Magmatik Kayaçların Detaylı İncelenmesi
Yüzey (Volkanik) Kayaçları
Yüzey kayacı nedir? Volkanik olaylar sonucunda yeryüzüne çıkan materyallerin soğumasıyla oluşan kayaçlardır. İnce kristalli yapıya sahiptirler çünkü kısa sürede soğurlar.
Example: Vezüv, Fuji ve Ağrı Dağları bu tür kayaçlardan oluşur. Bazı volkanik olaylar deniz altında gerçekleşir ve kabartılar oluşturarak Hawai Adaları gibi adalar meydana getirebilir.
Yüzey kayaçlarına örnekler:
- Andezit
- Bazalt
- Obsidyen (volkan camı)
- Sünger taş
- Tüf
Derinlik (Plütonik) Kayaçlar
Derinlik kayaçları nasıl oluşur? Magmanın yeryüzüne yükselirken tabakalar arasına sızıp ya da yeryüzüne yakın bir yerde soğumasıyla oluşur. Kalın kristalli yapıya sahiptirler çünkü yavaş soğurlar.
Vocabulary: Tor topografyası, püskürük kayaçların üstlerindeki materyaller erozyonla alınınca bu kayaçların blok halinde yüzeye çıkmasıdır. Örneğin, Peri Bacaları bu şekilde oluşmuştur.
Derinlik kayaçlarına örnekler:
- Granit
- Siyenit
- Diyorit
- Gabro
Tortul (Sedimanter) Kayaçlar
Taşınmış materyallerin göl, deniz ve kara çukurlarında birikmesi, suda çökelme gerçekleşmesi ve canlı kalıntılarının taşlaşması şeklinde oluşur. Tabakalı bir yapıya sahiptirler ve içlerinde fosiller bulunabilir.
Highlight: Tortul kayaçlar geçmişle ilgili önemli bilgiler verirler.
Tortul kayaçlar örnekleri:
- Kil taşı
- Çakıl taşı
- Kalker
- Kum taşı
- Kömür
- Mercan kalkeri
Tortul kayaçlar üç gruba ayrılır:
- Fiziksel tortul kayaçlar: Akarsu, rüzgar, buzul gibi dış kuvvetlerle taşınan ve biriken materyallerin birleşmesiyle oluşur. Örnekler: Gre (kum taşı), konglomera (çakıl taşı), breş (moloz taşı), şist (kil taşı)
