Türkiye'nin Akarsuları

Alternatif metin:

foru } llisy→ Veysel Eroğlu (Hasankeyf) > zapsuyu Deriner en yüksek Kalimak Jusufeli Türkiye'nin Gölleri Kimyasal yapı Bir gölün suyu tatlı, acılı tuzlu veya sodalı olabilir. Bu durumun sebepleri; 1. Kayaç yapısı ✓ 2. İklim ☑ 3. Gölü besleyen kaynaklar 4. Gölün derinliği ve büyüklüğü 5. Gideğeninin olup olmaması gidagen joksa Gidegení varsa tatu) Suemizlenmiş →çıkış tuzlu aall Sodal BULGARISTAN EDIRNE KIRKLARELİ KAR AD E N Z SINOP Liman G Gemek G. ZONGULDAK BARTIN Darusu Gölü Karaboğaz Gold YUN. Sığırcı G Dalyan G Pamuklu G Celtik G Tuz G TIKIRDAG B. Çekmece ISTABUL GOND KASTAMONU Bak Göld Simenlik G. K.Çekmece Gölü Akgöl- Melen Yedigöller IZMIT ADAPAZARI Gölü. KARABÜK .DÜZCE Tuzla G 00 Sapanca Gölü BOLU Yeniçağa G. SAMSUN Ladik Gölü AMASYA Borabay G. ÇANKIRI 40 CORUM ORGA Abant G. Zinav G. g Kuş Gölü Iznik ÇANAKKALE 15 BURSA Ulubat Gölü BILECIK ESKİŞEHİR BALIKESIR TOKAT Kaz Gölü ANKARA Büyük Göl Eymir G. KIRIKKALE YOZGAT ERZİNCAN Mogan GON Tödürge Gölü SIVAS GÜRCİSTAN AZER taş C 1798 ARTVIN ARD Sera G. TRABZON ola ERMENİSTAN 1959 RIZE Aygır Gölü Misk G ORDU GİRESUN Uzungöl 2125 KARS Tortum Gölü 1010 Tuma G Sevan GO GÜMÜŞHANE Deniz G. BAYBURT ERZURUM Balık Gölü 2250 AGRI IĞDIR Saz G. WAH E&G E KAYSERI IZMİR MANISA Marmara G 71 Gölcük G. AYDIN Bafa Gölü MUĞLA Akgöl Salda Gölü 4139 DENIZLI UŞAK KÜTAHY galler yorest Eber Gölü 967 YONKARAHİSAR Akşehir Gölü Işıklı Gölü Eğirdir Gölü 916 Acıgöl Burdur G. Kurugo 836 854 BURDUR 958 Samsam Gölü DA old Seyfe Gölü 11101 IRŞEHİR Köpel Gölü Tuz Gölü 905 "S. Ilgin Gölü 1019 Ferakan G Bolluk G Anedin G. Musalar G NEVSEHIR AKSARAY Yay Gölü 1872 O Beyşehir Gölü 1121 Bezirci Gölü NIGDE ISPARTA ✓✓ Akyay G. KONYA Yanşlı G. Kovaca yold 911 Sazlıgöl Gölhisar G. Karataş G. Köyceğiz Gölü 1043 ANTALYA Avlan G. Acigöl KARAMAN Acigöl Meke Gölü Akgöl Düden G. Suğla Gölü 1096 AKDENİZ GKRY KKTC Tuzla Gölü Kaz Gölü TUNCELI Seki Gölü Haçlı Göl 1583 Arin G BINGOL Nazik Ge 1658 Erçek G. 803 1816 IRAN MUS Nemrut SVan Gölü YAN 2343 Akgöl 1646 ELAZIĞ MALATYA Hazar Gölü 1248 Göld 2247 Tuma Gölü 544 BITLI SHIRT BATMAN DİYARBAKIR HAKKARI SIRNAL MARAS Gölbaşı G Azap G Inekli G DIYAMAN Küçük G. Büyük G. OSMANİYE MERSIN ADANA G.ANTEP KILIS Averali G Akyatan G Ağyatan G ANTAKYA MARDIN SURİYE TÜRKİYE DOĞAL GÖLLER HARİTASI IRAK K İŞARETLER B Doğal Göller Baraj Gölleri Devlet Sınırları Il Merkezleri 40 0 40 80 120 Akarsular 1248 Gölün Yüksekliği (m) Km G D * Karstik Göller Burdur Acıgöl ► Sapanca İznik Tuz Sodyum ► Acıgöl✓ Volkanik Göller tektonik Week Göller elima kusak Buzul Göller Nemrute Avlan ▸ Karagöl Kestel Meke Tuzlası Kovada ülkenin nazar Suğla hemo hem ouo boncugu Elmalı Manyas milliork Salda Türkiyenin Uluabat Hazar ► Akşehir ‣ Seyfe Bursa Kızören ► Timraş Hafik Kilimli ▸ Aynalı Set Gölleri ►Kiyi, Heyelan, Alüvyal, Volkanik, Traverten set gölleri vardır. :] umudağ'da Sivas Jips Eber Beyşehir - en büyük tatu su gow Eğirdir Aktaş → gürcista lle smir BULGARISTAN EDIRNE KIRKLARELI K A R A D E SINOP ZONGULDAK BARTIN Bahk Göld SAMSUN SH ARTVIN Sera G. TRABZON ORDU GİRESUN AMASYA Borabay G. ÇANKIRI Uzungöl As Tortum Gölü CORUM Hs Hs Zinav G. GUMUSHANE TOKAT BAYBURT ERZURUM Durusu Gölü YUN. B. Çekmece TEKIRDAG KS K.Çekmece KASTAMONU Hs Yedigöller KARABÜK Gölü Ks IZMIT ADAPAZARI DÜZCE одб Sapanca Gölü BOLU ÇANAKKALE Kuş Gölü T Iznik Gölü Abant G. Hs BURSA Ulubat Gold BILECIK ANKARA ESKIŞEHİR BALIKESIR Mogan Eymir G. KIRIKKALE Gölü As As E.G YOZGAT KÜTAHYA Hirfanlı B Seyfe Gölü IRSEHIR Tuzla Go MANISA USAK Marmara G IZMIR As AFYONKARAHİSAR Eber Gölü Akşehir Gölü T Tersakan Gölü Tuz Gölü T KAYSRI T NEVSEHIR AKSARAY Eğirdir Gölü Tk Yay Gölü Ilgin Gölü AYDIN Acigöl Beyşehir Gölü NIGDE DENIZLI Burdur G. Bafa Gölü ISTA Acıgöl BUBUR KONYA AS ° Yanşlı Kovada Göld Kr Meke Göld MUĞLA Salda Gölü As Köyceğiz Gölü K Acigöl Kr KARAMAN Suğla Gölü Avlan Gölü ANTALYA AKDENİZ 40 0 40 80 120 Km GKRY KKTC SIVAS ERZİNCAN Aktaş Göld ARDAHAN GORCISTAN Çıldır Gölü Ls ERMENİSTAN KARS AZER IĞDIR Balık Gölü AGRI (LS WAH Ls TUNCELI Haçlı Gol Ks Arin G. BİNGÖL Keban B Nazik GLS Nemrut G. Van Gölü Erçek RAN MUS ELAZIĞ Hazar Gölü BITLIS MALATYA Karakaya B SHIRT BATMAN DİYARBAKIR HAKKARI SIRNAK MARAS Atatürk B SURFA Aslantaş B. Seyhan B. OSMANİYE G.ANTEP KILIS MERSİN ADANA Akyatan G Ks Ağyatan G Ks ANTAKYA MARDIN SURİYE IRAK TÜRKİYE'NİN OLUŞUMLARINA GÖRE DOĞAL GÖLLER HARİTASI İŞARETLER Karstik Göller ⑰Tektonik Gölle Krater Gölleri Tk Tektonik Karstik Göller Ks Kıyı Set Gölleri Vs Volkanik Set Gölleri Hs Heyelän set Gölleri Ls Lav Set Gölleri As Alüvyon Set Gölleri B D * Set Gölleri Kıyı Set Gölleri ✓ Büyükçekmece Küçükçekmece Durusu (Terkos) Karadeniz Heyelan Set Gölleri Tortum Sera ▸ Eymir Abant Mogan ► Köyceğiz Balık ✓ Akyatan ► Yedigöller Bafa ▸ Erçek Alüvyal Set Gölleri Volkanik Set Gölleri Van Gölü Nazik en büyük gol ulaşım yapılır. en yüksek Marmara ► Borabey ‣ Çıldır Bolgeri Zinav lagun Sülük olusumly van gotū Traverten Set Gölleri Otlukbeli → karma yapı Dünya'da тек volkanizma, tektonik Beyşehir, Eğirdir, kovada kastik tektouk Türkiye'nin Yeraltı Suları ve Kaynak Türleri Vadi(Yamaç): En fazla görülendir. Dağlık ve engebeli yerlerde yaygındır. Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi, içme suları olarak kullanılır. Fay Kaynağı: Kırıklı yapı sever. Ege Bölgesi'de yaygındır. Suları mineralce zengindir. Sağlık turizmi yapılır. Debisi değişmez. Karstik Kaynak Akdeniz Bölgesi'nde yaygındır. Suları kireçlidir. yapay Artezyen Kaynak: Kurak arazilerde kullanılır. İçme suyu ve sulama suyu olarak kullanılır. (Konya AKDENIZ! insor eliyle " ང་ Sonday" Doğu Anadolu karadeniz Türkiye'de Toprak TÜRKİYE'NİN TOPRAK VARLIĞI ➤ Toprak oluşması için kayaçların fiziksel ya da kimyasal yollarla parçalanmaya uğraması gerekir. nem az AFiziksel (Mekanik) Cözülme: Sıcaklık farklarının fazla olduğu fiziksel parçalanma görülür. Yani kuraklık fazladır. ic Anadoly GD.Anadolu Bu durumda ülkemizde Iç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde yaygındır. KARADENIZ ✓B). Kimyasal Çözülme: Yağışın fazla olduğu yerlerde kayaçların çözülmesi ile oluşur. Türkiye'de kıyı bölgelerinde yaygındır. Horizonlar A tarım Organik zon faaliyetleri Yıkanma zonu Toprağın Katmanları Horizonlar O Horizony Toprak yüzeyi A B→ Birikme B B Birikme zonu 0 D Ayrışma zonu Ana kaya TÜRKİYE'DE TOPRAK TİPLERİ yent toprablo Zonal Topraklar illim *Laterit *Kahverengi Orman *Terra Rossa (Kırmızı Akdeniz) *Podzol *Çernezyom tasinm Azonal Topraklar *Alüvyal *Lös *Moren *Kolüvyal *Litoseller *Kahverengi ve kestane renkli bozkır *Çöl 6 Fundra *Regosoller İntrazonal Topraklar *Hidromorfik *Halomorfik *Kalsimorfik Vertisoller Rendzinalar YERLİ (ZONAL) TOPRAKLAR - Bulunduğu yerin iklimi hakkında bilgi verir. > asıl - Horizonları vardır. tabocka O, A,B,C,D Зала (taim) kaya 1)- Kahverengi Orman Toprağı: Karadeniz jkliminin görüldüğü yerlerde görülür ✓ Yağış fazla olduğu için yıkanma fazladır ve toprakta tuz ve kireç azdır. Karadeniz iklimi Karadeniz kıyıları ve Marmara'nın Kuzey kıyıları örnektir. yağış yıkanma tuz kirec az. камverengi ormar topraklior TÜRKİYE'NİN TOPRAK TİPLERİ Karadeniz (kum Bafra-Verimli Carşamba-Verimli Dikili Hepsi Menemen Alüvyel Delta Oven Selçuk Balat Kahverengi ya da Kestane Renkli Bozkır Toprağı Nigde Nevşehir R Van NOT: Terra ROSO +++ +++ Çukurov Silifke Verimli Verimli Garantep *Türkiye'de en çok toprak çeşitliliği MARMARA bölgesidir. Bunun nedeni; iklim çeşitliliğidir. NOT: "Kisa mesafede toprak çeşitliliğinin olduğu yerler genelde engebeli arazilerdir. Yükselti çok değişince iklimde değişir, bu yüzden toprak çeşitliliği fazladır. Buralar; Karadeniz, Doğu Karadeniz, Teke, Taşell. Bu mesafelerde kolüvyal ve litoseller görülür. Terra-Rosa +(Görülme nedeni mutlak konum) Kahverengi Orman Holomorfik (Tuzlu) RRegresol Alüvyal Podzol VVertisol Cernezyom YERLİ (ZONAL) TOPRAKLAR Akdeniz B. tipik 2)- Terra Rossa (Kırmızı Akdeniz) Toprağı: ✓ Akdeniz iklim özelliklerinin yaşandığı Akdeniz, Ege, Güney Marmara kıyılarında görülür. ✓ Kireç taşları üzerinde yaygındır. ✓ Verimsizdir. (Kireçli olduğu için) üzerinde turunçgil ve zeytin tarımı yapılır. Gübreleme ile verimli hale gelir. Demir oksit oranı fazla olduğu için kırmızı renklidir. Terra Rosa ✓ -Podzol: YERLİ (ZONAL) TOPRAKLAR Dağların yüksek kesimlerinde iğne yapraklı ormanların altında oluşur. Özellikle Batı Karadeniz'de ve Doğu Karadeniz'de yaygındır. Yağıs ✓ Aşırı yıkanma nedeni ile humus taşınır ve bu yüzden besin maddeleri bakımından oldukça fakirdir. Gri renklidir. пития fazla ise toprak verimi klimder ddayı faydalaramiyouz YERLİ (ZONAL) TOPRAKLAR 4)- Çernezyom: kara toprak ilkbahar yaz ✓ Sert karasat iklim bölgelerinde görülür yan Erzurum- Kars ✓ çevresinde bulunur. Degu DEKA Yaz yağışlarının olduğu ve gür çayır bitki örtüsünün görüldüğü yerlerde görülür. Çayır bitki örtüsü altında oluştuğu için humus oranı fazladır. Oldukça verimlidir. Kara toprak olarak bilinir. Humus fazlalığı nedeniyle siyah renk almıştır. Gernezyom YERLİ (ZONAL) TOPRAKLAR 5)- Kahverengi Bozkır Toprakları: Step Türkiye'de en facia Yıllık yağış miktarı 400-600 mm arasında olduğu yerlerde görülür. Yağış az olduğu için iyi yıkanmamışlardır. İçerisinde tuz ve kireç oranı fazladır. bitki ve hayvon kauntiılan Humusça fakirlerdir. Bu yüzden verim yoktur. İç Anadolu, Doğu Anadolu, İç Batı Anadolu, Trakya'nın iç kesimlerinde görülür. Q kahvereyen YERLİ (ZONAL) TOPRAKLAR 6)- Kestane Renkli Bozkır Toprakları: İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu fazla yağış alan yerleri ile Doğu Anadolu Bölgelerinde görülür. Bitki örtüsü bozkırdır. Humus bakımından biraz zengindir. verimu Notlar yağış yağı Kestane ile Kahverengi Step arasındaki temel fark yağış farkıdır. ► Ülkemizde en geniş alanlarda görülen toprak step toprağıdır. Ülkemizde Doğu Karadeniz ile Rize arasında lateritleşme vardır. ▶ Laterit toprak görülmez. Asidik topraklar görülür. ►Ülkemizde çöl, tundra, laterit toprakları görülmez. →kayaa Kırmızılaşmak Terra Rosa AZONAL TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR Daha önce başka yerlerde oluşmuş yerli toprakların dış kuvvetler tarafından aşındırılıp eğimin az olduğu yerlerde biriktirmesi ile oluşurlar. - Horizonları yoktur. - İklim hakkında bilgi vermez. Ana kaya hakkında bilgi vermez. Mineralce zengin oldukları için verimlidirler. C AZONAL (TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR 1)-(Alüvya) Topraklar: 7 malzemeler > aluuyon tektonik ovaları tabanlarında bulunur. alūvy Akarsuların taşıyıp biriktirdiği topraklardır. (Delta ovalarında ve ✔ Oldukça verimlidir. Kolay işlenir, tarım yapılır. AZONAL (TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR кормак 2)-Kolüvyal Topraklar: ✓ Dağların eğimli yamaçlarından kopan topraklardır. ✓ Bu topraklarda bağcılık ve bahçe tarımı yapılır. 3)- Litosol (Taşlı Topraklar: Dağların yamaç kısmında biriken iri, çakıllı, taşlı topraklardır. Tarıma çok uygun değildir. birikiyor. AZONAL (TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR 4)- Regosoller: Volkanik * arazi • Volkanik arazilerde görülen topraklardır. Volkanik minareler bulunduğundan verimlidir. Yumrulu bitkiler (patates, soğan) ekimi yaygındır. iç Anadolu (Niğde, Nevşehir), Doğu Anadolu(Van) çevrelerinde görülür. AZONAL (TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR 5)-Moren Toprakları: + 2000m'nin üzerinde olan buzul hiç yok Buzulların taşıdıkları topraklardır, ülkemizde pek görülmez. AZONAL (TAŞINMIŞ) TOPRAKLAR 6) Lös Toprakları: kuraklık - Rüzgar taşıması ile oluşan topraklardır, ülkemizde sınırlı şekilde İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da görülür. en kurak İNTRAZONAL TOPRAKLAR - Oluşumunda ana kaya ve yer şekilleri etkilidir. - A ve Chorizonları bulunur. yukawa and kaya İNTRAZONAL TOPRAKLAR 1)-Halomorfik (Tuzlu) Topraklar: ic Anadoly Doğu Anadolu ✓ Yağışın yetersiz olduğu kurak ve yarı kurak alanlarda görülür. ✓ Yıkanma yetersiz olduğu için tuz birikimi fazladır. Tuz Gölü çevresinde görülür. ns İNTRAZONAL TOPRAKLAR 2)-Hidromorfik (Bataklık) Toprakları: ज ✓ Taban suyu seviyesinin yüksek olduğu bataklık gibi alanlarda bulunan topraklardır. İNTRAZONAL TOPRAKLAR 3)- Kalsimorfik (Kireçli ) Topraklar: ✓ Killi ve kireçli kayaların çözülmesi ile meydana gelen topraklardır. ✓ Kendi içerisinde Rendzina ve Vertisol diye ikiye ayrılır. A)-Rendzinalar: İNTRAZONAL TOPRAKLAR karstik arazi - Kireçli topraklardır, Akdeniz ve Ege Bölgesi'nde görülür. kires Sebebiyle renkleri böyle B) Vertisoller: İNTRAZONAL TOPRAKLAR Yumuşak kireç taşlarının çözülmesi ile meydana gelen killi topraklardır. Trakya'da yaygındır Muş Qvası'nda yaygındır, Konya ve çevresinde görülür. Ayçiçeği tarımı yapılır. Bu topraklara "Taş Doğuran, Dönen Topraklar, Karakepir" toprak denir. Trakya mus konya аўскед