İklimin Ekonomik Faaliyetlere Etkisi ve Yer Şekillerinin Önemi

Bu sayfada iklimin insan yaşantısına etkileri daha detaylı ele alınmıştır. Özellikle ekonomik faaliyetler üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ayrıca yer şekillerinin insan yaşamı üzerindeki etkileri de açıklanmıştır.

Vurgu: İnsan önceki dönemlerde doğaya bağlı olarak bir yaşam sürerken zamanla insanın bilgi birikimi artmış ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak doğal koşullara bağımlılığı azalmıştır.

İklimin ekonomik faaliyetlere etkisi şu başlıklar altında incelenebilir:

1. Tarımsal üretime etkisi
2. Hayvancılık faaliyetine etkisi
3. Turizme etkisi
4. Sanayiye etkisi

Örnek: Türkiye'de yaz sıcaklığının yüksek ve güneşlenme süresinin fazla olduğu kıyılarda deniz turizmi gelişmişken, kar yağışının fazla olduğu yüksek ve engebeli sahalarda kayak turizmi gelişmiştir.

Yer şekillerinin etkisi özellikle dağlık ve engebeli yerlerde şu şekilde görülür:

• Tarım alanları ve makine kullanımı azdır
• Ulaşım zordur, yol yapım maliyeti yüksektir
• Nüfus ve yerleşme azdır
• Akarsuların akış hızları yüksektir ve baraj yapımına uygundur
• Kış turizmi, dağcılık, rafting turizmi gelişmiştir

Soru: Güneydoğu Asya'da pirinç tarımının yaygın olması, Hollanda'da deniz kıyısına koruma setleri yapılması ve Kanada'da insanların kalın kıyafetleri tercih etmesi doğanın insan üzerindeki etkisine örnek midir?

İnsanın Doğa Üzerindeki Etkisi ve Önemli Projeler

Bu bölümde doğa-insan etkileşimi karşılıklı olarak ele alınmıştır. İnsanın doğa üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri incelenmiş, Türkiye'den ve dünyadan önemli projeler örnek olarak verilmiştir.

İnsanın doğa üzerine etkisi hem olumlu hem de olumsuz olabilir. Olumsuz etkilere örnekler:

• Araçların egzoz gazları ve sanayi tesislerinden çıkan karbonlu gazların küresel ısınmaya yol açması
• Orman tahribatı
• Hava, su, toprak kirliliği

Olumlu etkilere örnekler:

• Baraj yapımı
• Ulaşımı kolaylaştırmak için viyadük, köprü ve tünellerin yapılması

Örnek: Türkiye'den önemli projeler: Marmaray Projesi, Avrasya Tüneli, Türkiye-KKTC su temini projesi

Örnek: Dünya'dan önemli projeler: Manş Tüneli, Panama Kanalı, Süveyş Kanalı, Dubai'deki Palmiye Adaları projesi

Bu projeler, insanın doğayı nasıl şekillendirebileceğini ve doğal engelleri aşmak için neler yapabileceğini göstermektedir.

Soru: Nükleer santrallerin soğutulmasında deniz suyunun kullanılması, eğimli yamaçların ağaçlandırılması ve ısınmak için fosil yakıtların tüketilmesi faaliyetlerinden hangilerinin doğal çevre üzerinde olumlu etkisi olduğu söylenemez?

Bu bölüm, iklimin insan kültürüne etkisini ve insanın doğayı nasıl değiştirdiğini anlamak açısından önemlidir. Doğa ve insan arasındaki karşılıklı etkileşimin hem olumlu hem de olumsuz sonuçları olabileceği vurgulanmıştır.