Türkiye'de Dış Kuvvetler ve Oluşturdukları Yer Şekilleri

Türkiye'de dış kuvvetler, özellikle akarsular, ülkenin coğrafi yapısını şekillendiren en önemli etkenlerden biridir. Bu doğal süreçler, ülkenin zengin jeomorfolojik çeşitliliğini oluşturur.

Vadi Çeşitleri

Türkiye'de dış kuvvetlerin oluşturduğu yer şekilleri arasında çeşitli vadi türleri bulunur. Bunlar:

1. Boğaz vadiler
2. Kanyon vadiler
3. Tabanlı vadiler

Örnek: Ege kıyılarında Büyük Menderes Nehri tabanlı vadi oluşturmuştur.

Peribacaları

Türkiye'de dış kuvvetler sonucu oluşan en ilginç yer şekillerinden biri peribacalarıdır.

Highlight: Ürgüp Peri Bacaları ve Göreme, İç Anadolu'da bulunan en ünlü peribacası oluşumlarıdır.

Ayrıca Uşak'ta da peribacaları görülmektedir.

Kızılbayır (Badlands)

Kızılbayırlar, erozyonun yoğun olduğu bölgelerde oluşan ilginç yer şekilleridir.

Örnek: Kapadokya ve Mut çevresi, Türkiye'de kızılbayırların görüldüğü yerlerdendir.

Şelaleler ve Dev Kazanları

Türkiye'deki ünlü şelaleler arasında:

• Tortum (Erzurum)
• Kırkmerdiven (Tunceli)
• Gır (Bingöl)
• Sarıkayalar (Bayburt)
• Ilısu (Mersin)
• Düden ve Kurşunlu (Antalya)
• Manavgat

bulunmaktadır.

Vocabulary: Dev kazanları, akarsuların hızlı akışı sonucu kayaları oyarak oluşturduğu çukurlardır.

Platolar

Türkiye'de dış kuvvetlerin etkisiyle oluşan platolar geniş yer kaplar. Önemli platolar:

• Obruk Platosu
• Taşeli Platosu
• Gaziantep Platosu
• Ardahan Platosu
• Çatalca-Kocaeli Platosu

Akarsuların Özellikleri

Türkiye'deki akarsular ve yerleri ülkenin yüksek arazi yapısından etkilenir.

Highlight: Türkiye'nin yüksek arazi yapısı nedeniyle akarsular hızlı akar ve henüz denge profiline ulaşmamıştır.

Bu durum, şelale ve dev kazanı gibi yer şekillerinin oluşumuna neden olur.

Türkiye'de iç ve dış kuvvetlerin etkileri, ülkenin zengin ve çeşitli coğrafi yapısını oluşturur. Bu doğal süreçler, Türkiye'nin vadileri, şelaleleri ve diğer ilginç yer şekillerini meydana getirerek, ülkenin benzersiz coğrafi karakterini şekillendirir.