Yaşam bilimi biyoloji

Alternatif metin:

atık yağlardan biyodizel, hayvan ve bitki atıkları gibi organik bileşiklerden biyogaz Uretimi yapılmıştır. Tarımsal zararlılarla mücadele etmede kimyasal ibaclar yerine biyolojik yon- cevre kirliligi cilenmeye ve insan sağlığı korunmaya çalışılm temler kullanılarak Yapılan islah çalışmaları sonucu daha kaliteli ürün veren bitki ve grupları elde edilmiştir CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ hayvan Baz ozellikler tum canlilarda lerden ayırt etmede bulunur ve canlı organizmalar, consiz nesne önem taşır -Hicresel Yapı - Beslenme Solunum -Boşaltım -Hareket - ·Uyarılara tepki verme Metobalama -Home astazi -Vyum Organizasyon -Ureme -Biyme ve gelişme Hicresel Yap Canlıların en kask yapı ve işlev birimi hücredir. Tüm canlilar fazla hücreden meydana gelir. bir veya daha and othe Hücre Sayısına Göre Hsere Yapısına Göre ↓ Tek Hucreli . Canlılar •Amip Oglena Arkeler Paramesyum Hücre Zar Gok Hücreli Yapılar Prokaryot Okaryot Canlılar Canklar • Kültür mantarı •Bakteriler Protistalor Bitkiler • Hayvanlar Arkeler Mantarlar -Bitkiler b Insanlar •Hayvanlar DNA & BNA • Ribezom Sitoplazma A golgi Koroplast Gekirdek E.R sentrozom li2020m koful mitokondri BESLENME able Tum canlılar yaşamsal faaliyetleri için gerekli dan enerjiyi sağlamak için bestenkler 1-ototrof (reha) Canlilar Kandi besinin kendi Sreten canlılar *Bitkiler Beslenme şekline Gore Canlılar ✓ L 2-Hetotrof (Toketici) Canilar Besinlerini hazır olarak + alan canlılar * Mantarlar *Siyano bakteriler * Hayvanlar *Boal bakteriler 고 3-Hem ototrof hende hetotrof Canlılar Olena (kamalli hayvan Boekel bitkiler SOLUNUM Tum canlılar yaşamsal faaliyetleri lain enerjiye ihtiyac duyarlar. Bu enerji, be- hücre de parçalanmasıyla oluşan ATP den karşılanır. Bu olaya solunum denir. Sinlerin 1-Oksijenli Solunum Organik bileşik + O2 E.T.S, Inorganik bileşik + ATP + ISI 2-Oksijensiz Solunum Organik bileşik Cs inorganik bileşik + ATP +1SI 3- Fermantasyon Organik bileşik Organik bileşik. BOSAZTIM Etil alkol + ATP + |SI →Laktik asit + ATP + 151 LAY Metaboliama Sonucu oluşan atık maddelerin uzaklaştırılmasi tum canlilar başattım yaparlar *Bir Hicreliler; CO₂ NHS, fazla su gibi atıklarını hücre zarından atarlor. *Bitkiler; fazla suyu terleme ve damlama yoluyla yapraklarından, katı atıklarını da yaprak döküms ile atarlar * Hayvanlar; fazla su ve azotlu atıklarını idrarla, sindirim atıklarını diskiylas CO₂'yi ise solunum yoluyla atarlar HAREKET ve kak ayok Butun canlilar hareket eder. Ömeğin bitkiler pasif hareket ederken, insan aktif hareket eder. Yani yer değiştirir. Tek hücrelilerde ise kamal, sil gibi yapılar yer değiştirmede görev alır UYARLARA TEPKİ VERME - I wo Tum canlilar is işık, su yani uyarılara tepki verirler. miktarı avai, kimyasal madde i basina gibi değişikliklere Laleler; 5-10°C sıcaklıkta çiçek 15-20°C skaklıkta açmazken açarlar Bakteriler; bulundukları ortamdaki zehirli kimyasal maddelerden uzaklaşırlar Bal arıları; Giçeklerden gelen sinyalleri algılayarak besine yönelirler METABOLIZMA Metabolizma YAPIM + YIKIM Anabolizma (Katabolizma Cozumieme Vadimlama) * Anabolizma : Kuask - basit molekul Büyük -karmaşık molekül Örnek: Fotosentez, protein sentezi, nişasta sentezi ub. *Katabeliama: Buyuk - karmaşık molekul Küçük -basit molekül Omek: Oksijenli ve oksijensiz solunum, sindirim Gençlik (büyüme) dönemi: Anabolizma > Katabolizma Erişkinlik döneminde: Anabolizma = Katabolizma Anabolizma Katabolizma Yaşlılık döneminde : - *Bazal Metabolizma ; Bireyin varlığını sürdürebilmesi için tükettiği minimum ener- ji miktarına denir. kararlı HOMEOSTAZI Canlının hayatta kalmak için koruması gereken is dengage home ostazi denir. Vucut Isım12 42°C'ye. Gıkarsa ya da 34°C'ye inerse homeostazi bozulur →Kandaki şeker miktarı artarsa insulin hormonu yardımıyla kandaki şeker azaltılır. ve homeostazi korunur. Aksi halde insan hayatı Fehlikeye girer. UYUM (ADAPTASYON; Her canlı yaşadığı ortama uyum sağlayarak hayatta kalma şansını arttırır. Bu özellikler kalıtsaldır. Kaktusler dikensi yaprakları sayesinde Gol ortamına uyum sağlarlar → Develer hörgüçlerinde yağ depolarlar →Bukalemunlar düşmanlarından korunmak için renk degistirler H;8 ORGANIZASYON: Belirli bir amacı gerçekleştirmek için tüm birimlerin uyumlu calismasina organizasyon denin Tek hücreli- çalışmasını canlilarda fade eder organizasyon, hucre içindeki organellerin canlılarda ise; vyom icinde Çok hücreli Atom - Molekül - Organel - Hücre - Doku - Organ Sistem -Organizma DREME: Canlıların nesillerini devam ettirmek amacıyla birey Sayısını arttırma- Sina Creme denir. Eseysiz Üreme UREME Tek ata canlıdan genellikle genetik yapıları aynı olan bireylerin oluşmasıdır. Üreme neslin devamı için gerekli, hayatın devamı için gerekli değildir. Bysme ve Gelişme: Tek doku va Canlılardaki erismelerine gelişme denir Kuşların Eşeyli üreme plex Spend Ayni tore ait dişi ve erkek creme hücrelerinin birleşmesiyle genetik yapısı. farklı olan bireylerin oluşmasıdır. hucreli canlılarda hicrenin hacminin ve kütlesinin artmasına Gok hücreli canlılarda hücre sayısının, hacminin vekst- lesinin artmasına büyüme denir. organların görevlerini yerine getirebilecek olgunluğuna kanadının uzaması büyüme uçabilecek hale gelmesi → gelişmedir. Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikjer horganik Bileşikler Canlılar tarafından üretilemeyen doğadan hazır olarak alınan yap isında genellikle C velt elementlerini birlikte bulundur- mayan bileşiklere denir. Su Asitler *Bazlar *To2lar *Mineraller Canlılar en fazla CH, ON Canlılardaki Temel Bileşikler Organik Bileşikler Canlılar tarafından üretilen 112 yapı- sinda no elementletion birlikate. bulunduran bileşiklere denir *Karbonhidratare v *Lipidler (Yağlar) *Proteinler * Enzimler *Hormonlar Vitaminler *Nukleik Asitler ATP - daha az Ca, P.S, Mg, Cl, K, Na en az, 12 element Chayati önem Faşır) B. Zn, Ni, Cr, Co, Cu FI, Fe, Mn, No, Se elementlerine ihtiyaç duyarlar