biyoloji

Alternatif metin:

co donr Got Gekirded: that kasılır Gabuk yorulur. Kas geuseme sırasında Kasima arasrob → A bondinin boyu arjismes. →I bandi genisver - + bondi yeniden gowner hale gelir I wagler, billbrinden utaklasır Srames in boyu uto - I bandh daralır 1 I cagilen birine yaklasır 1 Sarconerin boyu kısatin. → A bandı boyu défismet. ―T bagesi doraldrak Kaybdabilif Kas Enerisi Ístext to her, kosilmaya basladig in maw Full aleck ther dobro NTP ATP mole CA 450 Kos núcres. ATP Beatin fosfat her sugar. Kas hurenc mevcut And on foot kreatin kosfor bunur Eng holya dan kas hobea parcalar treben felfor Acğa akan testat ik ADP, AND ye alakúak Kreatin fosfat ADP - creat in + ATP isketer caschin kasılması arasına ATP, creann Asfac glirat skje gliken miten canlı ADP, fosfor, kreatin karbondiot. Su, lacte ast Si EFC and ADRENAL BEZ Kortizol Strese karşı direnç, bağışıklığın baskılanması Kandaki glikoz seviyesi' Aldesteron: Na geri emilimi 1 = Kan O.B. ↑ suyun geri emilimi ve kan basıncı ↑ Katılımini hızlandırır. Esey hormonları: Az miktarda progesteron, östrogen, andregen hormonieri sayılanv. Adrenalin Kan basıncı ↑ Of tüketimi ↑ Karaciğerde glikojenin glikoza, dönüşümünü sağlar. Kan glikozunu arttırır. Nŏroadrenalin: Kikal damarları daraltır. Kan basıncını denir. Karaciğerde depo gliegienin glikoza donusumine sopter. - - PANKREAS BEti- Insulin: Glikajen ve yap yapımını uyanır Kon glikoz кол れ seviyesini duserer. Aminoasit emilimini uyararak protein sentezini etkiler. Kondaki glikozun ézellikle 'skelet cası hücrelerine girişini kolaylaştırır.. Glukagon! Glikgen yıkımını uyor. Yağ dokusunda yağ yıkımını ve karaciğerde glikoz sentesini uyorici exicisi vardır. glikoz dizzy: karbonhidrat amayor maddelerden Frifia Bezi Pericart - DOLAŞIM SISTEMI - kalbi cevreleyen baj dokudon oluşmuş koruyucu kese Miyokart istemsia kasılarak kanı odacıklarg Sıkıştıran ve pompa görevi yapar し Endokart ince tabaka halinde kalp basunguny saran kısımdır. Saj kulakaik - Sinoatrial Digim Korincik kasies Purkinje lifter (SA) His demettesi → Kulakçık kasıldı ↓ Atrioventricles ← Duğum (AV) Kulakak kasları, gelen kanı Karıncıklara pompalarken karıncık kaslari, gelen ban, akciğere ve genel dolasima, aktarır. Kulakçıklar ik karıncıklar arasında. kanın pompalanması sırasında, karıncıklardan Kulakçıklara dönmesini önleyen tek yönli kapakçıklar vardır. Sağ karıncık-sağ kulakak trikŭspit Sol Karıncık - Sol kulıkçık bildspit Sap karınaktan Cilkan akciğer atordomar, ik sol kornaktan çıkan aortun kalpten Cilktığı yerde yarım ay kapakcikar, bulunur. kasılır. Kalp kasılırken öre kulakçıklar sonra karıncıklar kasılır. -Asetilkolin kalbin impuls oluşturma ritmini yavaslatir -Adrenalin, noradrenalin ve tiroksin kalbin calışmasını hızlandırır. Toplardamar: Kani kalbe gettien damarlar ( Oksijen bakımından fakir) Akciğer toplar Atardonar: Kalpten con götüren damarlar. Loksijen bakımından zengin) Akciğer ator ④ Alt ve üst and toplardamardon sağ kulakçığa gelen kirli kon sağ kornağa gecer. (② Buradan akciğer atordomarıyla, akciğere gönderilen kan ③ Temizlenip akcije toplardamarıyla Sol kulakçıktan kalle geri döner. Küçük dolaşımla sol karincīga gecen kan aort ana atardamarı sayesinde bijyük dolasımia vŭcuida gonderilir. Atordomar ve toplodomar üç katmanlı bir duvar yapısına sahiper. En dista kollojen ve elastik riflerden oluşmuş bir bağ doku bulunur. Ortada elastik lifter ve dús kaslar içeren orta tabaka vardır. En iate ise yassi epitel hücrelerinden olusan endotel bulunur. Kon basinci Kesit Alan A=T&K AKIS HIZI Аутук bom tersi Kılcal dementor: Atard, ile taplard. arasında bulunan, doku ve organları besl domarlar. Sadece endotel tabakadan olusmustur. besleyer Diger damarlardan dha fazla yizey alaring Sanper S4- tasima, Gözücut 1 Ozmatik PH Kalsiyum, sady un potasyum, monetyum bikarbanat gibi iyontor dengesi Kan plazmasının yıklaşık %80'ini su, geri kalan kısmını kon plazmosi proteinleri, aminoasitler, vitamines, hormonlar gibi organik bileşikler ve inorganik tuzlar olusturur ik doku sivisi arasındaki en Shemli talk kan platmasındaki yüksek fibringer protein yoğunluğudur. Pulcucion Akyuvor Alyuvar sayısı Kan Ko plazmasi Albumin Antikorlar Histamin Damatik B. PH Savunmo Pihtilasma Taşınan maddeler: Heparin, oksifen, hormanlar, glikoz, amincasit gibi besin monomereri, vitaminler, CO₂, une ub. Epifia Besi Melatonin: menstruial dongu, uyku zamoni Hormon Ekzokrin bez: Salgıldını kanallora boşalton Ter besi, tükürük beat, deside bezles JJ bezusi Hedet Organ FSH Yumurtalık CH Yumurtalik Prolactin Süt bezi STH Kemikler Dokular' Yumurtalarda bulunan folikel keselerini uyar. ostrojen sentezi Erecklerde testisi FSH etkisiyle uyarılan folikul kesesinden yumurtanın uyarır. sperm olusumut serbest brakılmasını sağlar. Korpus luteum propestere testesteron, spermlerin olgunlaşması strojen Gebelikte sut beslerinin büyümesini ve sut sentezinin uyarılmasını sağid. Buyumeyi ve metabolismayı uyarır. Protein sentesini ve you depolanmasini orters. TSH Tiroit Beti Metabolisma hızını arttıran tiroksin MSH Deri ACTH Adrenal Carters ADH Böbrek Oksitosin Lahim hormonunu uyararak bu bölgenin ilgili hormonlari salones Desideri melanin pigmentinin miktorn, belirlemede ACTH ile birlikte etkilidir. Haj metaldismasıyla ipili plevleri de vordi. Böbrek usti bezlerini ydir. Isopor. Suyun geri emilimini sağlayarak Konin of motik dengesini korur. Eksikliğinde idrar çok miktarda dur idrarda glikola rastlanmaziersikliğinde) Doğum sırasında rahim kaslarının ritmik kasılin. dizeler. Sit bewinden suit salgılanması ve basaltimas). - TIROIT BEZI. Tiraksin: Tum hücrelerde tüketilen Oksijen miktorini arttırarak metabolizmay! hızlandırir Hastalıklar: Kreionism, guat LOP NO ARKA LOP Kalsitonin: Kandaki calsiyum dizeyini ayorar. Kandaki fazla kalsiyumu kemije geçirip, konicte depolanmasını sağlar. Böbreklerden kalsiyum geri emilimini azaltır. Baylece idroria kalsiyumer Pastasının atılması sağlanır konda kalsiyum miked, arborsa kalsitonin sağısı da did Antigenist PARATIROIT BELI Kemik Yıkımını ve böbreklerden Paratharman kan kalsiyum düzeyini artırır. kalsiyumun geri emilimini artırır. Karaciğerde ve böbreklerde D vitamini (+), Ayrica. D vitamini voriğında bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırır ve normal seviyesine ulcer, parathormon salgısı azalır. Kon kalsiyum düzeyi yüzselin محمد KEMIK DOKU- Osteosit: Kemik doku hücreleri, lakin denilen başluklar içinde yer alırlar. Osein: Kemik doku ara maddesi J kalsiyum karbonat kalsiyum posfat tutiori kemik dokuya Yaşın ilerlemesiyle kemik dokuda Sertlik katandırır. organic madde azalir, mineral tut oranı artar." • kollagen lifter ise kenige esneklik verir. kenik doku kon damarları ve sininer bakımından sengindir = súngerimsi kemik doku; gözenekli yapıya sahiptir. başlıklarında kırmızı kemik iliği bulunur. usun kemiklerin - şişkin olan va kısımlarında ve ilik kanalı Gevresinde kan hücreleri üredir Siki temik doku : Ara modde kalsiyum karbonat, kalsiyum festart gibi tutioin yoğun şekilde birikimi schiptir. nedeniyle oldukca SIKI IR Sert Osteon cc verilen yap birimlerinden J oluşur. yassi le kisal kemiklerin А iç kısmında bulunur. A T + Uzun kenicles: Koldaki pazy kemiği, bacaklardaki uyluk kemiği (*son kemik iliğ bol miktarda yog icient. し (bazi akyuvor hücreler, üretilir) Baş kısmında boyuna uzonasını sağlayan kıkırdak 1 plusmus epifiz plág, bulunur. ・yüzeyini soon zor. 1 Periost: Kemiklerin dis Kemiğin enine kalınlaşması Kemiğin andrilmas, merkezi bir kanal cleuresinck dairesel olorak Sıralanms kemik tobakalar ve tabakalan dosna konumlanmış kemik hücrelerinden oluşur. ortasındaki corala Havers Hovers korallarını yatay dokudon Düzensiz şekilli kemikler: Omurlar ve Ciene Baskılara dayanıklı sağlam - KIKIRDAK DOKU - olarak birbirine bağlayer conallora Volkmann kanalı adı Kisa Kemikles! El bila kemikleri, Ayak bilek " Ds yüzeyini periost sorar. ja kısmında süngerimsi kemik daly Ds kisminda sert kemik daly Yassı kemikler: Kofatosi kemikleri) verilir. kaburga, kalaa kúrek kemiği kemiğ , Diş kısmi periost, merkezinde Kırmızı kemik iliği içeren singerimai kenik doku dis tarafinda selt kenik ' doky Kondrosit: kıkırdak doku hicresi Kandrin, ora maddesi /protein yapılı lifler kan damari bulun mot. Hiyalın kıkırdak: Kollegen lif Soluk borusu, burun, brons, kemik kıkırdak doku hücreler:, kıkırdak dokunun etrafini scron boj dokudaki domarlardan salinon maddelerin difuzyonuyla beslenir eklem yeneri, kaburga Fibroz kıkırdak: Bol miktarda kallgjen lif. Bu sayede basınca IR cekmeye karşı Kalcia, diz extemleri, köprücük kemiği, omurlar crası esnek diskler. dayanki, Elastik kıkırdak: Esneme ve bükülme yeteneği fazla dan kıkırdak. Ara maddesinde elastic lifter bulunur. Kulak kepaesi, , östaki borusu, epiglotis (gindak rapği) Epitel Doky *húcreueri arasında kan damarı bulunmaz. * mekanik yaralanmalda kalsı vucudu korur. * hastalık yapıcı etkenlere ve sill kaybına korsi engel olusturur. Bej Doku * bircok dow ve organi bir arada tutor destekleyer dokuya boj da denir. * kan donoridindon, bağ doku hücrelerinden ve liflerden oluşur. * Salgı yapmak, duyular almak, besinlerin emilm; * bağ dokunun temel hücresi Abrabdostlardır. * Deride bulunan Ciak katlı epitel dokuya epidermis denir. * deride bulunan bağ doku kolajor ve elastinden aesidi geuser by dokudur. oluşan bağ doku liflerini dusturur. ④ Sert tabaka (sklera): *En dis tabaca * Diş etkilerden korur. * Gbe kuresinin şeklini austurur. -682- 2 Damar tabaka : * Göz kaslarının bir ucu bu tabataya tutundak g küresini hoeket ettirir. *Kan damari içermez. * Göaŭ besleyen kon damarlar burada bulunur.. * Gbain in trafinda renkli iris tabakasını dstr. Ris! Dus toslardan olisson ve goz bebeğinin buyukuğunu ayarlayan pigmentli perde. GOS BEBEGI Gaze işiğin girmesini sağlayan Irisin arkasında gös merceği bulunur. * Korneayı oluşturur. Kinlan işığı göz merceğine ulaştırır. Gose geven sig, ikinci defa kırdak of 3 Arg tabaka (Retina) * facreseptoner e görme sinirlerinin bulunduğu tabaka. *Koni R. renkli ve ayrıntill game * Cubak R. siyah beyaz ve kabataslak (gece) game yoğun olarak yer ald, böyeye Sori benek sori beneğin Gevresinde Korneal Saydam siu ↓ 667 bebeği ↓ Gas mercept Miyop denir gas yuvarlağnın. tabakada toplanmasını sağlar. acıklık. Damor tabaka in's etrafinda kalınlaşdak kirpiksi cisim denen yapıyı oluşturur. (d's easier) Mercek, asicı bağlar ile kirpiksi cisme bağlar. Yakındaki bir cisme balkarken kirpiksi C. dus casio casılır. Asıcı bağlar genser. göz bebeği cüçülür. •! Copinin normalden daha uzun olması. ya da göz merceğinin namalden şişkin olmos, *KAUN Kendi mercek Hipermetropi göz yuvarığının ampının daha kısa olmasi ya da göz merceğinin normalden ince olması. Katdakt; COMSI SUI *INCE kendi An goz merceğinin saydanlığını kaybetmes! *Amerigot Retina fordreseptdrer. Astigmatis + Optik siner Isinid retinada birden fazla yere odaklanır. *SILINDIKK mercek J Talonus Beyin kabu (görme mercati) -SiNDiRim SISTEMI- mekanik Sindirim → Besinlerin öğütülmesi ya da fiziksel quale daha kulavik parcalara ayrılmasına Besinlerin yüzey alanı arttırılır Ancak enzim kullanılmaz. Mekanik sindirim sonucu oluşan maddeler hücre zorindan geçiemet. → → Büyük molecullu besin maddelerinin su kullanılarak enzimlerle kimyasal bağların kaparılıp yapı taslarına ayrılmasına kimyasal sindirim denir. -SINDIRIM KANAL - Besinler, sindirim kanalı boyunca konal duverinda bulunan düz kasların birbirini takip eden kasılıp geusemeleriyle ilerler. Bu harekete peristaltik noreket desir AGIZ: Hem mekonik hem kimyasal. Ağız boşluğunun iç yüzeyi mukoza adi verken çok katlı epitelle kaplıdır - YUTAK: Yemek borusu ve soluk borusunun açıldığı ortak alandır. Yutkununca epiglottis adı verilen kıkırdak salik borusunu kapatarak besinierin soulk borusuna girmesini engeller. ' denir YEMEK BORUSU: Yutak ile mide arasında utanip ağit basiuğunu mideye bağlayan kohaldır. ana görevi yutulan besinlerin mideye iktilmesini sağlar yemek borusunun duvarındaki kaslar, peristaltik hareketle bunu gercekleştirir. yemek → yemek borusuyla bajland! mide agti (kardia) mide kapısı (pilor) Ağra yakın olan kısmındaki kaslar çizgili agerri but kasar. MIDE: Yemek borusundan gelen besinleri geçici olarak depolar. Hem mekanik hem kimyasal midenin iç yüzeyi mukoza Midenin dış kısmı, bağ dokudor ve diz kaslardan oluşmuştur. koplos. ' ince bersakla birleşme yeri Er Mideyi uyarıcı olarak vagus siniri etcilidir. Gastrin harmony saygılar. K tabakası epitel hicreen miale ós suyumi sayılar. ÎNCE BAĞIRSAK: içten dışa doğru mukoza, dús kas, by doku yüzeyhi dten epitel tabacosi, villus adı verilen çok sayıda ia -Sekretin ↓ ia kısmında Kılcal kon d. ve kent Kikallarna sahiptir bulunur. parmak şeklinde Kivrin oluşturmus. KALIN BAĞIRSAK: Kimyasal sindirim yok ノ mukus salgılanır su ve electialiter in K vitamini, B12 "emilimi gerçekleşir. sindirim kanalındaki su Osmozia emill. -SiNDiRiME YARDIMCI OLAN YAPILAR- enzimi PANKREAS! Hem sindirim hem de hormon salgılayer karma betdir. Senterledig, sindirim enzimlerini bescittir. ke bikarbonat yönünden zengin pankreas St suyunu virsung kanalıyla onikipormale bağırsağına KARACİĞER VE SAFRA KESESI: Herhangi bir sindirim Yağlı besinter Dip.b ulaştığında ince b. sayılanan kolesistokinin safra kesesinin kasilip geusencsin enzimi úrelmet Lyrir → -URINER SISTEM- 1 Ekackrin hea Konin pH seviyesinin dengelenmesine yardımcı olur. Dz vitaminini aktiflestverek kalsiyum seviyesinin ayarlanmasına yardım eder. •Börek ve koracğerde uzun süreli açılık durumunda laktik asit, pirulvat, gliserol, aminoasit gibi karbonhidrat olmayan kaynaklardan glikoz sentealenir. Bobiecus entropoietin hormonu salgılayarak kemik iliğinde alyuvar yapımını uyarır. Böbrekler kabukton (katers), özden (medulls) ve havuzculton (pelvis) oluşur. Boj dokudan olusmus bir zorla cevrilidir. idros böbrekteki nefranlar tarafından oluşur.. Kanallar vasıtasıyla havuzcukta toplanır Greterle mes Baumas mesaney (ge 54 taşınır. Proksimal tup emilm) Distal тир T 400 Su Nock Nac (geri Henle Denilim). кири かつ Nefron conallarının kıvrımlı yapıda uzun. olusu yüzey genişliği sağlar. Bu kanalların Kılcal domoñoria sarılı dusu gen entimi kalayoşarır. De XTOP. zonali, Sugu Nefron yopis Her bir nefronda nefrona coll gettion getirici atordamer ik kon götüren götürücü atardomar arasında bir kılcal damar yumağından olusmus GLOMERULUS bulunur. Glomerulus akallan. Bowman kapsulu adı verilen kapsüle cevrilidir. Bunların oluşturduğu yapıya Malpighi Bowman kapsinine geçen susuntů, refron tübüllerinden geçerek istenir. Sirasıyla proksimal tipten, Henk kulpundon ve distal tipten geçen süzüntünün içeriği plenerek acpişir. → Gomerulus Kılcallanında süzülme tek jönuldur. "Kan basıncı etkisiyle pasif taşımayla gerçekleşen süzülme esnasında kan hücreler, plazma proteinler; ve you molekülleri gibi büyük moleküller Bowman kapsunk •geaienez. Süzűntude su, glicca, cmincasiller, vitaminler, ceşitli walar, üre, kreatinin ve hemoglobinin yıkım brenteri gibi atık maddeler bulunur. Allarmin de bulunabilir. •Bowman kapsulinde bi sisüntüdeki maddelin consantrasyonları kan plaamasıyla aynıdır. •. Pasif ya da aktif tasimayla olur. Kan bosinci ortonsa böbreklerde süzülme hizi ofter. Bir maddenin Kondaki miktor eşik değerinin üzerindeyse geri emilim olmas, madde idrarla dışarı atılır • Bowman kapsülünden proksimal tubîle gecen susuntiden su, ure, elektrolitter, bikarbonat iyonları, fus, glikoz ve basal aminoasites gibi naut ich yorori maddeler geri emilerek kana gecies. →Henle kulpunun inen kolunda suyun geri emilimi sağlanırken Gilken kolunda yalnızca tuzlar geri emilir t •Distal tipte bikarbonat iyanlarının, tusin e suyun geri enişimi devon eder. ŏrn bazy ominasitter proksimal tople Bir aminca. aktif darak geri emilir konsantrasyonu eşik d. yüksekse geri emilmeyip fazla kam droita difort atılıf ~ •HUCRE ZARINDAN MADDE GEGISLERI PASIF TASIMA AKTIF TASIMA Basit Difcayon K. Difuzyon / Osmoz Aktif tasima Endosioz Ekzositoz Агр - + + Canlı Ortam + + + + + Consiz ortam + + + - - ++1 Enzim + + Taşıyıcı protein Gok Ortam -Az yoğun yoğun Bulunduğu ortomic • maride yoğunipu eşitlenen bir hidede madde alisuer's) dumez. madder in huare icine giris alkış hald C esitlenir. + Goc → Az yoğun yoğun - + Coc 3 1 Аэ SU Аэ + + + 406 Hücre yoğun yoğun dis huge iki ortam Büyük Hücre iGi Shore اكرني dasi yağun mecilerin fork giderek dtar. akelf gecis Sonucunda hicle chinda asoima olur. hucre adinda atma air → Kaful sisturar Kiscic molekülerin tasınım biçimi Bitkisel Dokular - Al Meristem Daxu Bulunduktor yere göre Kökenlerine -Uc (apital) meristen Primer -Jonal (Lateson) meristen - Seconder Temel Day Sistem A) Meristem (Bölünür) Doku * Canli * Bal sitoplazmal * Büyük cekirdekli * înce crepesli * Metabolizmaları hali -Porankima -Skleranking -Kollenkima e) İletim Doku Sistani -Odunbarusy (Ksilem) -Saymuk borusu (flcem) * Bitkilerde bryca wsamayı ve enine balınlaşmayı sağlar. * Sekonder bijume adunsy. bitkilerde kök ve gövdesin kalınlaşmasını sağlayan biyúmedir. *Otsu bitkilerde sadece * Koful bulundurmayan ya da küçük kofullara sahip. D) Örtü Dolly Sistemi ·Epidermis - Peridermis (monter doku Va (Apical) Meriston: Bitkinin kök, gaude dal ucu gibi kısımlarında bulunur. Bitkinin bayca uzamasını sağlar. Kak ucunda meristem hücreless kaliptra adı verilen. korunur. Jap Sürgün ucu meristemi, bitkide primer buyome göreier gide yalarında bulunur le bitkinin Odunsu bitkilerde ikisi de Yonal (Lateral) meristem: Odunsu (coğu Gift Genekli ve açık gövdesinin boyuna somasi safer. Koruyucu Embriyanik yapraklar ile Scrilmstir. tohumlular) bittllerin kök ve gönderic bayca uzamanın durd. Kısımlarda enine beigsime gentür. Bittanin kalınlaşmasını sağlayer seconder büyümeyi yoral meristemler sofior. Birinci Meristem: Embriyonic donemden beri bökimme Yeteneğini kaybetmemiş hücrelerden ausur. Uci meristende farklılaşmam's hŭcrews bulunur.. Demet kombiyumu: Ksilen ve floem oluşmasini bitkinin enine kalınlaşması ve | ikincil Meristem: Bölünme yeteneğini kaybetmis parantima húcelesin hormonlarin etkisi ile sonradan bölünme yeteneğini kazanmasıyla oluşan docu. Buna sconder meristem, yaral meristem denir. y da kombiyum surgune destek verir. Kambiyum, kapalı tohumly cift werkli Montor Kombyumu canli ve belünebilme ballğinde olan hücrelerdir. Entne kalinks. Sekonder bijeme nedeniyle epidermis parcialonir yerini montas doku air. Montor daw ağacıların dış kısmında bulunur Gövdey! su kaybina, bacak, batter, ve montor : Ocunsu bitkilerde mantar dokuyu dusturen bitkiler ve com gibi açıkk schumly bitkilerde saldiribring korsi kour.. bulunur. Tek cenekli b. K -yapraklarda yok. B) Temel Doky Sisteni Parankima Dokusu : Tüm organların yapısında bulunan doky cies'd. Ince coperti, bol sitoplamal, & genellikle con/. Meristemden en az farklılaşmış doku aesidi Bitkilerde en fazla bulunan doll. • iletim P.; doumleme & torofinder sentetieren organic bileşikurin diğer dokulda iletilmesi ve iletim sistemi aracily, ile gelen su ve minerallerin fotosentet yapon hocrewse iletilmesini scplayon ськи. •Havalandırma P: Suda ve bataklıkta yasayan bitklerin kök ve gövdelerinde bulunuf. Besukorda hava depo edilir ve bu başluklar bitkinin gaz alisverisinde görev alır.