Canlıların yapısını oluşturan temel bileşenler, organik ve inorganik maddelerden oluşur ve yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinde kritik rol oynar.
Organik bileşikler, canlı organizmaların temel yapı taşlarını oluşturur. Bunların başında proteinlerin yapısı ve özellikleri gelir. Proteinlerin yapı taşı olan amino asitler, peptit bağlarıyla birbirine bağlanarak proteinleri oluşturur. Proteinlerin birincil, ikincil, üçüncül ve dördüncül yapısı, molekülün farklı organizasyon seviyelerini gösterir. Karbonhidratlar ise enerji kaynağı olarak görev yapar ve karbonhidratların yapı taşı olan glikoz, fruktoz gibi basit şekerlerden oluşur. Yağların yapı taşı olan yağ asitleri ve gliserol, hücre zarının yapısına katılır ve enerji deposu olarak işlev görür.
İnorganik bileşikler ise canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürmesi için gerekli olan su, mineraller ve tuzları içerir. Organik ve inorganik bileşikler arasındaki temel fark, karbon atomu içerip içermemeleridir. Hücrenin yapı taşı olan bu bileşikler, 9. sınıf biyoloji müfredatında detaylı olarak işlenir. Canlıların temel bileşenleri konusu, TYT sınavlarında sıkça karşımıza çıkar ve öğrencilerin iyi anlaması gereken temel konulardan biridir. Bu bileşenlerin her biri, hücre içinde spesifik görevler üstlenir ve canlılığın devamı için hayati önem taşır. Örneğin, proteinler enzim olarak görev yaparken, karbonhidratlar hücrelere enerji sağlar, yağlar ise enerji deposu olarak işlev görür.
