları tablosunda 12 ülkede

950 K+

Öğrenci ders notlarını yükledi

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

iOS Kullanıcısı

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Stefan S, iOS Kullanıcısı

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

S., iOS Kullanıcısı