Türkiye ve Dünyada Dağ Oluşum Süreçleri
Orojenez Nedir ve dağların oluşum süreci, yeryüzü şekillerinin oluşumunda en temel jeolojik olaylardan biridir. İç kuvvetlerin etkisiyle tortul tabakaların birikip kıvrılması ve kırılması sonucu dağlar meydana gelir. Levhaların yakınlaşması sonucunda iki farklı dağ tipi oluşur: kıvrım dağları ve kırık dağları.
Tanım: Orojenez, yerkabuğundaki levhaların birbirine yaklaşması sonucu tortul tabakaların sıkışarak yükselmesiyle gerçekleşen dağ oluşum sürecidir.
Kıvrım dağları, esnek tortul tabakaların yan basınçlar sonucu kıvrılmasıyla oluşur. Bu süreçte antiklinal (yükselen) ve senklinal (alçalan) yapılar meydana gelir. Himalaya Dağları, Hint ve Avrasya levhalarının çarpışması sonucu oluşmuş en belirgin örnektir. Kırık dağlar ise sert tortul tabakaların kırılması sonucu oluşur ve horst-graben sistemini meydana getirir.
Dünya tarihinde dört büyük orojenez dönemi yaşanmıştır: Prekambriyen'de Huron kıvrımları, Paleozoik'te Kaledonyen ve Hersiniyen kıvrımları, Mesozoik'te ise günümüzde de devam eden Alp kıvrımları. Türkiye'de orojenez sonucu oluşan dağlar özellikle Alp orojenezi döneminde şekillenmiştir.