Coğrafyanın Konuları ve Bilimleri
Bu sayfada, coğrafya biliminin bölümleri ve alt dalları detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Fiziki coğrafya ve beşeri coğrafya olmak üzere iki ana bölüme ayrılan coğrafya bilimi, çeşitli alt dallarıyla dünyamızı kapsamlı bir şekilde incelemektedir.
Fiziki Coğrafya Alt Dalları:
-
Klimatoloji: Uzun süreli hava olaylarını inceleyen bilim dalıdır. Meteoroloji ise kısa süreli hava olaylarını ele alır.
-
Jeomorfoloji: Yer şekillerini inceleyen bilim dalıdır.
-
Hidrografya: Suların dağılışını inceleyen bilim dalıdır. Alt dalları arasında oseanoloji (okyanus bilimi) ve limnoloji (göl bilimi) bulunur.
-
Biyocoğrafya: Canlıların dağılışını inceleyen bilim dalıdır.
-
Kartografya: Harita bilimidir.
Beşeri Coğrafya Alt Dalları:
-
Nüfus Coğrafyası (Demografi): Nüfus bilimini inceler.
-
Yerleşme Coğrafyası: Yerleşme bilimini ele alır.
-
Siyasi Coğrafya
-
Ekonomik Coğrafya: Sanayi, turizm, enerji, maden, ulaşım ve tarım coğrafyası gibi alt dalları içerir.
Highlight: Coğrafya bilimi, fiziki ve beşeri olmak üzere iki ana dala ayrılır ve her biri kendi içinde çeşitli alt dallara sahiptir.
Sayfanın ikinci kısmında, coğrafyanın tarihsel gelişimi ele alınmıştır. Bu bölümde, İlk Çağ ve Orta Çağ'da coğrafya bilimine katkıda bulunan önemli bilim insanları ve eserleri tanıtılmıştır.
İlk Çağda Coğrafya:
- Thales: Dünyayı suyun üzerinde yüzen bir diske benzetmiştir.
- Aristoteles: Ay ve Güneş'i inceleyerek Dünya'nın yuvarlak olduğunu söylemiştir.
- Batlamyus: "Almagest" adlı kitabı yazmış ve ilk dünya haritasını çizmiştir.
- Eratosthenes: Dünya'nın çevresini hesaplamış ve "coğrafya" kelimesini ilk kez kullanmıştır.
- Strabon: 17 ciltlik "Geographica" adlı eseri yazarak coğrafya bilimine temel atmıştır.
Orta Çağda Coğrafya:
- İbn-i Haldun: "Mukaddime" ve "Kitabül-İber" adlı kitapları yazmış, "Coğrafya kaderdir" demiştir.
- Biruni: Dünya'nın çapını ve yarıçapını gerçeğe çok yakın hesaplamış, "Kanun-ı Mesudi" kitabını yazmıştır.
- Mesudi: "Altın Çayırlar" kitabını yazmıştır.
- İdrisi: "Roger'in Kitabı" adlı eseri yazıp krala sunmuştur.
Definition: Coğrafya, yeryüzünün fiziksel özellikleri ile insan toplulukları arasındaki etkileşimi inceleyen bilim dalıdır.
Quote: İbn-i Haldun'un "Coğrafya kaderdir" sözü, coğrafyanın insan yaşamı üzerindeki etkisini vurgulamaktadır.
Bu sayfa, coğrafya biliminin kapsamını ve tarihsel gelişimini detaylı bir şekilde ele alarak, 9. sınıf coğrafya öğrencileri için temel bir kaynak niteliğindedir.
