Meristem Doku ve Özellikleri

Meristem doku, bitkilerin büyüme ve gelişmesinden sorumlu olan temel doku sistemidir. Bu doku canlı ve sürekli bölünebilen hücrelerden oluşur. Meristem hücreleri büyük çekirdekli, ince çeperli ve küçük vakuollü bir yapıya sahiptir.

Önemli: Meristem doku özellikleri arasında sürekli bölünebilme, farklılaşabilme ve yeni doku oluşturabilme yetenekleri yer alır.

Meristem dokular bulundukları yere göre uç meristem ve yanal meristem olarak ikiye ayrılır. Uç meristem, primer meristemle birlikte boyca uzamayı sağlarken, yanal meristem sekonder meristemle birlikte enine büyümeyi gerçekleştirir. Kökenlerine göre ise birincil (primer) ve ikincil (sekonder) meristem olarak sınıflandırılır.

Kambiyum, önemli bir sekonder meristem örneğidir ve iki çeşidi vardır: demet kambiyumu ve mantar kambiyumu. Demet kambiyumu yaş halkalarını oluştururken, mantar kambiyumu odunsu bitkilerin dış kısmında bulunur ve su kaybını önler.

Bitkilerde Kök ve Gövde Sistemleri

Bitkiler, Bitki Biyolojisi kapsamında incelendiğinde iki temel kök sistemi görülür. Kazık kök sisteminde tek bir ana kök bulunur ve bu kökten çıkan yan kökler daha az gelişmiştir. Elma, çam ve söğüt gibi bitkiler bu sisteme sahiptir. Saçak kök sisteminde ise ana kök gelişmemiştir ve toprak yüzeyine yakın bölgelerde çok sayıda ince, uzun kök bulunur. Bu sistem özellikle soğan, buğday ve arpa gibi bitkilerde görülür.

Bitkisel Dokular içinde gövde sistemi, bitkinin toprak üstünde kalan sürgün sistemini oluşturur. Ksilem ve floem özellikleri açısından gövde, iletim demetlerini barındırır ve köklerde alınan su ile minerallerin yapraklara taşınmasını sağlar. Gövde üzerinde yaprakların bağlandığı kısımlara nodyum, iki nodyum arasındaki bölgeye ise internodyum adı verilir.

Tanım: Ksilem nedir: Su ve minerallerin taşınmasını sağlayan iletim doku sistemidir. Floem nedir: Fotosentez ürünlerinin taşınmasını sağlayan iletim dokusudur.

Tek çenekli ve çift çenekli bitkilerin gövde yapıları farklılık gösterir. Tek çeneklilerde öz, korteks ve kambiyum bulunmaz ve enine büyüme görülmez. Çift çeneklilerde ise bu yapılar mevcuttur. Otsu gövdeler sadece boyuna büyürken, odunsu gövdeler hem boyuna hem enine büyüme gösterir.

Yaprak Yapısı ve İşlevleri

Bitki Biyolojisi PDF kaynaklarında detaylı incelenen yaprak sistemi, bitkilerde fotosentez, terleme ve gaz alışverişinin gerçekleştiği temel organdır. Yaprak sapı ve yaprak ayasından oluşan bu sistem, Bitki Biyolojisi özet içeriğinde önemli bir yer tutar.

Yaprak sapı, yaprağı gövdedeki nodyuma bağlar ve genellikle çift çenekli bitkilerde bulunur. Tek çenekli bitkilerde (palmiye hariç) yaprak sapı yoktur. Yaprak kını koruyucu bir kılıf görevi görürken, yaprak ayası fotosentezin en yoğun gerçekleştiği bölgedir.

Önemli: Tek çenekli bitkilerde paralel damarlanma, çift çenekli bitkilerde ağsı damarlanma görülür. Bu yapısal farklılık, bitkilerin sınıflandırılmasında önemli bir kriterdir.

Mezofil tabakası, sünger ve palizat parankimasından oluşur. Nemli bölgelerde yaşayan bitkilerde saçak kök sistemi ve düşük fotosentez aktivitesi görülürken, kurak bölgelerde kazık kök sistemi ve yüksek fotosentez aktivitesi gözlenir.

Bitki Hormonları ve Etkileri

Bitki biyolojisi notları pdf 12. sınıf içeriğinde önemli yer tutan bitki hormonları beş ana grupta incelenir: oksin, sitokinin, giberellin, absisik asit ve etilen. İlk keşfedilen hormon olan oksin ile birlikte giberellin ve sitokinin büyümeyi teşvik ederken, absisik asit ve etilen büyümeyi yavaşlatır.

Örnek: Absisik asit, kuraklık stresinde stomaların kapanmasını teşvik eder ve tohumun dormansi durumunda kalmasını sağlar. Etilen ise gaz halinde bulunan bir stres hormonudur ve meyve olgunlaşmasını kontrol eder.

Meristem doku özellikleri üzerinde hormonların önemli etkileri vardır. Örneğin, oksin hormonu kambiyum hücrelerinin bölünmesini uyarır ve sekonder meristemi aktif hale getirir. Sitokinin ise sürgünlerde ve köklerde hücre bölünmesini düzenler.