Göllerin Oluşumu ve Yeraltı Suları
Bu sayfada, 10. sınıf coğrafya su kaynakları pdf kapsamında göllerin oluşumu ve yeraltı suları hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Göller, oluşumlarına göre beş ana kategoriye ayrılmıştır ve her biri için Türkiye'den ve dünyadan örnekler verilmiştir. Ayrıca, yeraltı sularının üç temel türü açıklanmıştır.
Göllerin Oluşumu
- Tektonik Göller: Yer kabuğu hareketleri sonucu oluşan çukurlarda biriken sulardır.
Örnek: Hazar, Van, Baykal, Sapanca, İznik, Uluabat, Manyas (Balıkesir), Seyfe, Hazar Gölü (Elazığ), Tuz Gölü, Salda Gölü, Eğirdir.
- Volkanik Göller: Volkanik patlamalar sonucunda oluşan çukurlarda toplanan sulardır.
Örnek: Nemrut (Bitlis), Gölcük (Kocaeli), Meke (Konya).
- Buzul Göller: Buzulların aşındırmasıyla oluşan çukurlarda biriken sulardır.
Örnek: Aynalı-Kilimli (Uludağ), Karagöl (Bolkar).
- Karstik Göller: Karstik aşınım sonucunda oluşan çukurlarda toplanan sulardır.
Örnek: Avlan (Antalya), Suğla, Kızören (Konya), Kestel (Burdur).
-
Set Göller: Üç alt kategoriye ayrılır:
a) Heyelan Set Gölü:
Örnek: Abant Gölü, Zinav Gölü, Tortum, Yedigöller.
b) Alüvyal Set Gölü:
Örnek: Mogan Gölü, Eymir Gölü, Bafa.
c) Lav Set Gölü:
Örnek: Balık, Aygır, Çıldır, Ercek, Haçlı.
d) Kıyı Set Gölü (Lagün):
Örnek: Büyükçekmece, Küçükçekmece.
Highlight: Set göllerin oluşumunda doğal engeller önemli rol oynar. Bu engeller heyelan, alüvyon birikimi, lav akıntıları veya kıyı kumulları olabilir.
Yeraltı Suları
- Artezyen Kaynağı: Geçirimsiz iki tabaka arasında bulunan basınçlı sudur. Sondaj yöntemiyle çıkarılır ve genellikle sulamada kullanılır.
Vocabulary: Artezyen: Yeraltındaki basınçlı su kaynağı.
-
Yamaç Kaynağı: Yeraltında bulunan suların bir yamaç üzerinde yüzeye çıkmasıyla oluşur. Fay hatlarının kesilmesiyle yeryüzüne çıkan sulardır.
-
Karstik Kaynak: Karstik arazilerde bulunan yeraltı sularıdır. Kireç oranı yüksektir ve voklüz adı da verilir. Akdeniz bölgesinde yaygındır.
Definition: Voklüz: Karstik arazilerde görülen, yüksek debili ve genellikle yatay yönde akan yeraltı su kaynağı.
Bu bilgiler, 10. sınıf coğrafya ders notları ve coğrafyanın kodları 10. sınıf pdf kaynaklarında sıkça yer alan temel konulardır. Türkiye'deki göller 10. sınıf coğrafya müfredatında önemli bir yer tutar ve öğrencilerin bu örnekleri bilmeleri beklenir.
