Yerleşme Tipleri ve Bölge Türleri
Bu bölümde, türkiye'de yerleşme tipleri ve bölge türleri hakkında detaylı bilgi verilmektedir. Yerleşme tipleri kırsal ve şehir yerleşmeleri olarak iki ana kategoriye ayrılmıştır.
Kırsal Yerleşmeler
Kırsal yerleşmeler çeşitli kriterlere göre sınıflandırılmıştır:
-
Büyüklüğüne Göre:
- Belde
- Köy
- Köy altı yerleşmeler
-
Sürekliliğine Göre:
- Devamlı yerleşmeler
- Geçici yerleşmeler
-
Dokusuna Göre:
- Toplu yerleşmeler
- Dağınık yerleşmeler
-
Yapı Şekline Göre:
- Ahşap
- Toprak
- Çizgisel (bir akarsu ya da yolun kenarına düz)
Vocabulary: Mezra, köyden daha küçük kırsal yerleşim birimidir.
Example: Yayla, ağıl, çiftlik, mahalle, kom, mezra, dam ve divan türkiye'deki kırsal yerleşmeler ve özellikleri arasında yer alır.
Şehir Yerleşmeleri
Şehir yerleşmeleri iki ana kritere göre sınıflandırılmıştır:
-
Nüfusuna Göre:
- Küçük şehir
- Orta büyüklükte şehir
- Büyük şehir
- Metropoliten
- Megakent
-
İşlevlerine Göre:
- Turizm şehri
- Kültürel şehir
- Ticaret şehri
- Liman şehri
- Dini şehir
Definition: Metropoliten, büyük bir şehir merkezi ve çevresindeki banliyölerden oluşan geniş kentsel alanı ifade eder.
Bölge Türleri
Coğrafya bölge türleri üç ana kategoriye ayrılmıştır:
-
Şekilsel Bölgeler:
- Doğal şekilsel bölgeler (yer şekilleri, iklim, bitki örtüsü, toprak, doğal afet bölgeleri)
- Beşeri şekilsel bölgeler (nüfus, yerleşme, kültür, ham madde üretim, sanayi, siyasi, askeri, ekonomik iş birliği bölgeleri)
-
İşlevsel Bölgeler:
- Hizmet bölgeleri
- Kalkınma projeleri
- Yönetim bölgeleri
- İstatistik bölgeleri
-
Özel Bölgeler:
- Turizm bölgeleri
- Maden bölgeleri
- Askeri bölgeler (örneğin, NATO merkezi Brüksel)
Highlight: Türkiye'nin coğrafi bölgeleri ve özellikleri şekilsel, beşeri ve işlevsel kriterlere göre belirlenmiştir.
Quote: "Bölge ve bölge türleri 9. sınıf coğrafya müfredatında önemli bir yer tutar ve türkiye'nin 7 bölgesi ve illeri bu bağlamda incelenir."
Bu kapsamlı sınıflandırma, 9. sınıf coğrafya yerleşme doku ve tipleri konusunda öğrencilere detaylı bir bakış açısı sunmaktadır. Yerleşme tipleri ve dokuları, Türkiye'nin coğrafi yapısını anlamak için temel oluşturur.