Dokuzuncu sınıf biyoloji

Alternatif metin:

hidrojen bağlar kopar ve ortamdar Isi alır. Bu sebeple ortam serinler. Su yoğunlaşırken su mokkilleri arasında hidrogen bağları oluşur ve of toma is, verir. Bu sebeple ortam i sınır. Suyun Gözücülüğü »✶ly bir csscudur. * Maddelerin taşımasını, hücre zorindon geemesini sağlar. * 2 chirli maddeleri seyreltir ve etkisini azaltır. CiCi Bilgi = Su Sorgudiksa hacm' artar bu sayede domoz. -Mineraller dib ve genleşir. Dolayısıyla yoğunluğu azalır. Deniz ve göllerin * Kūcik moleküllüdürler. sindirilmeden zerden geçebilirler. Energ vermezler. Solunumda Enzimlerin yapısına düzenleyici olarak katılırbr. Yapıya katılabilir. Vücutta az miktarda bulunurlar. Eksiklikleri hastalıklara. yol acabifr Bir mineralin eksikliğ baska bir mineralle giderilemez. Scanned with CS CamScanner Vücudumuz için önemli ba mineraller ve özellikleri halsiyum (Ca) -Kemik ve dişin yapısına katılır. -kan pihtilasmasında görev alır. -Kan kasılmasında ve Sinirsel sistemde görev alır. * Fosfor (P) - Kemik ve disin yapısına katılır. • Hücre zarımın yapısına katılır. * Magnezyum (Mg) - Klorofilin * Iyot (1) yppisina katılır. -Tiroksin hormonunun yapısına katılır. -Guatr *Demir (Fe) -DNA ve RUA yapisina katılır. * Sodyum (Na), Klor ((1), Potasyum (K). -Asit-baz dengesi -Su dengesi ASIT, BAZ ve Tuzlar Asit - Osmotik donge -Sinirsel iletim Но - Suda göründüğünde - Ht iyonu verir. -Turusol kağıdını maviden kırmızıya cevirir. -PH 0-7 arası asittir. 1 * Baz •Suda çözündüğünde OH iyonu verir. -Turnusol kağıdını kırmızıdan maviye Gevirir. -ph *Tug 7-14 arası beşiktir. •Asit ve bazların mötrleşme tepkimesi sonucu oluson bilesige tuz denir. HCI + NaOH, asit baz NaCl, + H₂O Juz Su pH (power of Hydrogen) mide asit baa *Nit - baz H 4 dengesinin bozulması birunt hastalığa hatta alime yol açabilir. * pH 7'den 14'e doğru PH 7'den 0'a dğru baziklik - pH after. asitlik - pH azalır. artor. * Conlilarda, pH değerlerinin sabit kalmasında tampon adı verilen bileşikler görev alır. Tampon bileşik ortamda H+ orttığında onu tutorak, H+ azaldığında ony bırakarak pH, dengeler. T20 Scanned with CS CamScanner ORGANIK BILESIKLER * Húcrede suyun disuda kalan bilesiklerin büyük kısmı organik bileşik bordir. * Bu bilesiklerde karbon (C), hidrogen (H), oksigen (0) mutlaka bulunur. * Canlılar tarafından Senterlandbilen energi verici, yapıcı - onarıcı ve düzenleyici bileşiklerdir. Organik bileşiklerin birbirinin aynı anda benzeri olan yapı taslarına monomer denir. Maremarkerin dehidrasyon Senteziyle oluşturdukları büyük moleküllere polimer denir. dehidrasyon monomerler polimer hidroiz dehidrasyon Glikoz + Glikoz Maltoz +Su hidroliz * Dehidrasyon ve hidroliz reaksiyonları enzim varlığında gerçekleşir. * Dehidrasyonda ATP horcanır ve mutluka hicre içinde gerçeklesir. * Hidrolizde ATP harconmaz. Hem hücre içinde hem hücre dışında gerçekleşebilir H20 -о-о-о-о-н kisa polimer CH HOH HOOOOOOH dehidrasyon (tho) Hal hidroliz OH HOOOOOOH Uzun polimer Karbonhidratlar *Yapısında Karbon (C), hidrogen (H) ve oksijen (0) bulunur. *Conlilar birinci derecede enerji verici olarak karbonhidratları kullanır. *Hiere zarının, hiere ceperinin, DNA, RNA Ive ATP 'nin yapısına katılır. *Kısa süreli yedek beşin deposu olduğu gibi yağa cevrilerek uzun süreli depo edilebilir. Karbonhidratlar içerdikleri seker sayısına göre monasakkoritter, disakkasitler ve polisakkoritter dmak üzere úce ayrılır. Monosakkari Her -Monomerlerin korbonhidratlarıdır. - CnH₂n On formülüyle ifade edilirler. -Sindirilmeden hücre zarından geçebilirler. • Hücrelerde en fazla bulunan çeşitleri üç karbonky (trioz), bes karbonlu (pentoz) ve altı karbonlu (heksor) planbridir. * Triozlar (3 karbonlular -PGAL (fosfogliser abdehit) -PGAL fotosentezde glikozu oluşturur. -Ayrıca solunum sırasında and irin obrok olusur. Pentozlar (5 karbonlalar) -Riboz ve Deotsriborder. -Ribor; RNA, ATP, NAD, FAD ve NADP'nin yapısına katılır. -Deoksiribor DNN nın yapısına katılır. & Scanned with CS CamScanner" *Hekser (6 karbonlular) -Glikoz, fruktoz ve galaktozedur. •Glikoz en önemli şeker aesididir. Enerji elde etmede ilk sırada kullanılır. Konda ölçülen tek şeker olduğundan kan şekeri olarak bilinir. Beyin glikozón seker elle eder. - fruktoz meyve sekeri olarak bilinir. İnsanlar fruktozu glikoza çevirerek kullanır. En tatlı sekerdir. -Galaktoz süt şekeri darak bilinse de bitkilerde kloroplastin icinde, yosunlardan elle edilen bir polisakkarit olan agarın yapısında şeker pancarı, reaine ve keçiboynuzu özütünde bulunur Önemli Bilgi - Kapalı formülleri aynı, açık formülleri farklı olan moleküllere jammer denir. Disakkari Herliki sekerliter) - İki monosakkaritin glikozit bağı ile birleşmesiyle oluşur. (glikem monosakkarit + monosakkorit disakkarit + su dehidrasyon - Disakkaritler -Conlilardaki Sakkoroz ve laktozdur. sindirilmeden hücre zarından geçemezler. en 3nemli disakkaritler maltoz -Maltoz ve Sakkoroz bitkisel, laktoz ise hayvansaldır. dehidrasyon Glikoz + Glikoz Maltoz + Su hidroliz apa sebari dehidrasyon • Glikoz + Fruktoz Sakkaroz + Su hidroliz Gay sekeri dehidrasyon Gliktoz Galaktoz hidroliz Laktoz sut seksi + Su Dehidrasyon Sentezi Kiçik monomerler birlesetek büyük moleküller oluşturur. Hidroli Sentez =) Blyük moleküller parçalanarak kuauk monomerler oluşturur. asit Sturnus → baz Kogude (CH2O)n Cn Han On 0641206 => glikoz Karbonhidrat Dehidrasyon Glikoz + Glikoz Jentez SORU - 50 glikoz kullanarak kaç maltoz Sentezlenebilir ve Kaa Su olusur? Cevap = 25 [SORU = 10 glikoz, 5 fruktoz ve 3 galaktoz en fazla kaç disakkarit sentezlenebilir? kullanılarak Cevap »> C = n H=2n 0 = n 13 Malkoz + tho Glikoz + fruktoz -Sakroe + H2O Glikoz +Galaktoz → Loklet + H₂n Scanned with CS CamScanner™ Polisakkaritler (Çok şekerliler) Gok sayıda glikozun glikozit bağlarıyla birleşmesi sonucu olusurlar. n (glikoz) Polisakkarit + (n-1) Su Sindirilmeden hücre zarından geçemezler ட்டி Juston Butun ceşitleri glikozbordon meydana gelmesine rağmen glikozların birbirlerine farklı şekilde bağlanmasıyla çeşitlilik sağlanır. Canlılar için önemli bazı polisakkaritter nişasta, glikogen, selüloz ve Litindir. *Nisasta -Bitki hücrelerinde bulunur. ·Depo poliṣakkarittir. Goğunlukla lökoplastta sentezlenir ve depo edilir. Suda az miktarda cozunur. Glikojen は - Bakteri arke, civik mantar, montar ve hayvan hücrelerinde bulunur. - insonda glikozun fazlası karaciğer ve cizgil kaşlarda deps edilir. -Aalık durumunda -Suda az Gözinir. Selüloz karaciğerdeki glikogenlerdon faydalanılır. Bitki hücrelerinde bulunur. Hücre ceperinin yapısına katılır. -Suda çözünmez - H - Otaul canlıların sindirim sistemlerinde yasayan yararlı mikroorganizmalar tarafından sindirilebilir. -Bağırsak epiteline sirterek mukus ürettirir. Hazmı kolaylaştırır. - Kitin - Yapısındaki glikozlar azot içeren bir - Montarlarda ve eklem yan grup taşır. bacaklılarda bulunur. - Montarların hücre cepherinin yapısına katılır. -Eklembacaklıların dış iskeletinin yapısına katılır. -Aslında yumuşak olan kitin CaCO3 katılmasıyla sertleşir. Scanned with CS CamScanner" SEEEEEEEEEEE LIPITLER (YAGLAR) *Yapısında karbon (C), hidrogen (H) ve oksigen (0) atanlari mutlaka vibulunac 270+ (P_N) da bulundurabilir. *Yağlarda hidrojenin oksigene oranı karbonhidrat ve proteinlerden fazladır. Ayrica fosfor * Daha fazla hidrogen içerdikleri için Solunumla parcalandıklarında daha fazla ATP üretilmesini Saqlarlar. *Suda gözünmezler. Eter, alkol ve aseton gibi organik cözücülerle çözünürler. *Uzun süreli yedek besin deposudur. Özellikle karbonhidratların fazlası yağa düsturukini *Vücut için ikincil energi vericidir. *Solunumla parçalanmaları sonucunda çok miktarda metabolik su ve ATP olusur. Bu sebeple Göl hayvanları bus uykusuna yatan hayvonlar ve göçebe hayvanlar yağ depo eder. Yükte hafif, pahada ağırlar. (10 gram lipit 10 gran J 93 Lalori J 84 kalori *Hücre zarının yapısına katılırlar. *Steroid hormonların yapısına katılarak düzenleyicilikte rol oynar. Yag Gesitleri * Nötral Yağlar (Trigliseritler) -Dogada en fazla bulunan yarg Gesididir.. Bitki ve hayvanlarda yağların depo şeklidir. Nōtral yağlar 3 yag asidi ve altions72 1 gliserolden oluşur. Yag asid! Glisero Yag asidi Yağ asidi энго 3 yağ asidi + 1 gliserol Natral Yag + 3 Su esterlesme (dehidrasyon ester bağ Yağ asitleri doymus ve doymamış darak ikiye ayrılır. Doymus Yağ Asitbri -Hidrojenleri tamdır. -Karbonlar arasında gift bag yoktur. -Genellikle katı ve hayvansaldır. -Kuyruk yağı, iç yağ, tereyağı Daymanis Yag Asitleri -Hidrogenler eksiktir. -harbonlar arasında gift bs vardır. - Genellikle SIVI ve bitkiseld yağı - Zeytinyağı, mısır öz Scanned with CS CamScanner™ insan vicudunda sentezlenemeyen ve dışarıdan alınmak zorunda dunan yağ asitlerine Temel Esansiyel-Zorunlu) Yağ Asitler: denir. Doymamış yağların özel koşullarda hidrojene doyurulmasıyla meydana gelen katı yağlara margarin denir. Fosfolipitler -2 yağ asiti, gliserol ve 1 fosforik asitten meydana gelir. - Hücre zarının yapısına katılarak iki katlı bir tabaka oluşmasını sağlar. Hidrofilik Bas (Suyu Sever) Hidrofobik Kuyruk (Suyu Sevmez) → Hidrofilik Bas (Suyu Sever) Energi verici olarak kullanılamaz. Yapışaldır. Steroitler - Monomer yapılı bir yağ ceşididir. - -Kolesterol, D vitamini, Sofra tuzları esey hormonları ve adrenal korteks hormonları sterait yapıdadır - Kolesterol genellikle hayvansal kaynaklı olup hücre zarının geçirgenliğini ve dayanıklığını arttırır. Ayrica kolesterol sinir hücrelerinde yalıtımı sağlar. miyelin Buraya Scanned with CS CamScanner Hob enzim Mineraller (Kofactor) Vitaminler (Koenzim) 1 Her enzimin bir substrati vardır. 2) Enzimler tepkimeye öz güdür Apoenzim Substrat + Enzim (Besin) Sindirim endimlari tek yönlü Gales. 1 31 Enzimler tersine 4alışabilir. 4) Enginler hom hücre içinde hande dışında kullanılabilir. 22 극 3 5 Enalmler takımlar halinde çalışabilir. X7 6) Katolia enzimi olmadan LG yüz senede anca parçalanır. 7) Enzimler katolizlediği reaksiyonlardan değişmeden Gibblin 8) Enzimlerin Sndin't isimlendirilirken substratina benzer rsimlendirdir. " 9) Aktif olarak is gören enzimler az "Jen ek alır. " eki alırken inaktif hatdeyken hardeyken 8 114 Scanned with CS CamScanner