Türkiye'nin Tektonik Yapısı ve İç Kuvvetler

Türkiye'nin jeolojik yapısı, son jeolojik zamanlarda oluştuğu için tektonik açıdan oldukça gençtir. Bu durum, ülkenin sık sık depremlere maruz kalmasının temel nedenidir. Türkiye'nin depremselliği hakkında bilgi edinmek için, iç kuvvetlerin etkilerini anlamak önemlidir.

İç kuvvetler, enerji kaynağını yerin iç ısısından, yani magmadan (manto) alır. Bu kuvvetler dört ana başlık altında incelenir: epirojenez, orojenez, volkanizma ve deprem. Bu kuvvetler, Türkiye'de iç kuvvetlerin oluşturduğu yer şekillerinin temelini oluşturur.

Vocabulary: Epirojenez, levhaların geniş bir alanda tabakaların durumu bozulmadan yükselmesi ya da alçalması olayıdır.

Epirojenez, kıta oluşumunda önemli bir rol oynar. Bu süreç çok yavaş gerçekleşir ve dikey doğrultuda hareket eder. Levhalar, mantoda yüzer durumdadır ve "izostatik denge" adı verilen bir statik dengeye sahiptir.

Example: İzostatik dengeyi karada aşınma, denizde birikme, buzullaşma ve buzul erimesi gibi olaylar bozabilir.

Regresyon ve transgresyon, epirojenezin iki önemli sonucudur. Regresyon, deniz gerilemesi olarak bilinir ve buzulların erimesiyle yer kabuğunun yükünün azalması sonucu gerçekleşir.

Highlight: Regresyon sonucunda dağlar yükselir ve denizler geriler. Türkiye ve İskandinavya Yarımadası bu duruma örnektir.