Göllerin Özellikleri ve Türleri
Göller, karaların çukur bölgelerini dolduran ve denizlerle doğrudan bağlantısı olmayan su kütleleridir. Dünyadaki tatlı su kaynaklarının önemli bir kısmını oluştururlar.
Highlight: Göller, tatlı suların %87'sini ve karaların %2'sini oluşturur.
Göllerin özellikleri şunlara bağlıdır:
- Tatlı, tuzlu veya acı/sodalı olabilmeleri
- İklim koşulları
- Kaya yapısı
- Beslenme kaynakları
- Büyüklük ve derinlik
- Gideğen varlığı
Vocabulary: Gideğen, gölün fazla suyunu akıtma vasıtasıdır. Gideğeni olan göller genellikle tatlı su içerir.
Göller, oluşumlarına göre iki ana kategoriye ayrılır:
-
Doğal Göller:
- Tektonik göller: Tektonik hareketlerle oluşan çukurların dolmasıyla oluşur. Örnek: Tanganika, Hazar, Malawi, Baykal, Aral
- Karstik göller: Kalker, kaya tuzu, jips gibi kolay çözünen kayaçların olduğu bölgelerde oluşan çukurların su ile dolması sonucu oluşur. Örnek: Prespa, İşkodra
- Volkanik göller
- Set gölleri (kıyı set, alüvyal set, moren set, heyelan set)
- Buzul (sirk) gölleri
- Karma yapılı göller
-
Yapay Göller:
- Barajlar
- Göletler
Example: Türkiye'deki karstik göller arasında Kestel Gölü ve Salda Gölü sayılabilir.
Definition: Tektonik göl, yer kabuğunun hareketleri sonucu oluşan çöküntülerin su ile dolması sonucu oluşan göllerdir.
Dünyadaki en büyük tatlı su kaynakları arasında Afrika'daki Victoria Gölü, Kuzey Amerika'daki Büyük Göller ve Güney Amerika'daki Amazon Nehri havzası bulunmaktadır.
