Abiyotik ve Biyotik Faktörler
10. sınıf biyoloji ekosistem ekolojisi konusunun önemli bir bölümünü oluşturan abiyotik ve biyotik faktörler, ekosistemlerin işleyişini ve canlıların dağılımını etkileyen temel unsurlardır.
Abiyotik Faktörler
İklim, ekosistemleri şekillendiren önemli bir abiyotik faktördür. Mikroklima, farklı koşulların hüküm sürdüğü küçük alanları ifade eder, örneğin ağaçların altında kalan kısımlar.
Su, canlılar için hayati öneme sahiptir. Örneğin, enginar bitkisi için %15 oranında su gereklidir.
Sıcaklık, bitki ve hayvan dağılışını etkileyen önemli bir faktördür. Sera etkisi ve küresel ısınma, ekosistemleri tehdit eden sıcaklık kaynaklı sorunlardır.
Vurgu: Yaşamın devam etmesi için su vazgeçilmez bir unsurdur.
Toprak ve mineraller, bitkilerin beslenmesi için gerekli olan makro ve mikro elementleri sağlar.
Tanım: Makro elementler: Azot, potasyum, kükürt, kalsiyum, fosfor ve magnezyum.
Tanım: Mikro elementler: Mangan, çinko, bor.
Ortamın pH'ı, enzimlerin çalışma hızını etkiler ve toprağın pH değişimi bitkileri ve tüketicileri doğrudan etkiler.
Biyotik Faktörler
Üreticiler, ototrof canlılardır. Su ekosisteminde algler ve siyanobakteriler, karasal ekosistemde ise bitkiler üretici rolü üstlenir.
Vurgu: Fotosentez yoluyla üretim için gereken enerjiyi ışıktan sağlarlar ve hepsinde klorofil pigmenti vardır.
Tüketiciler, besinlerini hazır olarak alırlar. Hayvanlar, protistalar ve bazı bakteriler bu gruba girer.
Tanım: Tüketiciler heterotrof canlılardır.
Ayrıştırıcılar (Saprofitler), organik maddeyi parçalayarak inorganik maddeye dönüştürür ve ototrof canlıların yeniden kullanmasını sağlar.
Örnek: Bakteriler, mantarlar ve toprak solucanları ayrıştırıcılara örnektir.
Bu 10. sınıf biyoloji notları, ekosistem ekolojisi konusunun temel kavramlarını ve faktörlerini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Ekosistem Ekolojisi Ders Notları PDF olarak hazırlanan bu içerik, öğrencilerin konuyu daha iyi anlamasına yardımcı olacaktır.