Dersler

Dersler

Daha Fazla

Bioloji

26.07.2024

0

0

Paylaş

Kaydet


 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

 SİNİR HÜCRESİ (NÖRON)
Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşt

Kayıt Ol

Kaydol ve binlerce ders notuna sınırsız erişim sağla. Ücretsiz!

Tüm belgeleri görebilirsin

Milyonlarca öğrenciye katıl

Notlarını Yükselt

Kaydolduğunda Hizmet Şartları ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursun

SİNİR HÜCRESİ (NÖRON) Vücudumuzdaki hücreler bir düzen içinde birlikte çalışarak dokuları, dokular organları ve organlarda sistemleri oluşturur. Sistemler birbirleriyle uyum içinde Colışmak ve etkileşim içinde bulunmak zorundadır. Vücuttaki sistemlerin bir biriyle uyumu çalışması ve home osto zinin korunması sinir sistem endokrin sistem gibi denetleyici ve düzenleyici sistemler sayesinde gerçekleşir. • Bir uyarana karşı endokrin sistem tepkisi yavas sürelidir. Sinir sistemi ise. hızlı tepki vermesini sağlar. Fakat bu tepki kısa sürer. ve 4240 Dendrit Çekirdek Hücre Gövdesi Ranvier Boğumu Miyelin Kılıf Akson Ucu Schwann Hücresi • Sinir sistemi reseptör hücreler ile efektor organlar arasında iletişimi sağlar. Akson • Duyu organlarında bulunan Ive conlinin iç ve dış sevresindeki çeşitli uyarıları algılayan hücrelere reseptör denir. Reseptör hücre- lerde oluşan uyarıları nöronlar tarafından merkezi sinir sistemi - ne taşınır ve burada yorumlanır. Oluşan cevaplar yine nöronlar tarafından kos ve salgi bezi gibi efektör organ loro iletilir. • Sinir doku, bilginin alınması, değerlendirilmesi ve iletilmesinde görev yapar. •glia hücreleri olmak üzere iki temel hücre tipi vardır. Nöronlar, aldıklar, impulsları başko nöronlar ya do efektör organlara iletir. Glia hücreleri ise impuls iletimi beslemek, yalıtım sağlamak, korumak, desteklik sağlamak gibi görevleri vardır. Nöron ve yapmaz. Nöronları • Sinir sisteminin işlevsel birimi nöron adı verilen sinir hücrelerini oluşturur. Sinir hücresi vücudumuzun en fazla özelleşen hücrelerinden biridir. Temelde üç kısımdan oluşur: Hücre gövdesi, dendrit ve akson. • Bazı sinir hücrelerinin aksanlarını miyelin kılıf adı verilen bir kılıf ile koplanmıştır. Miyelin kılıf, ok sonun elektriksel...

Aradığını bulamıyor musun? Diğer derslere göz at.

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

Knowunity, Apple tarafından büyük ilgi gördü ve Almanya, İtalya, Polonya, İsviçre ve Birleşik Krallık'ta eğitim kategorisinde sürekli olarak en üst sıralarda yer aldı. Hemen Knowunity'e katıl ve dünya çapında milyonlarca öğrenciyle yardımlaş.

Ranked #1 Education App

İndir

Google Play

İndir

App Store

Knowunity, beş Avrupa ülkesinde 1 numaralı eğitim uygulaması!

4.9+

Ortalama Uygulama Puanı

13 M

Öğrenci Knowunity kullanıyor

#1

Eğitim uygulamaları tablosunda 11 ülkede

900 K+

Öğrenci ders notlarını yükledi

Kararsız mısın? Bizi bir de dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılarımızdan dinle!

iOS Kullanıcısı

Kesinlikle harika bir uygulama, resmen hayatımı kolaylaştırdı.

Stefan S, iOS Kullanıcısı

Uygulama çok basit ve iyi tasarlanmış. Şimdiye kadar aradığım her şeyi buldum

S., iOS Kullanıcısı

Ba-yıl-dım ❤️, çalışırken neredeyse her an kullanıyorum

Alternatif metin:

olarak izolasyonunu sağla- yon yağlı bir yapıdır. Miyelin kılıflar ara sında kalan boşluğa Ranvier boğumu adı verilir. Duyu Nöronu Kas Ara Nöron Motor Nöron • Sinir sistemindeki miyelin kılıflar zarar görürse sinirsel iletim büyük ölçüde aksar ve MS (multipl skleroz) hastalığı ortaya çıkar. • Ergin sinir hücreleri genel olarak bölünemezler. (Beynin hippokampüs bölgesindeki nöronlar bölünebilir.) NOT- Sinir hücresinde uyartının iletim yönü dendritten aksona doğrudur. NÖRONLARDA İMPULS OLUŞUMU VE İLETİMİ • Dış cevreden gelen ışık sıcaklık, koku, basing gibi ve vücudumuzun içinden gelen açlık. susuzluk gibi uyarıların sinir hücrelerinde oluşturdukları değişimlere impuls (uyarti) denir • Bir uyarının sinir hücresinde uyartı oluşturması için belirli bir şiddette olması gerekir. Sinir hücresinde impuls oluşturabilen en düşük uyarı şiddetine eşik şiddeti denir. Eşik değer bireylere göre farklılık göstereceği gibi aynı bireyde zamana bağlı olarak da değişebilir. • Sinir hücreleri sadece eşik şiddeti ve üzerindeki uyarılara tepki verir. Buno yo • Sinir kordonu eşik değerleri bir birinden farklı olan birçok nörondan oluşur. Bu nedenle hep yo hic prensibi ad verilir. hiç kuralına hep yo yo чутаг. Aksiyon Aksiyon Esik Değer Sinir Teli Potansiyeli Uyarının Esik Değer Siddeti Sinir Kordonu Potansiyeli Uyarının Siddeti • Sinir hücrelerinde uyartı iletimi elektriksel ve kimyasal (elektrokimyasal) yolla olur. Bir nöronda impuls iletimi sırasında polarizasyon de polarizasyon, repolarizasyon adı verilen elektriksel değişiklikler görülür. + + + + + + + + + + + + + + + + Polarizasyon (Kutuplaşma) Uyartının Yönu \+ + + + + + + No* Uyartının Yönu Polarizasyon: Normal olarak uyarılmamış yani dinlenme halindeki bir nöronun hücre içi (-), hücre dışı ise (+) yüklüdür Bu durumo polarizasyon denir. Polarize durumdaki bir nöronun dışında Na+ fazla, K+ derişimi azdır. Hücre içinde ise No* derişimi az, K+ derişimi fazladır. Bu fork nöronun hücre 2arında bulunan sodyum - potosyum pompası tarafından sağlanır. Bu olay aktif taşıma olduğu için ATP harcanır. Depolarizasyon: Nöronun uyarılması ile 20rın Not geçirgenliği artar. Bu durum No* iyonları- ++ 010 +++++++ Depolarizasyon Polarizasyon No* ++++ Repolarizasyon Depolarizasyon Polarizasyon yeni bir hızla içeri girmesine yol açar. Sonus to hücre içi (+), hücre dışı (-) yüklü hale gelir. Bu olayo depolarizasyon denir. Depolarize konumdaki nöron uyarıyı algılayamaz. Repolarizasyon: Depolarizasyondan sonra Na* nin hücre içine girişi durdurulur ve içeride fazla olan K* hücre dışına çıkmaya başlar. Böylece hücre içi tekrar (-), hücre dişi ise tekrar (+) hale gelir. Yük farkının bu şekilde yeniden den gelenmesine repolarizasyon denir. Repolarizasyon sonucunda K+ kanalları kapanır ve K* nın dışarıya geçişı durdurulur. Bu durumda içeride No*, dışarıda K+ derişimi fazladır. pompası tarafından sağlanır. No* - K* pompası; Nat • Na* ve K* derişim farkının impuls öncesindeki durumuna getirilmesi No* - K* hücre disina, K+ ise y' hücre içine pompaloyarak nöronu tekrar impuls iletimine hazırlar. NOT Impuls geçisi Sırasında sinir hücresinde metabolizma hızlanır. Gliko2, ok si jen azalır. Karbon dioksit, sıcaklık ve ATP artar. Bir uyarının etkisiyle nöronda meydana gelen elektrik sel değişikliğe aksiyon potansiyeli (sinir impulsu) adı verilir. Depolarizasyon zar potansiyelini belli bir eşik değerin üstüne çıkaracak kadar değişikliğe uğratırsa aksiyon poton siyeli meydana gelir. 20r y' Potansiyeli (mV) +40mV -70 mV Repolarizasyon Zaman (mili saniye) 35° demir Polari 20syon Polari 20syon 100°C demir Impuls uretimi sırasında hücre 20rındaki elektriksel yük değişimi Uyarı şiddetinin fazla olması impuls sayısını artır. . • Miyelinli nöronların aksonlarında depolarizasyon ve repolarizasyonu sağlayan iyon geçişi ranvier boğumlarında gerçekleşir. İmpulsun iki ranvier boğumu arasında bir boğumdan diğerine atlayarak iletilmesine atlamalı iletim denir. . Uyarıların şiddeti, süresi ve frekansı uyarılan sinir hücresi Sayısını ve iletilen impuls sayısını artırır. Uyarının şiddeti artsa do okuşan impulsun bir nörondoki iletim hızı değişmez. Bunun sebebi iletim için gerekli olan energinin uyarıdan değil, nöron dan sağlanmasıdır. NOT- Impuls iletimini hızlandıran faktörler; miyelin kılıfının varlığı, akson çapının artması ve vücut sıcaklığının belli bir değere kadar artmasıdır. • Sinir hücrelerinde uyarıların iletilme şekli aynı olmasına rağmen uyarılar ışık, ses, koku, tat, basing veya sıcaklık şeklinde algılamır. Bunun sebebi uyarıların beyindeki değerlendirilme merkezlerinin farklı olma sıdır. SİNAPSLARDA İMPULS İLETİMİ Bir sinir hücresinin diğer bir sinir hücresi ve yo efektör ile bağlantı noktalarıma Sinops adı verilir. Akson Ucu İmpuls Yönü İlk Nöron Dendrit Mitokondri Sinaptik Keseler Sinaptik Boşluk Mitokondri Nörotransmitter Ca iyon kanalları açık ve Ca girişi 69 Nörotransmitter Sinaptik Boşluk Nörotransmitter Girişi Nörotransmitter Madde Sonraki Nöron Reseptör Sonraki Nöronun 88 Hücre Zarı Reseptör impuls atson ucuna geldiğinde, ak son ucunun • Aksonun sinaptik yumru İyon Kanalları Açık Ca*2 geçirgenliği artar ve hücre içine Ca¹² difüzyonu başlar. adı verilen us kısmında bulunan, içi dopomin, histomin, seratonin, asetil kolin, adrenalin, nöroadrenalin gibi nörotransmitter maddeler ile dolu sinoptik Leseler hücre 2011 ile kaynaşır. Nörotransmitter moddeler eksosito2 ile sinoptik boşluĝo dökülür. • Sinoptik boşluğa dökülen nörotron smitter moddeler, diğer hücrenin dendrit ucundaki reseptörlere bağlanır. Böylece hücre girişi boşlar ve hücre depolarize durumo geser. içine Not • İletim gerçekleştikten sonra sinaptik boşluktaki nörotransmitter maddeler enaimler tar a fin dan parçalanır ve Sinir hücre si ve yo tara findan tekrar hücre icine alınır. • Akson ucuna gelen tüm impulslar buradan diğer sinir hücresine geçmez. sinopslardo seçici direnç ile karşılar ve uyartıların tüm vücuda doğilması engellenmiş olur. İmpulsun belirli bir yolda ilerlemesi ve sadece hedef böylece organa uloşması sağlanır. • Impuls komşu hücrenin dendrite ulaştırılıp iletim devam ettirilirse kolaylaştırıcı Sinaps, iletilmeyip engellenir ise durdurucu sinaps adı verilir. göre NOT- Sinopslar do iletim, atsondon dendrite doğru, tek yönkü ve kimyasal olup nörondaki iletime doho yo vas tir. Beyin Kabuğu: Zekaya doyalı olayların kontrolü, duyu organlarından gelen uyarıların algılanması, istemli hareketlerin kontrolu Talamus: Duyu organlarından gelen uyarıların sınıflandırılıp us beyine iletilmesi (koku hariç) Hipotalamus: Homeostazi, hormonal kontrol, duyusal davranışların kontrolü Epitalamus: Burada bulunan epifiz besinden melatonin salgılanır. Melatonin hormonu vyku du zenini ayarlar. Orto Beyin: Görme ve işitme refleksleri, kos tonusu, vücut duruşu Beyincik Denge sağlanması ve kos koordinas na syonu Omurilik Soğanı: Hayotsal reflekslerin ve sistemlerin çalışmasının kontrolü, Solunum hızının ayarlanması Pons: impuls iletimi, solunum hızının ayarlanması Omurilik: rtıları iletmek, refleksleri. ve alışkanlık hareketlerini kontrol etmek Uyor til Beyin Merkezi Sinir Sistemi SİNİR SİSTEMİ Çevresel Sinir Sistemi Ön Orta Arka Beyin Beyin Beyin Uç Beyin →Ara Beyin Talamus Pons Omurilik Soğanı Beyincik Hipotalamus Epitalamus Omurilik Somatik Sinir Sistemi Parasempatik Sinirler Otonom Sinir Sistemi Sempatik Sinirler BEYİN • Beyin, kafatası kemikleri ve MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ meninges adı verilen üç katlı 2ar tabakası ile korunan; su, yağ, protein, karbonhidrat, organik ve inorganik moddelerden oluşan organımızdır. Beyin hacim ve kütlesinin seka ve öğrenme kapasitesi ile alakası yoktur. . Meninges zarları dıştan ise doğru sert 20r, örümceksi zar ve ince 2ar olarak adlandırılır. depostenoto Beyin Deri Kafatası Zari Kafatası Kemiği Sert Zar On Orta Arka Beyin Beyin Beyin → Uç Beyin Pons Örümceksi Zar Omurilik Ara Beyin Soğanı -İnce Zar Talamus Beyincik Boz Madde Hipotalamus Ak Madde Epitalamus Sert 2ar: Kafatası kemiklerin hemen altında bulunur. Beyni kafatasına bağlar ve diş etkilere karşı korur. Örümceksi 2ar: Taşıdığı boğ doku lifleri sayesinde içteki ince zar ile dıştaki sert 2arı birbirine bağlar. ve omuriliği mekanik darbelere karşı korur. ince 2ar: Beynin tüm kıvrımlarını örten ince 2ar taşıdığı kan damarları sayesinde beynin beslenmesini sağlar. İnce 2ar ile örümceksi zar arasında bulunan BOS; kon basıncı etkisi ile kılcal damarlardan çıkan sıvılardan oluşur. Beyin iyon dengesini sağlar. Nöronlar ile kılcal damarlar arasında madde alışverişi sağlar. NOT- Beyin zarlarının mikroorganizmalar etkisiyle iltihaplanması, menengit hastalığına sebep olabilir. • insan beyni ön beyin, or to beyin ve orta beyin olmak üzere üçe ayrılır ÖN BEYİN en • Ön beyin. insan beyninin büyük kısmıdır. Uç beyin (beyin yarım küreleri) ve ara NOT= Us beyin hariç beynin diğer bölümleri öğrenilmemiş (otomatik) davranışlarla ilgilidir. beyin olmak üzere iki kısımdan oluşur. Uç Beyin ⚫ il yarım küreden oluşur. Bu küreler yarım üstten nasırlı cisim (corpus callosum), altton ise beyin üçgeni ile bağlantılıdır. Kortekste Corpus Callosum Frontal Lob Parietal Lob Epifiz Bezi iki kürenin bir yorim bir biriyle haberleşmesini Corpus callosum sağlar. Talamus . •Beyin yarım kürelerini enine ayıran yoriga Hipotalamus Rolando yorigi denir. Beyin yarım kürelerinin Hipofiz Bezi Pons Orta Beyin her biri vücudun ait toro fini kontrol eder. • Ön beyinden enine kesit alındığında diş to bo2 modde, içte ak madde kısımları bulunur. Boz modde nöronların gövdelerinden oluşup Omurilik Omurilik Soğanı Beyincik Oksipital Lob beyin kobuğu olarak adlandırılır. Bu yapının kıvrımlı yapıda olması yüzey alanını arttırır. Ak madde, miyelinli nöronların aksonlanın - dan oluşur. Miyelin kılıf yağlı yapıda olduğundan bu kısım beyaz renklidir. • Beyin kobuğu; öğrenme, ha fiza, biling, yazma, konuşma gibi zekaya dayalı olayları kontrol eder. • Beş duyu organından gelen uyarıların algılanmasını sağlar. Görme işitme tat alma, koklama temas, sıcak, soğuk gibi duyuları algılar. • Kol. bocak ve yüzdeki kasları kontrol eden merkezleri bulundurur. İstemli hareketlerin kontrolünü sağlar. Bu merkezlerin büyüklüğü bu bölgeye uyarı gönderen reseptörlerin sayısı ve yoğunluğuna göre değişir. NOT= Beyin kabuğu çıkarılan kuş yaşamaya devam eder. Fatot dış dünyayo olan duyarlılığını kaybeder. İstemli davrans hissetmez önüne konan besini Fokot yiyemez. ağzına konan besini yutabilir. даратоз. Açlık Ara Beyin ⋅ Ön beyinde, us beynin dışındaki kısım ara beyindir. Ara beyin; tolamus. hipotalamus ve epitolomus olmak üzere üç kısımdan oluşur. Tolamus: Koku duyusu haris diğer duyu organlarından gelen duyu nöronlarının taşıdığı impulsların geçtiği ve burada sınıflandırıldıktan sonra Us beyne iletildiği yerdir. Uyku - uyanıklık durumunu ayarlar. Hipotalamus: Vücudun home os to zisinin korunduğu, hormonal kontrolün sağlandığı, duyusal davranışların kontrol edildiği bölgedir. Başlıca görevleri şunlardır. Hormon salgılama (ADH) oksitosin Hipofiz bezinin düzenli çalışmasının sağlanması ve hormon salgılanmasının kontrolü - Vücut Isısının sabit tutulması • Kan basıncı ve kalp atış hızının ayarlanması Susamo, idrar oluşumu, elektrolit dengesinin düzenlenmesi -Karbonhidrat ve mekanizmasının yag - Yeme ve içmenin ayarlanması Günlük ritmin ayarlanması Duyu ve davranışların ayarlanması ayarlanması Epitalamus: Melatonin salgılayan epifiz bezini içerir. Karanlıkta salgılanması artan melatonin hormonu vücudun uyku düzenini ayarlar. Biyolojik sooti düzenler Ayrıca beyin omurilik Sıvısını oluşturan bazı bılcal damar toplulukları da burada alır. ORTA BEYİN • Pons adlı yapının üzerinde, ara beynin altındo alır. yer yer • Görme ve işitme reflekslerinin kontrol merkezidir. Örneğin fozlo ışıkta göz bebeklerinin küçülmesi veya ses duyan köpeğin kulaklarını dikmesi orta beyin tara findon kontrol edilir. • Orto beyinde dinlenme durumunda bile kasların bir miktar kosiılı durması (kas tonusu) ve vücut duruşu kontrol edilir. ARKA BEYİN Beyincik, omurilik soğanı olmak üzere. üç kısımdan oluşur. NOT= Beyin cik, pons ve omurilik soğanının tamamına beyin sapı adı verilir. • Beyincik Hayat ağacido denilen beyinciğin görevi, vücudu dengede tutmot ve istemli kasların çalışmalarının birbiriyle uyumunu sağlamaktır. • Beyinciği hasar gören canlı dengesini kaybeder ve düzgün yürüyemez. ve kulakton gelen uyarıları da değerlendirir. • Vücudun dengesinin sağlanmasında beyincik, gözden . • Beyin ciğin dış kısmında boz madde iç kısmında ok modde bulunur. • Balık ve kuşların beyinciği memelilere • Beyin cik iki yarım küreden oluşur. göre doho gelişmiştir. • Beyinciĝi hasar görmüş insanlarda, yürümede bozukluk ve • denge kaybı görülür. Nesnenin hareketini izler amo nesne durso bile nesne- yi hareketliymiş gibi izlemeye devam eder. NOT= Beyinciği çıkarılan kuş uşamaz köpek yürüyemez. Bebekler beyincik gelişimini tamamlamadan oturamaz, ayakta duromoz ve yürüyeme 2. Omurilik Soğanı • Hayat düğümü de denir. Omurilik ve pons arasında yer alır • Omurilikte olduğu gibi dış kısmi ak modde, iç kısmı boz moddeden oluşur • Beyinden çıkan motor sinirleri omurilik soĝonindo sopraz yaparak vücudo doĝılır. • Omurilik soĝoni sindirim solunum dolaşım, boşaltım gibi sistemlerin colis mosini, karaciğer kan şekerinin ayarlanmasını denetler ve yutkunmo, hapşırma, öksürme, kusmo gibi hayati refleksleri kontrol eder. NOT- Omurilik soğanı çalışmayan bir kişi ölür. NOT- Omurilik ve omurilik soğanında disto ak iste box madde, beynin diğer bölümlerinde disto boz iste ak modde olur. Pons • Ön beyin, beyincik . ve omurilik soğanını birbirine bağlar. • Beyincik yarım kürelerini bir birine bağlar ve aralarında impuls iletimini sağlar. • Solunum hızının ayarlanması omurilik soĝan ve pons tora findan sağlanır. es • Tüm vücudun kullanıldığı hareketlerin gerçekleştirilmesinde omurilik soğanıyla eş güdümlü çalışır. Frontal Lob: insanı hayvondon ayıran lopdur. Cünkü bizim problemleri çözebilme karar verme bölümümüz burasıdır. Gelecek ile ilgili plan kurma yetimiz bu lopda gerçekleşir. Davranış kontrolu, tahmin yürütme, konuşabilme, duygular, ifade etme, kendini denetleye bilme, istemli kas hareketleri, konsantre ola bilme, harekete geçme ile ilgili merkezler bur ada dir Parietal Lob: Dokunma, tot, koku alma bölgesidir. Boyut, sekil, renkleri ayırt etme konuşmayı algılama matematiksel hesaplamalar •yapabilme okuma, yazma becerisine sahip olma becerisine sahip merkezler burodo dir. Parietal Lob Frontal Lob Temporal Lob Oksipital Lob Temporal Lob: Dili anlama, düzenleme, bilgi edinme, hafıza denetimi, duyma öğrenme ve duyguların denetimi temporal lobun görevleridir. Oksipital Lob: Görme alanı buro dadır. Görsel yorumlama, okuduğunu algılama, ka fuda canlandırma işlemi bu lopto yapılır. OMURİLİK • • Omurga kanalı içinde bulunur. • Omuriliğin üzerinde beyinde olduğu gibi dıştan içe doğru sert, örümceksi ince zarlar (meninges) örter. Örümceksi 20r ve ince 2ar arasında beyin omurilik sıvısı (BOS) bulunur. • gibi Omuriliğin enine kesiti alındığında, iste box. dista ok modde görülür. Boz madde ak madde içinde kanatları açılmış bir kelebek, durur. Boz Madde Arka (Dorsal) Kök Duyu Nöronu - Ak Madde Motor Nöron Omuriliğin Enine Kesiti Ara Nöron Ön (Ventral) Kök • • Duyu nöronları arka (dorsal) kökten omuriliğe girer. Motor nöronları ise omuriliğin ön (ventral) kökünden çıkar. NOT= Duyu sinirlerinin coĝu beyne giderken omurilikte caproz yapar. Beyinden çıkan motor ise omurilik soğanındo sopraz yapar. Bu nedenle vücudumuzun sol kısmını beynimizin sağ yarım küresi, vücudumuzun sağ kısmını ise beynimizin sol kontrol eder. Sinir ler yarım küresi • Omuriliğin iki temel görevi vardır. Uyartıları iletmek: Duyu organlarındon ve çevreden gelen uyartılar önce omuriliğe gelir. Burada capraz yaparak beyne iletilir. Refleksleri ve alışkanlık hareketlerini kontrol etmek: Kalit sal ve kazanılmış refleksleri kontrol eder. Yeni doğan bir çocuğun annesini emmesi, avucuna pormo ğınızı koyduğunuzda parmağı kavraması, sıcak bir cisme dokununca elini sekmesi, diz kapağı refleksi doğuston gelen kalit sal refleks özellikleridir. Limon görünce again sulan mosi, daha önce elini kazanılmış refleks örnekleridir. • Bir refleksin oluşumunda uyartının 12lediği yolo yok on çocuğun soboyı gördüğünde elini sakınması refleks denir. Basit bir refleks yay liğe getiren duyu nöronu, omurili muriliğin değerlendirme yaptığı ve cevabı oluşturduğu omuri- genellikle üç sinirden oluşur. Uyartıyı yoy ara nöron ve cevobi tepki organına götüren, motor nöron dur. Dia ve kapağı refleksi gib, iki nöronlu refleks. yoylarido vardır. • Bir kişinin eline iğne battığında, duyu nöronları uyarıyı önce omuriliğe iletir. Omurilikte cevap oluşturulup motor nöronlarıyla kaslara uyart. gönderilir elin çekilmesi sağlanır. Uyartının omurilikte ara nörondan saproz yaparak beyne iletilmesi daha sonra gerçekleşir Yoni daha uyarı beyne gitmeden Reseptör aci hissedilme den el çekilmiş olur. Acı daha sonra beyinde değerlendirilir ve hissedilir. •yazı yazmak • Omuriliğin bir diğer görevi ise alışkanlık haline gelmiş bisiklet sürmek., örgü örmek gibi davranışları kontrol etmektir. NOT= Alışkanlık hareketleri beyin kabuğunda öğrenilip omuriliğe geçer. Hota olması durumunda beyin kabuğu devreye girer. • Refleks olaylarında omuriliğin calısması beyin tarafından denetlenir. Örneğin koluna iĝne batan kişi kolunu seker. Ancak kan tahlili için koluna iğne batırılan. bir kişi cani aciso bile kolunu çekmez. Çünkü bu durumda beyin devreye Refleksi baskılar ve Efektör girer. Üç Nöronlu Refleks Yayı istemli hareket etmemizi sağlar. 1= Dia kapogi refleksi ön bacak tasına bağlı tendon üzerine vurularak boşlatılır. 2= Duyu reseptörleri on bacak kasında meydana gelen ani gerilmeyi algılar. 3= Duyu nöronu bilgiyi omurilikteki nörona iletir. 4= impuls omurilikteki duyu nöron un dan motor nörono iletilir. 5= Motor nöron. Sinyalleri on bacak kasına ileterek kasılmayı sağlar. 6 Kosilma Sonucu alt bacak ileri fırlor. 6 2 5 9 8 İki ve Üç Nöronlu Refleks Yayı 3 7=Omuriliğe bilgiyi getiren duyu. nöronu burada başka. ara nöronlo sinops yapar. 8=Aro nöronlar baz, motor nöronlan baskılar ve bükücü koslorin kasılmasını önler. 9=Kosılmanın önlenmesiyle on bacak tasının ta sılmasını sağlayan direnç ortadan kolkar. Beyin ve Sinirleri denir. . • Beyinden ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ omurilikten çıkarak vücuda dağılan sinirlerden oluşur. Beyinden çıkan sinirlere ko fo sinirleri omurilikten çıkan sinirlere omurilik on iki çift sinir çıkar. Bu sinirler den 10. sinir siftine vogus siniri denir. Vagus siniri; akciğer, kalp, pankreas ve bağırsaklara uzanan para sempatik bir sinir dir. Omurilikten 31 çift sinir çıkar. • Çevresel sinir sistemi duyu Ive motor bölümü olmak üzere iki kısımdan oluşur. . Motor bölümdeki sinirler görev ve işleyişleri bakımından somatik ve otonom Sinir sistemi olmak üzere ikiye ayrılır. NOT- Somatik sinirler istemli, otonom sinirler istem siz sayılır. NOT Genellikle sempatik sinirler hızlandırıcı, para sem potik sinirler yava s şlatıcı etki yapar. • (Sindirim organları hariç) Çevresel Sinir Sistemi Somatik Sinir Sistemi Parasempatik Sinirler Otonom Sinir Sistemi Sempatik Sinirler Somotik Sinir Sistemi. Merkezi Sinir Sistemi 'nden iskelet kosına giden miyelinli motor nöronlardan oluşur. Bilinçli olarak yaptığımız konuşma yazı yazmo, koşma gibi istemli vücut hareketlerini kontrol eder. Otonom Sinir Sistemi: İç ortamı düzenleyen ve istem siz çalışan Sinir sistemi dir. Beyin ve omurilik ten çıkan genellikle miyelinsiz motor sinirlerden oluşur. Bu nedenle impuls, miyelinli motor sinirlere daho Otonom Sinir sistemi bir birine 2ut çalışan sempatik ve para sempatik olmak üzere iki bölümden oluşur. göre ilerler. yavaş • Genellikle her bir iç organa biri sempatik diğeri porosempatik olan bir çift sinir bağlanır Sempatik sinirler genel olarak organların çalışmasını hızlandırır ken, sindirim sistemi organlarının çalışmasını yavaşlatır. Paro sempatik sinirler genel olarak sindirim sistemi organlarının çalışmasını hızlon dırırken, diğer organların çalışmasını yavaşlatır. Sempatik Sinirler Kalp atışını hızlandırır. • 602 bebeklerini genişletir. • Akciğer bronşlarını genişletir. • idrar torbasını gevşetir. • Tükürük bezi salgısını azaltır. • Sindirim kanalındaki peristaltik hareketi yavaşlatır. Parasempatik Sinirler • Kalp atışını yavaşlatır. • 602 bebeklerini daraltır. •Akciğer bronşlarımı daraltır • idror torbasını kasar. • Tükürük besi salgısını artırır. •Sindirim kanalındaki peristaltik hareketi hızlandırır. • Mide ve bağırsak aktivitesini 0201tır. •Mide ve bağırsak aktivitesini hızlandırır. ve diğer • Yemek yedikten sonra para sempatik sinirler devreye girdiği için, sindirim kanalına gönderilen kan miktori ortor. Bu durumda beyin organlara giden kan miktarı azaldığından uykumuz gelir. Yemeklerden sonra kol ve bacaklara giden kon miktarı azaldığından spor yapmak kramp gibi sorunlara neden olabilir. NOT- Beyin 20rar gördüğünde otonom sinirler çalışıyor sa inson hayatta kalabilir. Bilinçli hiçbir dovranış (Bitkisel Hayat) дорогог • Beyne gelen bilgilerin kalıcı bir anı olarak beyinde kala bilmesi için bir dizi aşamadan geçmesi gerekir. Uzun dönemli bir anı belli bir örüntüdeki sinirsel etkinliğin sık sık yinelenmesiyle, bellek pekiştirme işlemiyle oluşur. Bir oni ağı oluşturulup yeterince pekiştirildiğinde 0 ani bellekten hiçbir zaman Silin Silin meyebilir. Peki ştirme işlemi yapılmazso ani 20manla silinebilir. Sinir Sistemi Hastalıkları: Sinir sistemindeki bozukluklara yol acon faktörler genetik yo do cevresel kökenlidir. Günümüzde adını sıkça duyduğumuz sinir sistemi hastalıklarına felc, MS (Multipl Skleroz), menengit. epilepsi (sara), alzheimer, parkinson, slyatik, socuk felci, kuduz gibi hastalıklar örnek verilebilir