Endokrin Sistem ve Bezleri
Endokrin sistem, vücudumuzun kimyasal haberleşme ağıdır. Bu sistem, hormonları üreten ve salgılayan bezlerden oluşur. Endokrin bezler, hormonları doğrudan kana salgılayarak hedef organlara ulaştırır. Buna karşılık, ekzokrin bezler hormonlarını kanallar aracılığıyla gönderir.
Vocabulary: Endokrin bezler, hormonları doğrudan kana salgılayan bezlerdir.
Hipofiz bezi, endokrin sistemin "maestrosu" olarak kabul edilir. Hipotalamus tarafından kontrol edilen hipofiz bezi, birçok önemli hormon salgılar. Ön lob hormonları arasında büyüme hormonu (STH), tiroit uyarıcı hormon (TSH), ve ACTH bulunur.
Highlight: Büyüme hormonu (STH), kemiklerde büyümeyi ve metabolik işlevleri uyarır, protein sentezini hızlandırır.
Tiroit bezi, metabolizma hızını düzenleyen tiroksin hormonunu üretir. Tiroksin, iyot içeren bir hormondur ve vücut sıcaklığını etkiler. Ayrıca tiroit bezi, kalsiyum dengesini düzenleyen kalsitonin hormonunu da salgılar.
Example: Tiroksin hormonunun az salgılanması, çocukluk döneminde zeka geriliğine ve boy kısalığına neden olabilir.
Endokrin sistem hormonları ve görevleri, vücudun homeostazisini korumada kritik rol oynar. Örneğin, hipofiz bezinin arka lobundan salgılanan ADH (vazopressin) hormonu, böbreklerde su geri emilimini sağlayarak vücudun su dengesini korur.
Definition: Homeostazis, vücudun iç dengesini koruma yeteneğidir.
Endokrin sistem hastalıkları, hormon dengesizliklerinden kaynaklanır. Örneğin, tiroit bezinin az çalışması hipotiroidizme, aşırı çalışması ise hipertiroidizme yol açar. Bu durumlar, tiroid hastalığı belirtileri olarak ortaya çıkabilir.
Endokrinoloji, endokrin sistem ve hormonları inceleyen tıp dalıdır. Bu alan, hipofiz bezi tümörü gibi endokrin sistem bozukluklarının teşhis ve tedavisiyle ilgilenir.