Solunum Gazlarının Taşınması
Oksijenin taşınması, vücudumuzda hayati önem taşıyan bir süreçtir. Oksijen, alveollerden kana difüzyon yoluyla geçer ve büyük oranda hemoglobine bağlanarak taşınır. Hemoglobin oksijen bağlanması, kanın oksijen taşıma kapasitesini önemli ölçüde artırır.
Highlight: Hemoglobin, oksijenin %98'ini taşır, geri kalan %2 ise plazmada çözünmüş halde bulunur.
Karbondioksitin kanda taşınması ise daha karmaşık bir süreçtir ve üç ana yolla gerçekleşir:
- Bikarbonat iyonları olarak (%70)
- Hemoglobine bağlı olarak (%23)
- Plazmada çözünmüş halde (%7)
Vocabulary: Karbonik anhidraz: CO2'nin su ile birleşerek karbonik asit oluşturmasını hızlandıran enzim.
Doku kılcallarında gerçekleşen tepkimeler sırasında, CO2 konsantrasyonunun artması ve pH'ın düşmesi, hemoglobinin oksijene olan ilgisini azaltır. Bu durum, Bohr etkisi olarak bilinir ve oksijenin dokulara daha kolay bırakılmasını sağlar.
Definition: Bohr etkisi: pH düşüşünün hemoglobinin oksijene olan ilgisini azaltması fenomeni.
Alveol ve doku kılcallarında gerçekleşen tepkimeler sırasında, CO2'nin kandan alveollere geçişi ve oksijenin alveollerden kana geçişi gerçekleşir. Bu süreç, karbonik anhidraz enziminin katalizörlüğünde hızlanır.
Example: Alveollerde, HCO3- iyonları plazmadan alyuvarlara girer ve H+ iyonları ile birleşerek H2CO3 oluşturur. Bu da CO2 ve H2O'ya ayrışarak CO2'nin alveollere geçmesini sağlar.
Soluk verme sırasında gerçekleşen olaylar sırasıyla şöyledir: CO2 alveollerden bronşlara, oradan bronşçuklara ve son olarak soluk borusu ve burun yoluyla dışarı atılır.
Quote: "CO2 ile bir miktar su da atılır."
Bu karmaşık süreçler, vücudumuzun oksijen ve karbondioksit dengesini hassas bir şekilde düzenlemesini sağlar, böylece hücrelerimizin yaşamsal faaliyetlerini sürdürmesine olanak tanır.
