Paramedik ders notları

Alternatif metin:

daha uygun olur. Paramedik, distal dolaşım bozukluğu olan vakalarda mutlaka Komuta Kontrol Merkezi ile iletişim kurmalı, uygun hastane seçimi yapılmalı ve girişim için hastanenin hazır olması sağlanmalıdır. a+elleme sonrası Trasport. YUMUŞAK ATELLER ⚫ En yaygın kullanılan atellerdir. ⚫ Bu ateller şekil verilebilen, şişirilebilen, havası vakumlanabilen, fermuarlı veya fermuarsız atellerdir. Şişirilebilen atellerde uygulama; • Ekipmanlar hazırlanırken yaralı bölge el ile kibarca desteklenir, ⚫ Gerekli ise hafif bir traksyon uygulanır, yaralı ekstremite nötral pozisyona getirilir, Sisme at elle- Sue bosing değişikliğinden kolay etkilenir. Got Cabut deformite olur kors, basing uygular. Karfi basing Hyalomosi kanamalı hastalarda kanomay! durdurur beer fokat uzun süreli wllowmda kangren, koorma bozukluğu yapma ihtimali olmasi delovertog dr. •Vakum atelin att estrinite icin olon on anyük olanidir ve bebeklerde von Sedye okrok Kovabilir. Kars, basing yamacht, için okuda konserna bozuklu yapmaz. Biraz daha maliyet. lidir am an areli transportta (24 saatte water) kundabilir. ⚫ Bir yardımcı kişi ile havası boşaltılmış atel yaralı alanın çevresine yeleştirilir, •Atel ağız ya da pompa ile yeterli basınç uygulanıncaya kadar şişirilir, Vakum atel uygulamasında ise pompa ile yeterli sertlik elde ediliceye kadar vakumlanır, • Uygun kemerlerle tespit yapılarak güvenli atelleme tamamlanır. TRAKSYON ATELİ •Traksiyon atel alt ekstremite de uzun kemiklerde Kullanılır. ⚫ Traksyon ateli sadece femur diafız kırıklarında kullanılır. Bacağa traksyon uygulayarak femurun stabilizasonunu sağlar. Eğer yaralıda açık diz, ayak bileği, ayak ve bacağın alt kısmının yaralanmaları varsa kullanılmaması gerekir. •Sağlam bacağa geçiriyoruz. Bacaktan 30 cm uzun sekilde auprlıyoruz. •Hastonin vücut ağırlanın %10'u kuvvetle traksiyona alınır. 3.TRAKSYON(GERME) ATEL SETİ . Traksyon bir vücut uzvunu belli bir yöne doğru çekme işlemidir. Traksyon uzun kemiklerin diafiz kırıklarında kemik uçlarını karşı karşıya getirip, uygun atellemeyi sağlamak için en etkili yoldur. Traksiyon ateli femur diafiz kırıklarında ciddi ağrı, şişlik, deformitelerde uygulanır. • Günümüzde HARE,SAGER ve KENDRICK tipi traksyon atelleri bulunmaktadır. TRAKSYON ATELİ KOTRENDİKSYONLARI Üst ekstremite yaralanmalarında Dizi içeren yaralanmalarda Kalça ve pelvis yaralanmalarında Kontraendikas you bri bia ve dize yakın bölgede don rolan motor Koldo van pelviste olan yoraton. molar •hism amputasyon, auülsiyon ite (or van, bir sinirin veya bir poli- pin 3orionoro LOA) on kemik Kısmi ya da tam ampute ekstremitede Distol estremitede, büyük dow kaybolan yaralosmator. •Alt bocak ve ayak bileğinde a Alt bacak, ayak ve ayak bileği yaralanmalarında kullanılmamalıdır. Distal bölge: Verolanan bölgenin at Kism. Trok Siyon Atel seti Uygulamas Komplikasyonları; ·Bosing olan noktalarda L kosik, tuber is hiadicum, ayok bileğil iskemi oluşması. •Troksiyon sonras, nöronal hasor oluşması. is kemi Konlon ma axlığı. • A.PELVİS KEMERİ Pelvis kırıkları şiddetli travma nedeniyle oluşur. En sik motorlu taşıt kazaları ve yüksekten düşmeler sonucu görülür. Daha çok yüksekten düşmedeki gibi pelvis üzerine gelen direkt güçler sonucu görülebildiği gibi indirekt güçlerde pelvis kırıklarına neden olabilir. •Pelvis bölgesindeki açık kırıklarda "pelvis kemari" uygulamosi kontraendike yoni kullanamor. . nour 10. Hafta özeti Kağıtlarda, 402111. 11. Hafta • Olay Sınıflandırması Olay yeri sınıflaması üç ana başlıkta değerlendirilir. ✓ Yaralı hasta sayısı ✓ Oluş süresi ✓ İhtiyaç duyulan ekip çeşidi. Özel operasyonlarda güvenlik • Threat supression (tehditin baskılanması) Hemorrhage control (kanama kontrolünün yapılması) Rapid Extrication to safety (en güvenli noktaya yaralının tahliye edilmesi) Assessment by medical providers (sağlık profesyonelleri tarafından yaralının değerlendirilmesinin sağlanması) Transport to definitive care (Yaralının ihtiyacı olan tedaviyi alacağı merkeze ulaştırması) UNUTMAYINIZ! 12 Hafta Hava yolu açık ve başta yaralanma yoksa kask çıkarılmamalıdır. Çok fazla sayıda ve çeşitte kask bulunmakta olup, özel yöntemlerle çıkarılması gerekebilir. " Başvuru Triaji: 12. Hafta Trias Türleri ■112 Acil servis hizmetlerine yapılan başvuruların KKM tarafından, bilgisi verilen vakanin aciliyet durumuna göre değerlendirilerek acil veya acil değil şeklinde yapılan ayırma işlemidir. ■ Vaka Triaji: ■ Göreve gönderilecek ekiplerin (acil yardım istasyonları) seçim işlemidir. ■ Olay Yeri (Saha/Alan) Triaji: ■ Herhangi bir olayda birden fazla kişinin yaralanması ve tek ambulans ekibinin kontrol edemediği durumlarda (afet ya da olağan dışı durumlar), iki veya daha fazla ambulansın olay yerine gelmesine kadar geçen sürede yapılan triajdır. Sınıflandırılır. Yöntem yoral, SeylsinA en çok kullon göredir Sorusu Test Hasta/Yaralı Sayısına Göre Olay Yeri Sınıf 1 Olay Yeri: Hasta veya yaralı sayısı, 1 ve 2 olan durumdur. Sınıf 2 Olay Yeri: Hasta veya yaralı sayısı, 2 ve 4 ağır hasta veya yaralı olan durumdur. . Sınıf 3 Olay Yeri: Hasta veya yaralı sayısı, 4 ve 8 ağır hasta veya yaralı olan durumdur. . . Sınıf 4 Olay Yeri: Hasta veya yaralı sayısı, 8 ve 16 ağır hasta veya yaralı olan durumdur. Sınıf 5 Olay Yeri: Hasta veya yaralı sayısı, 16 ve daha fazla ağır hasta veya yaralı olan durumdur. ■ Müdahale Triaji " Müdahaleye hangi vakadan başlanacağını belirlemek için yapılan triajdır. ■ Nakil Triaji " Öncelikli olarak hangi hasta veya yaralının naklinin yapılacağına karar verilme durumudur. Acil Servis Triaji Hastane acil servislerine gelen vakaları durumlarına göre derecelendirme işlemidir. ■ Triaj Hastanesi ■ Olay yeri triaji yapılamadığı ya da çok fazla vaka birikimi olması durumunda vakaların yığıldığı hastanede gerekli vaka seçimleri yapılması ve diğer hastanelere bilgi verilerek sevk edilme işlevlerinin gerçekleştirilmesidir. • Hastane Öncesi Triaj Algoritmaları Birincil Triyaj İkincil Triyaj Üçüncül Triyaj START (Simple Triage and Rapid Treatment/Basit Triaj ve Hızlı Tedavi) İlk aşama • İlk olarak mümkünse tüm hasta-yaralıların görebileceği duyabileceği bir yere geçerek uygulayıcı kendisine tanıtmalıdır. • Ardından yürüyebilen herkesin belirttiği yere hareket etmesi istemelidir. • Bu işlem ile hafif yaralılar diğerlerinden ayrılmaktadır ayrılan vakalar Yeşil olarak kodlanmaktadır START (Simple Triage and Rapid Treatment/Basit Triaj ve Hızlı Tedavi) İkinci aşama Bu aşamada uygulacı kendisine en yakın bölgede bulunan ve yürüyemeyen hastalardan değerlendirmeye başlamalıdır. ✓ İlk olarak solunum kontrol edilmektedir. ✓ Solunum yoksa havayolu açılmalıdır. ✓ Havayolu baş çene manevrası ile açılmalıdır. • START (Simple Triage and Rapid Treatment/Basit Triaj ve Hızlı Tedavi İkinci aşama Kaynaklar yeterli ise bu uygulama yerine airway kullanılabilir. • Hava yolu açma işlemine rağmen spontan solunum dönmez ise siyah kod ile kodlanır. • Hava yolu açma ile solunum dönerse kırmızı ile kodlanır. START (Simple Triage and Rapid Treatment/Basit Triaj ve Hızlı Tedavi) • İkinci aşama • . Solunum var, 10'dan az veya 30'dan fazla ise kırmızı ile kodlanır. Solunumu var ve solunum sayısı 10'dan fazla 30'dan az ise dolaşım değerlendirilmesine geçilir START (Simple Triage and Rapid Treatment/Basit Triaj ve Hızlı Tedavi) Üçüncü aşama ✓ Dolaşım değerlendirilmesinde radyal nabiz kontrol edilir. ✓ Nabız alınamıyor ise vaka kırmızı olarak kodlanır. ✓ Nabız alınabiliyorsa bilinç kontrolüne geçilir. START (Simple Triage and Rapid Treatment/Basit Triaj ve Hızlı Tedavi) Dördüncü aşama ✓ Son olarak bilinç kontrolü yapılır. ✓ Bu kontrol için vakaya basit komutlar verilir. • Vaka komutları yerine getirebiliyorsa sarı, getiremiyorsa kırmızı ile kodlanır. START Komutla yürüyebilen yaralılar Hafif Yaralı SOLUNUM YOK Baş-Boyun Pozisyonu Ver Solunum YOK ÖLÜ Solunum VAR ACIL Radyal Nabiz YOK VEYA 30 Sol/Dk DOLAŞIM VAR 130 Sol/Dk Radyal Nabiz VAR 2 Saniyenin Üzerinde Kapiller Dolum 2 Saniyenin Altında Testi Gerekli Hallerde Kanama Kontrolü ACIL 7 BİLİNÇ DURUMU Basit Komutlara Uyamıyor + ACİL JUMP START ACÍL Basit Komutlara Uyabiliyor + BEKLEYEBİLİR START'ın 1-8 yaş arası çocuk kazazedeler için modifiye edilmiş hali JUMPSTART olarak adlandırılır. • JUMP START'in START uygulamasına göre farklılıkları: ✓ Çocuk yaralıda hava yolu açıldığında solunum apneikse ya da solunum yoksa, öncelikle 5 suni solunum yaptırılmalıdır. Bu 5 solunuma rağmen solunum hala yoksa ya da apneikse yaralı siyah olarak kabul edilmelidir. ✓ Çocukta solunum hızı 15'in altı ya da 45'in üzerinde ise yaralı kırmızı olarak kabul edilmelidir. • JUMP START'in START uygulamasına göre farklılıkları: ✓ Çocukta solunum olmasına rağmen dolaşım perfüzyonu değerlendirmesinde hiçbir distal nabız alınamıyorsa, yaralı kırmızı olarak kabul edilmelidir. . ✓ Çocukta mental durum değerlendirmesinde AVPU kısaltmasından yararlanılmalıdır. JUMP START'in START uygulamasına göre farklılıkları: ✓ Yaralı; uyanıksa ya da sözel uyarana uygun yanıt (konuşabiliyor) veriyorsa sarı olarak kabul edilmeli; tepkisizse, ya da ağrılı uyarana uygunsuz yanıt (bağırma, inleme vs.) veriyorsa ya da vücudu özel postur (dekortike, deserebre) almışsa kırmızı olarak kabul edilmelidir. JUMP START'in START uygulamasına göre farklılıkları: JUMPSTART uygulaması bir yaşın üzerindeki çocuklar için geçerlidir. ✓ Bir yaşın altındaki çocuklar için hemen ikincil triyaja geçilmeli ve yaralının durumu ne olursa olsun, yeşil alana gönderilmemelidir. ✓ Bebek değerlendirildikten sonra sarı ya da kırmızı olarak tanımlanmalıdır. SIEVE ALGORITMASI START 'tan farklı olarak bilinç değerlendirmesi yoktur. • Birinci aşamada yürüyebilenlerin yaralı olup olmamalarının değerlendirmeye dahil edilmesi, yürüyebilen ve yaralı olmayanların triaj kodlamasına dahil edilmeyerek sahadan tahliye edilmeleri dikkat çekmektedir. İkincil Triyaj • Birincil triyaj gerçekleştirildikten sonra, daha fazla zaman ve kaynak kullanımı ile daha ayrınıtılı "ikincil triyaj değerlendirmesi" gerçekleştirilmektedir. • İkincil triyaj algoritmalarına SAVE ve SORT algortimaları örnek gösterilebilir. SAVE Bu algoritma çeşitli yaralanmalara sahip hastaların hayatta kalma ihtimallerini değerlendirmek için travma istatistiklerine dayanarak, beklenen fayda ve tüketilen kaynaklar arasında bir ilişki kurmaktadır. SAVE • Afet durumlarında START ile ilk değerlendirme yapıldıktan sonra, hastalar SAVE algoritmasının kullanımı ile yeniden değerlendirilir. • START ile belirlenen öncelik sırasına göre ilk olarak Kırmızı hastalar ardından sarı hastalar ve daha sonra yeşil hastalar ve son olarak siyah hastalar değerlendirilir. Ne yaparsan yap ölecek olanlar ✓ Tedavi edilse de edilmese de iyileşecek olanlar ✓ Yetersiz saha tedavisinden bile fayda görecek olanlar • Bu algoritmanın amacı üçüncü gurupta yer alan vakalara müdahale edilmesidir. Sortta hasto daha iyi bir katagoriye yerleşebilir. ikincil değerlendirme Olduğu için zamon albilir. SORT Bu triaj türü, Sieve triajının ikincili olarak değerlendirilmektedir ve afet durumlarında bu iki sistem birlikte kullanılmaktadır. Sieve ile ilk değerlendirmesi yapılan vakalar, Sort ile tekrar değerlendirilir. • Bu aşamada vakaların kodlarında aşağı ve yukarı yönlü değişiklikler olabilmektedir. Bu triaj sistemi her biri toplamda 4 puan alabilen üç fizyolojik parametreyi kullanmaktadır: Glaskow koma skoru sistolik kan basıncı ve solunum hızı ACİLİYET ŞİDDET İNDEKSİ (Emergency Severity Index) ➤ Şikayete bağlı sınıflama yöntemlerinden farklıdır ➤ Oldukça kısa sürede uygulanabilir ➤ AŞİ'de beşli sınıflama vardır Hastanın tedavi önceliği tüketeceği kaynaklara göre belirlenir Rutin bir bekleme süresi verilmemiştir ➤ Sadece öncelik sırası bellidir ACİLİYET ŞİDDET İNDEKSİ ➤ Detaylı triyaj gerektirmez ➤ Hastanın ne gibi tetkik/konsultasyon ihtiyacı olup olmayacağına dair bilgiler alınır ciddi hastal 1. kategori hasta en fazla kaynağa ihtiyacı olan hastadır 5. kategori hasta ise herhangi bir test, dikiş, IV SIVI v.b. hiçbir şey istemez