Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları 10.sınıf full ünite

Alternatif metin:

hayvanların davranışını etkiler. * Bitkilerin ve hayvanların dağılışını etkiler. Sıcaklık *Enzimlerin alışma hızını etkiler. * Bitki ve hayvanların dağılışını etkiler. Su * Enzimlerin alışma hızını etkiler. H₂O → 2H + + 2e² + 12 O2 (g) FOTOLIZ (Suyun ışık etkisiyle iyonlarına ayrılması) PH * Enzimlerin calışma hızını etkiler. iklim Belli bir alanda uzun süre hakim olan hava koşullarıdır. Makroklima Mikroklima Toprak a) üreticiler (ototroflar) → * inorganik modde organik besin. * CO₂ özümlemesi yapar. * Kendi besinini kendi üretir. 9.1. Fotoototroflar (foto sentetik) olsik enerjisi kullanır. o Klorofil var. 。 CO₂ özümlemesi yapar. * yeşil bitkiler, algier Kloroplast var. * Siyanobakteri, mor sülfür bakterisi Kloroplast yok. 0 9.2. Kemoototroflar (kemosentetik) Kimyasal enerji Kullanır. 。 Klorofil yok. 0 CO₂ özümlemesi yapar. Bazı bakteriler: Nitrit bakterisi Nitrat "1 Demir " kesin prokaryot Azot ་ A bazı arkeler, metanojen ler b. Heterotroflar Ctüketiciler) * inorganik * organik besin madde CO₂ Özümlemesi yapmaz. Organik besini dışarıdan alır. ★ Holozoik beslenenler, Saprofitler, parazitler olarak ayrılır. b.1. Holozoik beslenenler Besinleri katı parçalar halinde alır. Sindirim sistemi gelişmiş. Herbior: Otaul Karnivor: etail Omnivor: hepail (insan, ayı, tavuk...). b.2 Saprofitler (Ayrıstırıcılar - Gürükçül) * Organik madde inorganik madde * Madde döngüsünü sağlar. ✓ Hücre disi Sindirim yapar. * Bazı bakteriler prokaryot Bazı mantarlar → Sapkali mantar /ökaryot / çok hücreli * Civik mantarlar - protista (ökaryot / tek hücreli Sindirim enzimi Ө NH3 CO₂ ekzositoz H₂O inorganik - Hayvan ölüsü -Glikoz Yağ asidi Gliserol ekzosito2 : KOFUL Kullanarak büyük bir seyi dışarı olma. organik C. Hem ototrof hem heteretroflar (miksotrof) ★ Ögiena ISIK karanlık fotosentez ↓ dışarıdan organik Ototrof heterotrof miksotrof Ekosistemde besin ve enerji akışı Besin zinciri canlılar arasında beslenme ilişkilerini göste- ren yapıdır. Besin piramidi Besin zincirinin piramit halidir. Trofik düzey - Besin piramidinin her bir basamağıdır. Biyokütle (blyomass) Besin piramidinin bir basamağında yer alan Canlıların miktarıdır. Sahip olduğu toplam organik madde Biyolojik birikim DDT, Pb, Hp gibi zararlı maddelerin canlilarin vücudunda birikmesidir. - metabolize edilememesi Suda Gözünememesi ← 4. trof düz. 3. trofik ← düz. 2- trofik düzey 1. trofik düzey S m. Letail o hepGil) II. tük. (Etail, hepail I. tüketici (otaul) . ← üreticiler (ototrof Birey Sayısı genelde azalır. Üreme Hizi "1 azalır. Tek bir bireyin vücut cağırlığı genelde artar. Biyokütle genelde azalır. (%10) Aktarılan enerji miktarı genelde azalır. (%10) Biyolojik birikim artar. üretici böyle olursa. hepcil Olur (s) etail A inorganik maddes S\A Saprofit R Sucul ekosistemlerde bitki bankal Kus balıklar baz omurgasız (yumuşaklar) Zooplankton + otful ✓ fi toplankton → Otor of Biyolojik birikim en fazla » en üstte Biyokütle en az → en üstte Kilit taşı tür: Sayıca fazla olmasa da faaliyeti itibarı ile ekosistemde son derece önemli tür. Kelp Deniz Kestanesi Su samuru Katil balina deniz yosunu üretici Kilit tas Besin ap Birden fazla besin zincirini barındıran Karışık besin ilişkisidir. madde Döngüleri 1- Su döngüsü Terleme ve solunum Canlılar H₂O(g) Buhor lasma Yoğuşma * Su döngüsü canlı olma- perçekleşebilir. dan da Göl 2- Karbon döngüsü CO₂ (9) Solunum ve etil akkor fer. Gözünme Foto ve kemo- Sentez yanma Ototrof canlilar Asit yağmurları Canular (Kalkerli araziler) Göl Fosil yakıt CO2 + H2O H₂ CO 3 Karbonik asit H2CO3 + H+HCO3 3- Asit Döngüsü % 78'i N₂ (9) N> Protein, Qa, nükleotit, azotlu Organik baz, DNA, RNA, ATP, MAD, FAD, NAOP, enzimler, hormonia- rin Goğu × Bitki ve hayvanlar havadaki serbest azotu Kullanmaz !! Siyanobakteri Havadaki N₂ yi alıp kullanabilirler. Rhizobium Biyolojik Biyotik azotifikasyonu. = Azot bağlayıcı (fikse edici) bakteriler / prokaryot ↓ Siyanobakteri = Fotos entez Serbest yapar. yaşar. Rhizobium = Baklagillerin kökünde yaşar. / heterotro (nodel) Mutualizm (+₁ +) AZOT DÖNGÜSÜ Asit yağmurları, yilditim, simsek NO 3 N2(g) Abiyonk azot Fiksasyonu (Kimyasal azot fiksasyonu) kesin bakteri Kesin prokaryot Kesin tek hücreli Biyotik (Biyolojik) 920t fiksasyonu ↑ Siyanobakteri hibozium މ Ototrof neteretrof Gürükçül T NO3 denitrifikasyon Kesin bak Kesin prok * denitrificasyon bakterisi Kesin heteretrof + NH Amonyum No. NO₂ 2 nitrat nitrit Ayrıştırıcı Organik altik Saprofit (protein) NH zehirli Pütrifikasyon Gürüme nitrit bakterisi (nitrosomonas) (nitrobacter) Nitrifikasyon → kesin bakteri Kesin prokaryot kesin ototrof 4- Fosfor döngüsü. Kara Su Güncel Geure sorunları 1- Hava kirliliği %78 N2 (9) %2102(9) 1 . Sera etkisi H güneş Işığı CH 2 ·H4(g) y Sera gaziari Ozon Tabakasının incelmesi % 1 diğer gazlar Hawadaki gazların oranının değişmesine hava kirliliği denir. •Sera gazları miktarının artmasi Küresel Isınmaya yol açar. Buzullar erir. • Habitatlar parçalanır. Kry, bölgeieri sular altında Kollr • İklim değişiklikleri olur. CFC (Klorofloro Karbon) → Soğutucularda, deodorantior- var. da ↳ Bu gaz ozon tabakasını inceltir. Deri kanseri gibi vakalar artar. Asit Yağmurları Karbondioksit, kükürtdioksit, azot vb. gazların su buha- ile birleşmesi sonucu toprağa karbonik asit, Sülfirik asit ve nitrik asit olarak düşmesidir. Normal yagmur <7 Asit yağmuruar. <5.6. * Okyanus, deniz ve gölleri asitleştirir. * Toprakta Ca ve Fe ile tepkimeye girer. Tarihi eserleri aşındırır. Karbon ayak izi Bir insanın tüm ihtiyaçıları için atmosfere verdiği CO₂ Cinsinden değeridir. nin yıllık Su kirliliği ton ve кд Suyun Kimyasal yapısının Geşitli Xirleticilerden dolayı bozulmasıdır! · Otobiyografik Temizlenme > Su kirliliğinin Sudaki canlılar tarafından temizlenmesidir. Ötrafikasyon ༠; • Suda PT NT •Alg patlaması olur. • • Suyun üst yüzeyini Kaplar. Işık geçirgenliği azalır. Algier ölmeye başlar. Saprofitler artar. O₂ miktarı ↓ Balık ölümleri olur. Toprak kirliliği ->> Erezyon → Toprağın aşınmasıdır. Su ayolk izi » Bir insanın tüm faaliyetleri için har- canan suyun yıllık değeridir. Ekolojik ayak izi Bir insanın tüm faaliyetter: lain ge- reken kara ve su alanidir. 4-Besin Kirliliği Fiziksel Kirlenme * Biyolojik kirlenme * Kimyasal Kirlenme 5- Gürültü Kirliliği 6- Radyasyon Kirliliği Biyokaçakçılık | Sürdürülebilirlik/