Yağ Çeşitleri ve Yapıları
Yağlar, iki farklı monomer içerdikleri için polimer olarak sınıflandırılmazlar. En yaygın yağ türü olan nötral yağlar (trigliseritler), üç yağ asidi ve bir gliserol molekülünden oluşur.
Definition: Esterleşme - Yağ asidi ve gliserol moleküllerinin birleşerek su açığa çıkarması ve ester bağı oluşturması işlemi.
Yağ asitleri doymuş ve doymamış olmak üzere ikiye ayrılır:
-
Doymuş Yağ Asitleri:
- Karbon atomları arasında tek bağ bulunur
- Oda sıcaklığında katıdır
- Genellikle hayvansal kaynaklıdır
- Örnek: Palmitik asit (tereyağı, iç yağı)
-
Doymamış Yağ Asitleri:
- Karbon atomları arasında çift bağ bulunur
- Oda sıcaklığında sıvıdır
- Genellikle bitkisel kaynaklıdır
- Örnek: Oleik asit (zeytin yağı, mısır yağı)
Highlight: Balık yağı, yüksek oranda doymamış yağ asitleri içeren önemli bir hayvansal yağ kaynağıdır.
Fosfolipit yapısı, hücre zarının temel bileşenidir. Bir fosfat grubu, bir gliserol ve iki yağ asidinden oluşur. Hidrofilik (su seven) ve hidrofobik (su sevmeyen) kısımları sayesinde hücre zarında çift tabaka oluşturur.
Vocabulary: Hidrofilik - Suyu seven, suyla etkileşime giren molekül kısmı.
Vocabulary: Hidrofobik - Sudan kaçan, suyla etkileşime girmeyen molekül kısmı.
Steroidler, metabolik olayları düzenleyen yağlardır. Östrojen ve testosteron gibi hormonlar steroid yapısındadır. Kolesterol, yağ asidi benzeri ancak gliserol taşımayan önemli bir steroiddir.
Example: Kolesterol, D vitamini, miyelin kılıf ve safra tuzu üretiminde kullanılır.
Esansiyel yağ asitleri, vücutta üretilemeyen ve dışarıdan alınması gereken yağ asitleridir. Omega yağ asitleri olarak da bilinirler ve sağlık için kritik öneme sahiptirler.
