Name: Knowunity
Brand: Knowunity

Türkçe

https://content-eu-central-1.knowunity.com/CONTENT/GRoORPLvqToGCIqBykFV_COMPRESSED.pdf

4-Edebiyat Destan Ünitesi

Konu Anlatımı

Talha Ahmet Çopur

Türkiye

Anadolu Lisesi

Fen Lisesi

İmam Hatip Liseleri

Mesleki ve Teknik Liseler

Biyoloji

Türk Dili ve Edebiyatı

Destan Ünitesi

4.Ünite: Destan
Destan; eski çağlara ait mitlerle örülmüş, bir milleti derinden etkileyen;
savaş, kahramanlık, doğal afet gibi tarihi ve sosyal olayları anlatan, uzun, manzum eserdir.
Toplumun hayal gücüyle yoğrulan destanlar, olağanüstülüklerle doludur.Sözlü edebiyat
geleneğinin bir ürünüdür.Destanlar ait oldukları toplumların milli kimliğini yansıtan halk
edebiyatı ürünleridir.
Destanda yapı unsurları ise; olay örgüsü, kişi, yer ve zaman'dır.
Destanlar doğal ve yapay olmak üzere ikiye ayrılır.
Doğal Destan
Sözlü gelenek içinde oluşan ve bir ozan tarafından derlenerek yazıya aktarılan
destanlardır.Bu destanların asıl sahibi halktır. Doğuş, Yayılma ve Derlenme olmak üzere üç
aşamadan oluşur.
1-Doğuş (Oluş) Aşaması
Milletlerin hayatında iz bırakan önemli tarihi ve sosyal olaylar destanların çekirdeğini
oluşturur.
2-Yayılma Aşaması
En uzun aşamadır.Olaylar sözlü olarak kuşaktan kuşağa aktarılır.Mitolojik unsurlar katılır.
3-Derlenme Aşaması
Sözlü gelenekle kuşaktan kuşağa aktarılan destanı bir büyük ozan kendi hayal gücünü de
katarak derler ve manzum olarak yazıya geçirir.
Dünya Edebiyatında Destan
Destanın Adı
Destanın Ait Olduğu Ulus
Yunan
İlyada
Odysseia
Kalevala
Fin
Şehname
İran
Mahabharata
Hint
Ramayana
Nibelungen
Alman
Beowulf
İgor
Le Cid
Chanson de Ronald
Şinto
İngiliz
Rus
İspanyol
Fransız
Japon Türk Edebiyatında Destan
Türkler zengin bir destan geleneğine sahip olmalarına rağmen Türk destanlarının çoğu güçlü
bir halk ozanı tarafından derlenip yazıya geçirilememiş, yazıldıysa da nüshaları günümüze
ulaşmamıştır.
Türk destanlarının bir bölümü Batı ve Çin kaynaklarından, bir bölümü de İran ve Arap
kaynaklarından alınmıştır.
Türk destanları farklı sınıflandırmalara tabi tutulmakla beraber genel olarak İslamiyet'in
kabulünden önceki Türk destanları ve İslamiyet'in kabulünden önceki Türk destanları ve
İslamiyet'in kabulünden sonraki Türk destanları olarak ikiye ayrılır.
İslamiyet'in Kabulünden Önceki Türk Destanları
1-Altay-Yakut Dönemi
Yaratılış Destanı: Altay Türklerine ait bu destanda evrenin yaratılışı, iyilik ve kötülüğün
kaynakları anlatılır.
2-Saka Dönemi
Alp Er Tunga Destanı: Alp Er Tunga'nın İranlılarla olan mücadelesinden doğan bir destandır.
Şu Destani: Makedonyalı İskender'İn sefere çıkması, Türk yurdu üzerine gelmesi Türk
Hükümdarı Şu'nun doğuya çekilmesi, İskender'in Türk yurdundan ayrılışının anlatıldığı
destandır.
3-Hun-Oğuz Dönemi
Oğuz Kaan Destanı: Oğuz Kağan'ın hayatı etrafında geçen destandır.Oğuz Kağan Destani; Atlı
göçebe kültürünün, mitolojik inanç ve düşüncelerin hakim olduğu Destan Dönemi ürünüdür.
4-Göktürk Dönemi
Bozkurt Destanı: Çin kaynaklarında iki farklı rivayetle anlatılan destanda, yok olmak üzere
olan Göktürklerin yeniden güçlenmesi ve bir bozkurdun "Anne Kurt” olarak rolü anlatılır.
Ergenekon Destanı: Göktürklerin Ergenekon denilen yerde dört yüz yıl kalmaları ve demir bir
dağı eriterek buradan çıkışları anlatılır.
5-Uygur Dönemi
Türeyiş Destanı: Göktürklerin Bozkurt Destanı ile benzerlik gösteren bu eserde Uygurların bir
kurttan türeyerek çoğalmalarını anlatır.
Göç Destanı: Türeyiş Destanın devamı olarak kabul edilir. Uygurların Doğu Türkistan'a göç
edişleri anlatılır.
İslamiyet'in kabulünden Sonraki Türk Destanları
Manas Destani: Kırgız Türkleri arasında XI-XII. Yüzyılda Türkisdan'da doğan Manas,
İslamiyet'in etkisinde oluşan ilk Türk destanlarındandır. Destan Kahramanı Manas, İslamiyet'i
yaymaya çalışır.
Cengiz Han Destanı: Orta Asya Türk-Moğol halkları arasında ortaya çıkan destanda Moğol
Hükümdarı Cengiz Han'ın hayatı, kişiliği ve savaşları anlatılır.
Timur Destani: Timurlu hanedanının kurucusu ve ilk hükümdarı olan Timur'un hayatının ve
fetihlerinin anlatıldığı destandır. Edige Destani: Altınorda Hanlığının yıkılışı, destanın konusunu oluşturur.
Satuk Buğra Destanı: Karahanlıların ilk Müslüman hükümdarı olarak bilinen Satuk Buğra
Han'ın etrafında gelişen olayları anlatır.
Battal Gazi Destanı (Battalname): Arapların Rumlara karşı yaptığı savaşlarda efsaneleşen
Battal Gazi'nin Anadolu'daki kahramanlıklarının anlatıldığı destandır.
Sarı Saltuk Destanı (Saltukname): Battalname ve Danişmendname gibi dini temellere
dayanır.Anadolu ve Rumeli'nin fethedilmesi ve İslamlaştırılmasında gösterdiği kahramanlıklar
anlatılır.
Köroğlu Destanı: Anadolu dışında farklı Türk coğrafyalarında da anlatılan Köroğlu Destanı bir
aşk ve kahramanlık destanıdır.
Danişmend Gazi Destanı (Danişmendname): Battal Gazi'nin torunu olduğu varsayılan Melik
Danişmend Gazi'nin anlatıldığı destandır.
Yapma Destanlar
Yapma destanlar, toplumu derinden etkileyen olayların bir şair tarafından destan türünün
özelliklerine uygun bir şekilde yazılmasıyla oluşan destanlardır.
Bu yüzden yapma destanın sahibi ozandır.
Daha yakın bir geçmiş anlatılır.
DÜNYA EDEBİYATINDA TANINMIŞ YAPMA DESTANLAR
Destanın Adı
Destanın Ozanı
Aeneis
Vergilius
Henriade
Voltaire
Kaybolmuş Cennet
John Milton
Kurtarılmış Küdüs
Tasso
İlahi Komedya
Dante
Ariosto
Çılgın Orlando
TÜRK EDEBİYATINDA TANINMIŞ YAPMA DESTANLAR
Destanın Ait Olduğu Ulus
Latin
Fransız
İngiliz
İtalyan
Destanın Adı
Selçukname
Genç Osman Destanı
Çanakkale Şehitlerine
Kuvayi Milliye
Üç Şehitler Destanı
İstanbul Fetih Destanı
Malazgirt Ululaması
Sakarya Meydan Savaşı
Destanın Ozanı
Yazıcıoğlu Ali
Kayıkçı Kul Mustafa
Mehmet Akif Ersoy
Nazım Hikmet
Fazıl Hüsnü Dağlarca
Ceyhun Atuf Kansu Efsane
Destan gibi en eski edebi türlerden biridir
Efsaneneler; bir tabiat olayını, bir varlığın meydana gelişini, doğal yaşamda bir varlıkta
meydana gelen değişikliği, akıl dışı açıklamalarla anlatan hikayelerdir.
Halkın hayalinde şekil değiştirerek ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa geçer
*Anonimdir
*Dilden dile anlatılarak yayılmışlardır.
*Yaşanmış bir olaya dayanması gerekmez yani tümüyle hayali olarak üretilebilir.
*Olağanüstülük ağır basar
*Genellikle dini bir inanç, kutsallık üzerine kurulur.

Destan Ünitesi

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

4.9+

17 M

#1

950 K+

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum

Destan Ünitesi

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

4.9+

17 M

#1

950 K+

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum