Dersler

Cografya

Türkiye'nin 5 Büyük Gölü ve Diğerleri

Name: Knowunity
Brand: Knowunity

Görüntüle

Sıla

@silaefe

218 Takipçiler

Takip Et

Türkiye'nin gölleri ve oluşum şekilleri, ülkemizin coğrafi zenginliğinin önemli bir parçasını oluşturur. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü, tektonik hareketler sonucu oluşmuş olup 3713 km²'lik bir alana sahiptir. Bunu sırasıyla Tuz Gölü ve Beyşehir Gölü takip eder. Bu göller Türkiye'nin en büyük 3 gölü olarak bilinir.

Göller oluşum şekillerine göre farklı kategorilere ayrılır. Tektonik göller yer kabuğundaki kırılma ve çökmeler sonucu oluşurken, Heyelan set gölleri yamaçlardan kopan malzemelerin vadileri kapatmasıyla meydana gelir. Tortum Gölü buna güzel bir örnektir. Volkanik set gölleri ise lav akıntılarının vadileri kapatması sonucu oluşur. Nemrut Gölü bu tür göllerin en belirgin örneğidir. Alüvyal set gölleri akarsuların taşıdığı malzemelerin birikmesiyle oluşur ve Mogan Gölü bu tür göllere örnektir.

Türkiye'de göller havza özelliklerine göre de sınıflandırılır. Türkiye'deki kapalı havzalar denize ulaşmayan su toplama alanlarıdır. Konya Kapalı Havzası Türkiye'nin en büyük kapalı havzasıdır. Açık havza gölleri ise denizlere dökülen akarsular üzerinde yer alır. Dünyanın en büyük gölü olan Hazar Gölü ise aslında bir iç denizdir ve 371.000 km²'lik bir alana sahiptir. Salda Gölü kapalı havza özelliği gösterir ve Türkiye'nin en derin göllerinden biridir.

24.07.2024

TÜRKİYE'DEKİ GÖLLER
1..... .......
karalar üzerindeki çukur alanlara suların dolmasıyla
Oluşan birkintilere göll denir.
Bütün tabanında su i

Görüntüle

Türkiye'nin Gölleri ve Oluşum Şekilleri

Türkiye'nin gölleri oldukça zengin bir çeşitlilik gösterir. Ülkemizde 300'den fazla sürekli göl bulunmakta olup, bunların toplam alanı 9.861 km² ile ülke yüzölçümünün %1.2'sini oluşturur. Bu alan Marmara Denizi'nin yüzey alanından daha büyüktür.

Türkiye'nin en büyük gölleri genellikle denize akışı olmayan kapalı havzalarda yer alır. Van Gölü, Tuz Gölü ve Burdur Gölü kapalı havzaları bunların en önemli örnekleridir. Derinlik açısından Van, Çıldır, Burdur, Sapanca, Hazar ve Tanık Gölleri 60-130 metre ile en derin göllerimizi oluştururken, Tuz Gölü, Akşehir, Uluabat ve Manyas Gölleri 5 metrenin altındaki derinlikleriyle sığ göller kategorisindedir.

Tanım: Göller, karalar üzerindeki çukur alanlara suların dolmasıyla oluşan su birikintileridir. Derinliği 6 metreyi geçmeyen, güneş ışınlarının dibe ulaşarak canlıların gelişmesine imkan sağlayan alanlar "sulak alan" olarak adlandırılır.

Türkiye'deki göllerin oluşumu, jeolojik ve jeomorfolojik süreçlerle gerçekleşmiştir. Çoğunlukla Neojen-Pleistosen yaşında olan göl çanaklarının oluşumunda endojen ve eksojen güçler etkili olmuştur. İklim değişiklikleri de göllerin bugünkü durumlarına gelmesinde önemli rol oynamıştır.

Görüntüle

Türkiye'deki Göl Bölgeleri ve Özellikleri

Ülkemizdeki göller yükselti bakımından büyük farklılıklar gösterir. Küçükçekmece, Büyükçekmece ve Akyatan gölleri deniz seviyesinde yer alırken, Nemrut Gölü (2247m) ve Ağrı-Balık Gölü (2250m) oldukça yüksek rakımlarda bulunur.

Önemli: Türkiye'nin başlıca göl bölgeleri:

Doğu Anadolu'da Van Gölü ve çevresi

Batı Anadolu'da Eğirdir-Beyşehir çevresi

Güney Marmara'da Manyas-Uluabat çevresi

Hakkari dağlık sahası

Rize Dağları kesimi

Türkiye'deki kapalı havzalar ve açık havza gölleri farklı özellikler gösterir. Manyas, Uluabat, Hazar, Çıldır, Tortum ve Sera Gölleri dışa akışlı iken, bazı göller kapalı havza özelliği göstermektedir.

Görüntüle

Göl Türleri ve Sınıflandırması

Türkiye'deki göller öncelikle doğal ve yapay göller olarak ikiye ayrılır. Doğal göller içinde yerli kaya gölleri ve doğal set gölleri önemli yer tutar. Suların fiziksel özelliklerine göre ise tatlı, tuzlu, acı ve sodalı göller olarak sınıflandırılır.

Örnek: Tuzlu Göller: Tuz Gölü, Van Gölü, Burdur Gölü Tatlı Su Gölleri: Beyşehir, Eğirdir, Manyas Sodalı Göller: Mogan Gölü

Alüvyal set gölleri özellikle akarsu vadilerinde ve deltalarda oluşur. Bu göller, akarsu vadilerinin birikim konisi veya yelpazesiyle tıkanması sonucu oluşan çanağın su ile dolmasıyla meydana gelir. Mogan Gölü ve Uzungöl, ülkemizdeki tipik alüvyal set gölü örneklerindendir.

Görüntüle

Göllerin Ekolojik Özellikleri ve Önemi

Göller, bulundukları bölgenin ekolojik dengesinde önemli rol oynar. Sığ göller, su içi bitkilerinin tutunabildiği ancak su yüzeyine çıkamadığı durgun su kütleleridir. Bataklıklar ise bitkilerin dipten su yüzeyine erişerek yayıldığı çok sığ su alanlarıdır.

Vurgu: Sazlık alanlar, su yüzeyinden yukarı doğru boylanmış saz, kamış gibi bitkilerin çok sık olduğu ve su aynasının görülmediği özel ekosistemlerdir.

Tektonik göller ve volkanik set gölleri, ülkemizin jeolojik yapısının bir sonucu olarak oluşmuştur. Bu göller, Tersiyer sonunda ve Kuvaterner'de yer kabuğu hareketlerine bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Nemli iklim dönemlerinde genişleyen göl sahaları, kurak iklim şartları ve Holosen iklim stabilitesi ile günümüz düzeyine gelmiştir.

Görüntüle

Türkiye'nin Göl Tipleri ve Oluşumları

Alüvyal Set Gölleri

Alüvyal set gölleri, akarsuların taşıdıkları malzemeleri eski körfezlerin önünde biriktirmesiyle oluşan doğal su kütleleridir. Bu göl tipinin en önemli örneklerinden biri Köyceğiz Gölü'dür. Dalaman Çayı ve diğer akarsuların getirdiği alüvyonların paleografik körfezi kapatmasıyla meydana gelmiştir.

Tanım: Alüvyal set gölleri, akarsuların taşıdığı malzemelerin birikmesiyle oluşan doğal göl tipidir.

Türkiye'de alüvyal set göllerinin en yaygın görüldüğü yerler geniş delta sahalarıdır. Çukurova, Bafra, Çarşamba ve Meriç deltaları bu göl tipinin görüldüğü başlıca alanlardır. Köyceğiz Gölü özelinde, Menteşe Yöresinde tektonik bir çukurluğun suyla dolması ve Dalaman Çayı'nın getirdiği alüvyonların körfezi kapatması sonucu oluşmuştur.

Örnek: Köyceğiz Gölü'nün başlıca besleyenleri:

Namnam Çayı
Kargıcak Çayı
Yuvarlakçay

Görüntüle

Kıyı Set Gölleri ve Özellikleri

Kıyı set gölleri, koy veya körfezlerin önünün dalga ve deniz akıntıları etkisiyle kıyı kordonlarının kapanması sonucu oluşur. Türkiye'nin gölleri arasında Büyükçekmece, Küçükçekmece, Köyceğiz ve Terkos (Durusu) Gölleri bu tipe örnektir.

Önemli: Terkos Gölü, Karadeniz kıyısında kıyı oku oluşumuyla deniz bağlantısı kesilen bir lagün gölüdür. 25 km² yüzölçümüne sahiptir ve en derin yeri 11 metredir.

Büyükçekmece Gölü, kuzeyden gelerek Marmara Denizi'ne dökülen iki ayrı çayın vadilerinin kıyı kordonu oluşumuyla meydana gelmiştir. Başlangıçta denizle bağlantısı olan ve tuzlu su özelliği gösteren göl, İSKİ tarafından yapılan bent sayesinde tatlı su gölüne dönüşmüştür.

Görüntüle

Yapay Göller ve Barajlar

Türkiye'de Roma Döneminden kalma 8-10 metre yüksekliğinde bent kalıntıları bulunmakla birlikte, modern baraj yapımı Cumhuriyet Dönemi'nde başlamıştır. Artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak üzere gölet ve barajların sayısı günümüzde oldukça yükselmiştir.

Liste: Türkiye'nin önemli barajları:

Fırat: Atatürk, Keban, Karakaya, Birecik
Dicle: Ilısu, Batman, Dicle
Kızılırmak: Hirfanlı, Altınkaya
Sakarya: Gökçekaya, Sarıyar

Barajlar, hem enerji üretimi hem de sulama amacıyla kullanılmaktadır. Türkiye'nin en büyük gölleri arasında yapay göller önemli bir yer tutmaktadır.

Görüntüle

Tektonik ve Karstik Göller

Türkiye'deki tektonik göller, farklı boyutlardaki çukurlukların suyla dolması sonucu oluşmuştur. Başlıca örnekler arasında Tuz Gölü, Beyşehir Gölü, Eğirdir Gölü ve İznik Gölü bulunur.

Vurgu: Karstik göller, özellikle kireçtaşı gibi çözünebilen kayaçların bulunduğu bölgelerde oluşur. Batı Toroslar'da çok sayıda örneği vardır.

Türkiye'de buzul kökenli göller de bulunmaktadır. Pleistosen döneminde buzullaşmanın etkisiyle oluşan bu göller, özellikle yüksek dağlık alanlarda görülür. Toroslar, Doğu Karadeniz'de Kaçkar Dağları ve Hakkari'deki Cilo-Sat Dağları'nda sirk gölleri bulunmaktadır.

Görüntüle

Türkiye'nin Özel Göl Oluşumları: Heyelan ve Volkanik Set Gölleri

Heyelan Set Gölleri, doğal süreçler sonucunda oluşan Türkiye'nin en ilginç su kaynaklarından biridir. Bu göller, yamaçlardan kopan büyük kaya ve toprak kütlelerinin vadi tabanına kayması ve akarsu önünü kapatmasıyla oluşur. Ülkemizin en güzel örneklerinden biri olan Abant Gölü, Bolu'nun eşsiz doğal güzelliklerinden biridir.

Heyelan set göllerinin en önemli örneklerinden Tortum Gölü, Erzurum'un 40 km kuzeyinde yer alır. Tortum Çayı vadisinde meydana gelen büyük bir heyelan sonucu oluşmuştur. Gölün arkasındaki doğal set, vadinin tamamen kapanmasıyla meydana gelmiştir. Diğer önemli örnekler arasında Sera Gölü, Yedigöller ve Sülüklü Göl bulunmaktadır.

Tanım: Heyelan set gölleri, yamaçlardan kopan malzemelerin vadi tabanını kapatması sonucu oluşan doğal baraj gölleridir.

Volkanik Set Gölleri ise volkanik faaliyetler sonucu ortaya çıkan lav ve tüf gibi malzemelerin oluşturduğu doğal setlerin gerisinde suların birikmesiyle oluşur. Bu göl tipinin en önemli örnekleri arasında Çıldır, Erçek, Nazık, Haçlı ve Balık gölleri yer alır.

Görüntüle

Türkiye'nin Göl Sistemleri ve Oluşum Süreçleri

Türkiye'nin gölleri oluşum şekillerine göre çeşitlilik gösterir. Tektonik göller, yer kabuğu hareketleri sonucu oluşurken, alüvyal set gölleri akarsuların taşıdığı malzemelerin birikmesiyle meydana gelir.

Önemli: Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü, tektonik kökenli olmasına rağmen, volkanik faaliyetlerle de şekillenmiştir.

Türkiye'nin en büyük gölleri sıralamasında Van Gölü birinci sırada yer alırken, onu Tuz Gölü ve Beyşehir Gölü takip eder. Bu göller sadece boyutlarıyla değil, ekolojik özellikleriyle de büyük önem taşır. Türkiye'nin 5 büyük gölü arasında ayrıca Eğirdir ve Akşehir gölleri de bulunur.

Türkiye'deki kapalı havzalar özellikle İç Anadolu Bölgesi'nde yaygındır. Bu havzalardaki sular denize ulaşamaz ve kapalı göl sistemleri oluşturur. Türkiye'nin en büyük kapalı havzası Konya Kapalı Havzası'dır. Salda Gölü kapalı havza sistemine dahil olan önemli göllerimizden biridir.

Görüntüle

Türkiye'deki Göllerin Genel Özellikleri

Türkiye'deki göller, karalar üzerindeki çukur alanlara suların dolmasıyla oluşan birikintilerdir. Bu göller, derinliklerine ve bitki örtüsüne göre sınıflandırılır.

Tanım: Sığ göller, tüm tabanında su içi bitkilerinin tutunabildiği ancak bitkilerin su yüzeyine çıkamadığı durgun su kütleleridir.

Tanım: Bataklıklar, her tarafında bitkilerin dipten su yüzeyine erişerek yayıldığı veya yukarı yükseldiği çok sığ durgun sulardır.

Tanım: Sazlık, su yüzeyinden yukarı doğru boylanmış saz, kamış gibi bitkilerin çok sık olduğu ve su aynasının görülmediği bataklıklardır.

Tanım: Sulak alan, derinliği genellikle 6 m'yi geçmeyen, güneş ışınlarının dibe ulaşarak fito ve zooplanktonların ve su altı canlılarının gelişmesine imkan sağlayan sahalardır.

Türkiye'de sürekli göllerin sayısı 300'ü aşmaktadır ve toplam alanı Marmara Denizi'nin yüzey alanını geçer. Bu göl varlığının toplam alanı 9.861 km² olup ülke yüzölçümünün %1.2'sini oluşturur.

Highlight: Türkiye'nin en büyük kapalı havzası Van Gölü havzasıdır, bunu Tuz Gölü ve Burdur Gölü havzaları takip eder.

Görüntüle

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

İndir

Google Play

İndir

App Store

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

4.9+

Ortalama Uygulama Puanı

15 M

Öğrenci Knowunity kullanıyor

#1

Eğitim uygulamaları tablosunda 12 ülkede

950 K+

Öğrenci ders notlarını yükledi

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

iOS Kullanıcısı

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Stefan S, iOS Kullanıcısı

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

S., iOS Kullanıcısı

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum

Dersler

Cografya

Türkiye'nin 5 Büyük Gölü ve Diğerleri

Sıla

@silaefe

218 Takipçiler

Takip Et

24.07.2024

11/12

Alüvyal Set Gölleri

Tanım: Alüvyal set gölleri, akarsuların taşıdığı malzemelerin birikmesiyle oluşan doğal göl tipidir.

Örnek: Köyceğiz Gölü'nün başlıca besleyenleri:

Namnam Çayı
Kargıcak Çayı
Yuvarlakçay

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Kıyı Set Gölleri ve Özellikleri

Önemli: Terkos Gölü, Karadeniz kıyısında kıyı oku oluşumuyla deniz bağlantısı kesilen bir lagün gölüdür. 25 km² yüzölçümüne sahiptir ve en derin yeri 11 metredir.

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Yapay Göller ve Barajlar

Liste: Türkiye'nin önemli barajları:

Fırat: Atatürk, Keban, Karakaya, Birecik
Dicle: Ilısu, Batman, Dicle
Kızılırmak: Hirfanlı, Altınkaya
Sakarya: Gökçekaya, Sarıyar

Türkiye'deki göller, karalar üzerindeki çukur alanlara suların dolmasıyla oluşan birikintilerdir. Bu göller, derinliklerine ve bitki örtüsüne göre sınıflandırılır.

Tanım: Sığ göller, tüm tabanında su içi bitkilerinin tutunabildiği ancak bitkilerin su yüzeyine çıkamadığı durgun su kütleleridir.

Tanım: Bataklıklar, her tarafında bitkilerin dipten su yüzeyine erişerek yayıldığı veya yukarı yükseldiği çok sığ durgun sulardır.

Tanım: Sazlık, su yüzeyinden yukarı doğru boylanmış saz, kamış gibi bitkilerin çok sık olduğu ve su aynasının görülmediği bataklıklardır.

Tanım: Sulak alan, derinliği genellikle 6 m'yi geçmeyen, güneş ışınlarının dibe ulaşarak fito ve zooplanktonların ve su altı canlılarının gelişmesine imkan sağlayan sahalardır.

Highlight: Türkiye'nin en büyük kapalı havzası Van Gölü havzasıdır, bunu Tuz Gölü ve Burdur Gölü havzaları takip eder.

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

İndir

Google Play

İndir

App Store

4.9+

Ortalama Uygulama Puanı

15 M

Öğrenci Knowunity kullanıyor

#1

Eğitim uygulamaları tablosunda 12 ülkede

950 K+

Öğrenci ders notlarını yükledi

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

iOS Kullanıcısı

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Stefan S, iOS Kullanıcısı

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

S., iOS Kullanıcısı