Disakkaritler ve Polisakkaritler
Bu sayfada disakkaritler ve polisakkaritler hakkında detaylı bilgi verilmektedir. Disakkaritlerin yapısı, oluşumu ve çeşitleri açıklanmıştır. Ayrıca polisakkaritlerin özellikleri ve türleri de ele alınmıştır.
Vocabulary: Disakkaritler, iki monosakkaritin glikozidik bağla birleşmesiyle oluşan karbonhidratlardır.
Disakkaritlerin oluşumu sırasında dehidrasyon sentezi gerçekleşir ve bir su molekülü açığa çıkar. Maltoz, sükroz ve laktoz olmak üzere üç temel disakkarit türü vardır.
Example: Maltoz arpa şekeri olarak da bilinir ve iki glikoz molekülünden oluşur. Sükroz çay şekeri olarak adlandırılır ve glikoz ile fruktozdan oluşur. Laktoz ise süt şekeridir ve glikoz ile galaktozdan meydana gelir.
Disakkaritler suda çözünürler ancak hücre zarından geçemezler. Hücreye girebilmeleri için hidroliz olmaları gerekir.
Highlight: Polisakkaritler, ikiden fazla glikoz molekülünün glikozidik bağlarla birleşmesiyle oluşur. Suda çözünmezler ve depo polisakkaritler ile yapısal polisakkaritler olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Depo polisakkaritler fazla glikozun depolanmasını sağlar. Nişasta bitkisel depo polisakkarittir ve amiloplastlarda depolanır. Glikojen ise hayvanlarda, bakterilerde ve mantarlarda bulunan depo polisakkarittir. İnsanlarda karaciğer ve kaslarda depolanır.
Yapısal polisakkaritler canlıların yapısına katılır ve enerji elde etmek için kullanılmaz. Selüloz bitkilerin hücre duvarının yapısına katılırken, kitin omurgasız hayvanların dış iskeletini oluşturur.
Lipitler ve Özellikleri
Sayfanın ikinci kısmında lipitler hakkında bilgi verilmektedir. Lipitlerin yapısı, görevleri ve çeşitleri açıklanmıştır.
Definition: Lipitler, yapısında karbon, hidrojen ve oksijen elementleri bulunan, ayrıca bazen kükürt ve fosfor da içerebilen organik bileşiklerdir.
Lipitler yapıcı, onarıcı ve düzenleyici olarak kullanılırlar. Ayrıca karbonhidratlardan sonra ikinci sırada enerji verici olarak görev yaparlar.
Highlight: Lipitler uzun süreli yedek besin deposudur ve uzun süren açlıkta solunumda karbonhidratlardan sonra ikinci sırada kullanılır.
Lipitler üç ana gruba ayrılır: Nötr yağlar (trigliseritler), fosfolipitler ve steroitler. Trigliseritler, bir gliserol molekülü ile üç yağ asidinin ester bağıyla birleşmesiyle oluşur. Bu birleşme sırasında esterleşme tepkimesi gerçekleşir ve üç molekül su açığa çıkar.
Vocabulary: Esterleşme tepkimesi, bir alkol ile bir asidin birleşerek ester ve su oluşturduğu tepkimedir.
Bu bilgiler, 9.sınıf biyoloji organik bileşikler özet pdf olarak kullanılabilecek kapsamlı bir kaynak oluşturmaktadır. Karbonhidratlar Ders Notu PDF ve 9.sınıf biyoloji lipitler konu anlatımı pdf olarak da değerlendirilebilir.